Хотын дарга тендер зарлах зөвшөөрөл өгвөл Б.Чойжилсүрэнгийн туршилт эхэлж, нийслэл дээр алдагдлыг нь бичнэ

Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэн энэ өвлийн хамгийн хүйтэн, агаарын бохирдол ихтэй 45 хоногт хагас коксоор хийсэн түлшийг хэрэглэж, агаарын бохирдолд ямар өөрчлөлт гарах талаарх туршилтыг хийнэ гэдгээ мэдэгдсэн. Ингэхдээ нийслэлийн 500 тэрбум төгрөгийн бондоос 158 тэрбум төгрөгөөр нь БНХАУ-аас түлшээ бэлдэх хагас коксыг авах билээ.

Эл нийтлэлийг цааш үргэлжлэхээс өмнө нэгэн зүйлийг дурдах нь зүй. Урд хөршөөс авах зүйл нь коксжсон нүүрс бус нүүрсийг боловсруулж, гаргаж авсан бүтээгдэхүүн юм. Тодруулбал, хүрэн болон чулуун нүүрсийг угааж баяжуулан, 550-700 хэмд хуурай пироликын аргаар гаргаж авсан бага дэгдэмхийтэй нүүрстөрөгчийн бүтээгдэхүүнийг хагах кокс хэмээн нэрлэж буй. Тэгэхээр Хятадаас худалдаж авах нь нүүрс бус түүнээс гаргаж авсан нунтаг бүтээгдэхүүн гэдгийг уншигч та ойлгох хэрэгтэй юм.

Орчны бохирдлыг бууруулах үндэсний хорооны дарга, Эрчим хүчний сайд сайжруулсан шахмал түлшийн гол орц болох мидлинг нь агаарын бохирдуулагч гол хүчин зүйл гэх байр сууринд бат зогссон хэрэг. Мэргэжилтнүүдтэй хамт хийсэн туршилтын судалгаагаар хагас коксон түлшийг хэрэглэхэд мидлингээс илүү үр дүнг үзүүлжээ.

Туршилтын үр дүнд

• дэгдэмхий 9
• хүхэр 0.5
• үнслэг чанар 8 хувиар бага гарсан байна.

Мөн

• тоосонцор 3.7
• хүхэрлэг хий 6.9 дахин бага гарчээ.

Түүнчлэн угаарын хий 810, азотын исэл 56-гаар буурсан үзүүлэлтийг харуулсан байна.

Харин дэлхийн бусад улс орнуудын туршлагыг судлахад Лондон, Сөүл болон Бээжин хотууд түүхий нүүрс, хагас коксон болон хийн түлш гэх замналаар явж иржээ.

-Нийслэлийн бондноос 158.6 тэрбум төгрөг нь хагас кокст зарцуулагдах нь-

Нийслэлийн босгох 500 тэрбум төгрөгийн бондны 158.6 тэрбумыг нь хагас кокс болох түүхий эдээ урд хөршөөс худалдаж авахад зарцуулна гэх. Нийт үйлдвэрийн алдагдлыг тооцвол эцсийн дүндээ 108,240 тонн шахмал түлшийг үйлдвэрлэх тооцоотой байгаа ажээ.

Нэг тонн шахмал түлш иргэдийн гар дээр очиход 1.5 сая төгрөг болж буй. Үүнийг задалбал,

• БНХАУ-д хагас коксын үйлдвэр дээрх үнэ 550
• Гадаад тээвэр 232.6
• Гааль 125.6
• Дотоод тээвэр 189.2
• Ачилт буулгалт, ашиг алдагдал 103.7
• Үйлдвэрлэлийн зардал 342.1 мянган төгрөг болох юм байна.

-Иргэд хагас коксжсон түлшийг худалдан авахад энгийн түлштэй ижил үнээр авна-

Хагас коксжсон түлшийг хэрэглээнд нэвтрүүлэхээр болвол нэг тонн нь 1.5 сая төгрөгтэй тэнцэж байгааг өмнөх хэсэгт дурдсан. Тэгвэл айл өрхөд 150 мянган төгрөгөөр нь худалдаалах төлөвлөгөөтэй байгаа ажээ.

Зөрүү мөнгийг нь хэрхэх талаар Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэнгээс лавлахад "Нийслэлийн төсөвт суулгаж, зөрүү мөнгийг нь "Тавантолгой түлш"-ийн нэр дээр нийслэлээс алдагдал болгож бичихээс өөр сонголт байхгүй" хэмээсэн юм.

Хэрэв мидлингтэй түлшээ 45 хоногийн хугацаанд түлэхгүйгээр, шинэ төрлийн түлшээ түлвэл 127 тэрбум төгрөгийн зардал нэмэгдэх билээ.

-Д.Сумъяабазарын шийдвэрээр энэ жил хагас коксон түлш хэрэглэх эсэх нь тодорхой болно-

Хэдийгээр Б.Чойжилсүрэн хагас коксон түлшийг туршина хэмээж буй боловч гол шийдвэр гаргагч нь Хотын дарга Д.Сумъяабазар юм. Түлшний гол түүхий эд болох мидлингийг орлох хагас коксыг урд хөршөөс худалдан авч нийлүүлэх компанийг шалгаруулах тендер явуулах зөвшөөрлийг Хотын мээр өгөөгүй.

Эх сурвалжийн дурдаж буйгаар Д.Сумъяабазар одоохондоо тендерийг зарлах эсэхэд эргэлзэж буй бололтой. Учир нь олон нийт эл асуудалд эмзэг хандаж, тав дахь жилдээ туршилт болж буйд эсэргүүцэж буй тул Хотын дарга зөвшөөрөл өгөхгүй байгаа гэх.

Түүнчлэн Д.Сумъяабазар долоо хоногийн хугацаанд тендер зарлах зөвшөөрлийг өгөхгүй бол 45 хоногийн туршилтын нүүрсийг бэлдэх цаг ч олдохгүй билээ.

Тиймээс л Хотын даргын шийдвэрээс Б.Чойжилсүрэнгийн 45 хоногийн туршилт цаашид хэрхэх нь шийдэгдэнэ. Хотын дарга зөвшөөрөл өгөхгүй бол бидэнд энэ өвөл мидлингтэй түлшээ хэрэглэх сонголт үлдэж буй. Харин зөвшөөрөл өгсөн цагт түлшнийхээ дараагийн шатны туршилтад орох юм.

Түүнчлэн 2025 оны зургаадугаар сар гэхэд Хагас-Кокс эрчим хүчний үйлдвэрийг ашиглалтад оруулж, 2035 он хүртэл энэ төрлийн түлшийг зайлшгүй хэрэглэж таарах биз. Үүний тулд намрын чуулганаар Төрийн худалдан авах ажиллагааны хуульд ч өөрчлөлт оруулах асуудлыг оруулах талаар судалж байгаа ажээ.

Тэр хугацаанд Монголын газар нутгаар дайран өнгөрч буй хийн хоолойгоос түлш авах нөхцөл боломжууд үүсэх магадлалтай хэмээн Эрчим хүчний сайд тооцоолж байгаа бололтой.

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй