Дээд шүүх “амьд” уу, Цэцээс Д.Солонго, Ш.Цогтоо нараа татаж, нөхөн томилгоогоо яагаад хийхгүй байгаа вэ

МАН-ЫН ГУРАВ, ЕРӨНХИЙЛӨГЧИЙН ГУРАВ...

Дээд шүүхээс Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүнээр сонгогдон ажиллаж буй Д.Солонго, Ш.Цогтоо нарын бүрэн эрхийн хугацаа дуусаад 387 хонож буй. Бүхэл бүтэн жилийн туршид нөхөн томилгоо хийгдэлгүй, хөшигний ард нам гүм гацав. Ингэж завхрал үүсч буй нь, ҮХЦ-ийн тухай хуультай нь  ч холбоотой. Хуулиндаа бүрэн эрхийн хугацаа нь дууссан ч нөхөн томилгоо хийгдтэл албан үүргээ хаших зохицуулалттай. Нэгэнт хуулиндаа тодорхой хугацааг нарийвчлан зааж өгөлгүй орхисон учраас хөшигний ард тааваараа тохиролцоо хийж байгаад, бүлэглэлүүдийн эрх ашиг нэгдсэн хойно л Цэц дээр томилгоо хийгддэг жишгийн бодит кэйс нь энэ юм.

Эдүгээ ҮХЦ-ийн гишүүнээр Ерөнхийлөгчийн санал болгосноор: Г.Туулхүү, Ц.Нанзаддорж, Б.Буяндорж, УИХ-ын санал болгосноор: Ш.Солонго, Д.Баясгалан, Б.Одбаяр, Улсын дээд шүүхийн санал болгосноор: Н.Чинбат, бүрэн эрхийн хугацаа нь дуусаад буй Д.Солонго, Ш.Цогтоо нар ажиллаж байна. Бүдүүлгээр тайлбарлахад, цэц дээр Ерөнхийлөгчийн талын гурван хүн, МАН-ын талаас гурван гишүүн байна. Дундах зааг дээр Дээд шүүхийн гурван төлөөлөл зогсдог.

Энэ логикоор, дээд шүүхийн хоёр гишүүний томилгоон дээр Ерөнхийлөгч, МАН-ын талаас хэр сайн эрх ашгаа шингээж чадна, тэр нь олонх болно гэсэн үг.

Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлт, саях багтсан шүүхийн тухай багц хууль, томчуудын хоригдох шалтгаан, Ерөнхийлөгчийн сонгууль зэргийг тойрсон томоохон эрх ашгууд цэц дээр маргаанаа хагалуулна. Угаас цэц дээр өндөр эрх ашиг байсаар ч ирсэн. Энэ утгаараа Зайсанд ЕСХӨН эрх мэдэлтэй гишүүнд том байшин барьж өгөөд, ажлын алба гэх нүсэр аппарат үүсгэн, хангамжаар туйлахыг нь хүртэл хүлээн зөвшөөрч ирсэн.

Гаднаасаа “Үндсэн хуулийн манаач” гэгддэг хүндтэй эрхмүүд ажилдаа цагтаа ирэхээ ч мэддэггүй, асар ажил хэрэгч бус, нэгнийхээ өрөөгөөр хэсч хов базсан, зочин хүлээж авсан байдалтай өдөр хоног өнгөрөөж буй нь нууц биш билээ.

-ДЭЭД ШҮҮХ БҮТЭН ЖИЛ НӨХӨН ТОМИЛГООНЫ САНАЛ ГАРГАСАНГҮЙ-

Нөгөө талд Улсын дээд шүүх ер нь амьд уу гэх асуулт.  Уг нь эднийх, 2020 онд ч, 2021 оно гараад ч асар идэвхтэй л ажиллаж буй. Улстөрийн шинжтэй томоохон хэргүүд дээр эцсийн шатны алх цохьж, улстөрийн намуудын асуудлаар шийдвэрээ гаргаж, шүүгчдийн бүрэлдэхүүндээ хүртэл өөрчлөлт оруулж амжсан. Түүхэн замнал, томоохон хуульчдын бүрдүүлбэрийг нь харахад ч тэр, Улсын дээд шүүх цэц рүү явуулах хоёр шүүгч олдохгүй байх ямар ч үндэслэлгүй.

Д.Солонго, Ш.Цогтоо нар бүрэн эрхээ уртхан хугацаанд хэрэгжүүлэх амбицтай, энэ талд үйлчилж буй тодорхой нөлөөллүүд байж болох. Гэвч нөгөө талд тэдний суудлыг санаархагчид, хүнээ томилуулах гэсэн том бүлэглэлүүдийн эрх ашиг, тэдний лобби хаачихав. Хөшигний ард О.Зандраа, Д.Эрдэнэчулуун, Ж.Эрдэнэбулган нарын нэлээд хугацаанд яригдаж буй. Гэвчюу ингэж талуудыг нам гүм байлгаад байна гэх асуулт гарч ирнэ.

Цаашлаад ҮХЦ-ийн тухай хууль дахь дараачийн гишүүн сонгогдох хүртэл өмнөх гишүүн нь бүрэн эрхээ хэрэгжүүлдэг зохицуулалтыг ч эргэж харах ёстой ажээ. Одоогийн кэйс дээр л гэхэд талууд тохиролцож чадахгүй бол дахиад хэдий хугацаанд зургаан жилийн үүргээ хэдийнэ гүйцэтгэчихсэн хүмүүс цэц дээр суугаад л байх нь ээ. Засгийн газар, УИХ-ын тухай хуулинд ч тэр, томилгоог дэглэж нарийн хугацаа зааж өгдөг нь улстөрийн нөхцөлд чухал нөлөөгөө үзүүлдэг.  

Гэтэл цэц дээрээ энэ зохицуулалтаа орхисноос гарч буй гажуудал нь, заавал яг таг тохиролцох боломжоо хараад, талууд нам гүрийчихдэг нөхцөл байдлыг үүсгэж. Хуулийг үнэн зөвт ёсоор нь хэрэгжүүлэх учиртай дээд шүүх, цэцийн бүтэц нь өнөөдөр бодит байдал дээр ийм л назгай, ажил хэрэгч бус, улстөрийн гүн хамааралтай, өндөр эрх эдэлдэг ч үүргийн менежмент нь сул байна.

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй