Инфографик: Банкны салбар хөрөнгийн чадамжтай ч зээлээ "харамлаж" байна

Наймдугаар сараас эхлэн “Арилжааны банкнууд зээл олгохоо болилоо” гэдэг яриа дуулдсан. Банкнууд энэ талаар албан мэдэгдэл, байр суурь илэрхийлсэн удаагүй байна. Гэхдээ зээл олгох нь эрс багассан тул гар утасны аппликейшн ашиглах иргэдийн тоо өссөн гэж дүгнэж болохоор уур амьсгал нийгэмд үүсээд буй.

Энэ мэдээллийг нягтлахын тулд арилжааны банкнуудын олгосон цэвэр зээлийн дүнг наймдугаар сарын хэмжээнд авч үзэх хэрэгтэй. Гэвч статистик хамгийн сүүлд долдугаар сарын хүрээнд гарч, шинэчлэгдсэн байна. Хэрэв арилжааны банкнууд зээл олголтдоо хязгаар тавьж эхэлсэн бол яагаад, ингэх ямар бодит шалтгаан үүссэн бэ гэдгийг асуух хэрэгтэй. Үүнд урт хугацааны статистик шинжилж үзвэл сонирхолтой үр дүн харагдана.

СТАТИСТИК: Хоёр жилд банкны салбар хөл дээрээ босож байна

Наймдугаар сарын статистик гараагүй байгаа тул 2020 оны долдугаар сараас 2022 оны долдугаар сар хүртэлх дүн мэдээг харьцуулав. Ингэхэд арилжааны банкнуудын нийт актив, пассив зэрэг хөрөнгийн үзүүлэлт өссөн байна. Үүнийг дагаад олгосон дотоодын зээлийн цэвэр хэмжээ ч өсжээ.

Инфографикт үзүүлснээр:

• Дотоодод олгосон цэвэр зээлийн дүн
• Нийт актив
• Гадаад актив
• Нийт пассив
• Өөрийн хөрөнгө
• Төв банканд өгөх өглөх зэрэг үзүүлэлтийг ач үзвэл, хоёр жилийн хугацаанд тогтмол өссөн харагдаж байна.

Ялангуяа төв банканд өгөх өглөгийн хэмжээ бусадтайгаа харьцуулахад үлэмж өссөн нь энэ хугацаанд Монголбанкны бодлого арилжааны банкнууд руу чиглэж ирснийг харуулж буй.

Үүнээс зөвхөн нийт актив болон дотоодын цэвэр зээлийн статистикийг сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд, сар бүрээр нь авч үзүүллээ. Ингэхэд харилцан шууд хамааралтайгаар өсөж эхэлсэн бөгөөд сүүлийн хугацаанд арилжааны банкнууд зээл олголтоо хязгаарлаж эхэлсэн дүр зураг харагдахгүй байна.

Гэхдээ суурь харьцуулалт нь коронавируст халдварын хөл хорио эхэлсэн 2020 он гэдгийг анхаарч үзэх хэрэгтэй. Түүнчлэн, арилжааны банкнууд 50 сая төгрөг хүртэлх бизнесийн, цалингийн, хадгаламж барьцаалсан зэрэг жижиг зээлүүдээ хязгаарласан гэдэг мэдээлэл бий.

ДҮР ЗУРАГ: Банкнууд ашгийн төлөө, Монголбанк банкнуудын төлөө ажилладаг

Монголын банкны холбооноос ч арилжааны банкнуудын олгосон зээлийн хэмжээ өссөн талаар тайландаа дурджээ.

Өөрөөр хэлбэл, банкны салбар хүндэрч, хөрөнгө нь зээл олгох хэмжээнд өгөөжгүй байж ирвэл тэд зээл олголтоо хязгаарлах боломжтой. Логик нь ийм ч дүр зураг эсрэгээрээ харагдаж байгаа юм. Иймд арилжааны банкнууд зээл хязгаарлаж эхэлсэн нь өөр зүйлд бэлтгэж буй шинжтэй.

Тухайлбал, үүнд банкны салбарын IPO-г нэрлэж болно. Үүний тулд тэд хөрөнгийн чанартай үзүүлэлттэй байх ёстой. Иргэдийн амьжиргаа хүндэрснээс үүдэж чанаргүй зээлийн тоо ч нэмэгдэж буй. Нөгөө талаар AQR хэмээн банк, санхүүгийн шалгалт хийгдэх нь ойртож байгаа талаар эдийн засагчид мэдээлж байгаа юм.

Арилжааны банк ашгийн төлөө, бизнесийн байгууллага гээд иргэдэд олгох зээлээ хязгаарлаж болно. Эрсдэлээс өөрсдийгөө хамгаалах нь зөв. Гэвчиг тэд өөрсдөө хөрөнгөө Монголбанканд ТБҮЦ хэлбэрээр байршуулж, хүүг нь авч байгаа. Монголбанк энэ намар бодлогын хүүг нэмж, мөнгөний бодлогыг хатууруулах чигтэй байна. Үүнийгээ ч мэдэгдсэн. Бодлогын хүү нэмэгдэх нь зах зээл дэх мөнгөний урсгалыг багасгаж, арилжааны банкнуудын зээлийн хүүг нэмдэг онцлогтой.

Энэ дүр зургаараа Монголбанк арилжааны банкнуудыг хамгаалж, тэд нь ашгаа л боддог схем үйлчилсээр байна. Харин иргэд зээл хүсэхдээ гар утасны аппликейшн, ББСБ зэргийг сонгон, улам санхүүгийн хүндрэлд орсоор байгаа юм.

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй