Төмөр хулгана жилийн ЗҮГ МӨР ГАРГАХ ёс

ЗУРХАЙН ЁСОН ДАХЬ НАЙМАН ХӨЛЛИЙН ҮР

Найман суудал буюу хөлөл нь ГАЛ, ШОРОО, ТӨМӨР, ОГТОРГУЙ, УС, УУЛ, МОД, ХИЙэдгээр найм байх бөгөөд тус тус дөрвөн зүг, найман зовхист харгалзана.

Тухайн хүн тэр жилдээ ямар суудалд  суухыг олохдоо эрэгтэй хүнийг “ГАЛ” суудлаас эхлэн найман суудлыг  билгийн насны тоогоор нар зөв тойруулан тоолж аль суудал дээр сууж буйг олно. Харин эмэгтэй хүнийг “УС” суудлаас  эхлэн билгийн насны тоогоор нар буруу тойруулан тоолж ямар суудалд суухыг мэдэх боломжтой. Тухайн жилийн суудлыг тодорхойлоод гарч буй шинэ жилдээ цог хийморьтой байхыг билэгдэн Цагаан сарын шинийн нэгний өглөө сууж буй суудлынхаа “Цог хийморийн” зүг рүү мөрөө гаргаж Чухаг Дээд гурван эрдэнэдээ ажил үйлс, ахуй амьдрал,  амь нас эрүүл мэндээ даатган залбирч, аврал одуулаад суудал тус бүрийн тохирох тарнийг урин уншиж нар зөв тойрон буян хишиг арвидан дэлгэрэхийн ерөөл өргөн буяны зүгээсээ ирдэг байна.

Мөр гаргах үед  тухайн жилд  огторгуйн “хар нохойн ам” аль зүгт байгааг харгалзан цог хийморийн зүг нь хар нохойн амтай давхацвал тухайн суудалд  суусан хүмүүс  эмийн болон буян хишгийн зүг рүү мөрөө гаргадаг ёстой.

Дөрвөн муу зүгт цээртэй үйлийг хийх шаардлага тохиовол “Ум агаани нигааны ажийлаа мандалий маей суухаа” тарнийг уншин ном уншуулж засал хийлгэн цээрийг арилгах учиртай.

ГАХАЙ ЖИЛИЙН ХӨЛӨЛ, СУУДАЛ

(төрсөн оноор)

Тайлбар: Төмөр, Мод суудлын хувьд эр, эм хүмүүний он адил болно.

ЦАГААН САРЫН ШИНИЙН НЭГЭНД МӨРӨӨ ГАРГАХ ЁС (ХИЙ НАСААР)

Гал хөлөлд суусан: 1, 9, 17, 25, 33, 41, 49, 57, 65, 73, 81, 89, 97, 105 настай эр, 5, 13, 21, 29, 37, 45, 53, 61, 69, 77, 85, 93, 101, 109 настай эмэгтэй хүн зүүн урд зүгт гарч, урдаас ирнэ. Засал: Галаас гэмтэхгүй хэмээн сэтгэж гал гаргаж (шүдэнз зурах), тарнийг усанд урьж зүүн хойш, баруун зүгт цацна. Тарни: Ум базар дагий ний базар еэ мамаа бизаяа суухаа.

Шороо хөлөлд суусан: 2, 10, 18, 26, 34, 42, 50, 58, 66, 74, 82, 90, 98, 106 настай эр, 4, 12, 20, 28, 36, 44, 52, 60, 68, 76, 84, 92, 100, 108 настай эмэгтэй хүн баруун зүгт гарч, нар зөв тойрч баруун урдаас ирнэ. Засал: Шороо, чулуунаас үл гэмтэнэ хэмээн сэтгэж шороо чулуу хөдөлгөж, тарнийг модонд урьж, зүүн, зүүн урд зүг рүү цацна. Тарни: Ум бадма дагиний хум ма маа бизаяа суухаа.

Төмөр хөлөлд суусан: 3, 11, 19, 27, 35, 43, 51, 59, 67, 75, 83, 91, 99, 107 настай эрэгтэй, эмэгтэйчүүд баруун урд зүгт гарч, баруунаас ирнэ. Засал:Төмрөөс үл гэмтэнэ хэмээн сэтгэж, төмөрт хүрээд, тарнийг галд урьж, хойт, урд зүг рүү цацна. Тарни: Ум радна дагий ний хум мамаа бизаяа суухаа.

Огторгуй хөлөлд суусан: 4, 12, 20, 28, 36, 44, 52, 60, 68, 76, 84, 92, 100, 108 настай эр, 2, 10, 18, 26, 34, 42, 50, 58, 66, 74, 82, 90, 98, 106 настай эмэгтэй зүүн хойш гарч, нар зөв тойрч, баруун хойноосоо ирнэ. Засал:Салхи шуурга, шороо, чулуунаас үл гэмтэнэ хэмээн сэтгэж агаарт цаас хийсгэн, шороо, чулуу хөдөлгөж, тарнийг модонд урьж, зүүн урд, зүүн зүг рүү цацна. Тарни: Ум базар паг мо хум мамаа бизаяа суухаа.

Ус хөлөлд суусан: 5, 13, 21, 29, 37, 45, 53, 61, 69, 77, 85, 93, 101, 109 настай эр, 1, 9, 17, 25, 33, 41, 49, 57, 65, 73, 81, 89, 97, 105 настай эмэгтэй зүүн гарч, зөв тойрч хойноос ирнэ. Засал: Усанд осолдохгүй хэмээн сэтгэж цас, гол дээгүүр гараад, тарнийг шороонд урьж, баруун, зүүн хойт зүг рүү цацна. Тарни: Ум гарма дагий ний хум мамаа бизаяа суухаа.

Уул хөлөлд суусан: 6, 14, 22, 30, 38, 46, 54, 62, 70, 78, 86, 94, 102, 110 настай эр, 8, 16, 24, 32, 40, 48, 56, 64, 72, 80, 88, 96, 104 настай эмэгтэйбаруун хойш гарч, зүүн хойноос ирнэ. Засал: Салхи шуурга, шороо, чулуунаас гэмтэхгүй хэмээн сэтгэж шороо, чулуу хөдөлгөн, салхинд цаас хийсгэж, тарнийг модонд урьж, урд, хойт зүг рүү цацна. Тарни: Ум будда дагий ний хум мамаа бизаяа суухаа.

Мод хөлөлд суусан: 7, 15, 23, 31, 39, 47, 55, 63, 71, 79, 87, 95, 113 настай эрэгтэй, эмэгтэйчүүдзүүн урагш гарч, нар зөв тойрч, зүүн зүгээс ирнэ (Энэ жил огторгуйн хар нохойны ам цог хийморийн зүгт харж буй тул эмийн зүгт гарах)  Засал: Модноос гэмтэхгүй хэмээн сэтгэж, модонд хүрч, тарнийг төмөрт урьж, баруун урд зүгт, баруун хойт зүг рүү цацна. Тарни: Ум базар дагий ний хум мамаа бизаяа суухаа.

Хий хөлөлд суусан: 8, 16, 24, 32, 40, 48, 56, 64, 72, 80, 88, 96, 114 настай эр, 6, 14, 22, 30, 38, 46, 54, 62, 70, 78, 86, 94, 102 настай эмэгтэйурд зүгт гарч, нар зөв тойрч зүүн урдаас ирнэ. Засал: Салхи шуурга, шороо, чулуунаас гэмтэхгүй хэмээн сэтгэж, салхинд цаас хийсгэн, тарнийг модонд урьж, баруун хойт, баруун урд зүг рүү цацна. Тарни: Ум базар падма мамаа бизаяа суухаа.

“ГАЛ” СУУДАЛД СУУСАН ХҮМҮҮН

Эрүүл мэнд	Толгой, цээж, нүд, чих, хамрын өвчнөөс сэргийл
Цээрлэх зүйл	Улаан өнгийн эд, морь мал, арьс, үс ноос авахыг цээрлэ.Бэр авах, хүүрийн газар, тоосго шатаах газар бүү оч. Сохор буюу бэлбэсэн эмийн идээнээс цээрлэ.
Болгоомжлох үе	Өвс шарлах үе буюу намрын адаг сард
Суудлын засал	Сундуй, Цэнд, Галын сан, Гомбо , Лхам бурхан тахиул

“ШОРОО” СУУДАЛД СУУСАН ХҮМҮҮН

Эрүүл мэнд	Шар өвчнөөс болгоомжил
Цээрлэх зүйл	Шар өнгийн эд, шавар эдлэл авах,эмгэн хүний малгай авах, газар ухах, чулуу булгалах, дарханы үйл, газар усны хорлол, оршуулгын үйлийг цээрлэ.
Болгоомжлох үе	Жалганы ам харлах үе буюу хаврын  3 сард цас мөс хайлах цагт
Суудлын засал	Банзрагч, Гомбо, Чойжоо тариул, Лүмбэнгарав, Гурван гүрэм, Саей- нинбын доо, Алтангэрэл, Арван гурван сан уншуул. Газар усаа тахь

“ТӨМӨР” СУУДАЛД СУУСАН ХҮМҮҮН

Эрүүл мэнд	Уушги, зүрх, бүдүүн гэдэсний өвчнөөс сэргийл
Цээрлэх зүйл	Чоно нохойд хазуулсан малын мах идэх, гөрөөсний мах, ариун бус идээнээс цээрлэ. Хутга мэс, төмөр эдлэл бүү ав.
Болгоомжлох үе	Уушги, зүрх, гэдэсний өвчнөөс сэрэмжил. Гол ус зайрмагтан хөлдөх үе
Суудлын засал	Мэсний хариулга, Дамдин, Гомбо тахиул, Дашзэвэг найман гэгээн, Сундуй, Цагаан шүхэрт , Ариун сан,

“ОГТОРГУЙ” СУУДАЛД СУУСАН ХҮМҮҮН

Эрүүл мэнд	Толгой гар, хөл өвдөх, нойр муудах, сэтгэл хямрахаас болгоомжил
Цээрлэх зүйл	Нохой, шар өнгийн эд, амьтны арьс,мах, цагаан морь авахыг цээрлэ.
Болгоомжлох үе	Газар хөлдөх үе
Суудлын засал	Чойжоо, Шалши тахиул, Намхайнинбу – доо, Алтангэрэл, Арван гурван сан, Манал, Цэнд,  Сундуй уншуул

“УС” СУУДАЛД СУУСАН ХҮМҮҮН

Эрүүл мэнд	Бөөр, сав, гэдэс өвдөх, уруул ам хавдах, үе мөчний өвчнөөс сэргийл
Цээрлэх зүйл	Гахай, загас, усан үхсэн малын мах идэх, хар, шар өнгийн эдлэл авах, ураг барилдахыг цээрлэ.
Болгоомжлох үе	Хур бороо орох үеэр болгоомжил
Суудлын засал	Лүмбэнгарав, Манал, Дамчойбадгар, Шавдагдором уншуулж, Лхам тахиул, лусын балин өргө

“УУЛ” СУУДАЛД СУУСАН ХҮМҮҮН

Эрүүл мэнд	Ам цангах, үс унах, яр гарах, шар ус гүйх, өвчнөөс сэргийл
Цээрлэх зүйл	Ан гөрөө хийх, нойтон мод таслах, бохир идээ ундаа идэхийг цээрлэ. Хар өнгийн малгай, хувцас бүү өмс.
Болгоомжлох үе	Өвс хатаж, газар хөлдөх үе
Суудлын засал

ЭХ СУРВАЛЖ: Монголын Бурхан шашинтны төв, Гандантэгчэнлин хийд