Арилжааны банкууд ББСБ-д зээл олгохоо больсон тул Д.Сүндий "Чингис хаан" банкийг авахаар санаархаж эхэлжээ

"Нет капитал"-ын Д.Сүндий "Чингис хаан" банкийг авахаар санаархаж байгаа юу. Ийм асуулт байна.

Эхлээд нэг зүйлийг эргэн сануулъя. УИХ-ын чуулганы индэр дээрээс УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан "ББСБ-ууд банкнаас жилийн 24 хүүтэй авсан зээлээ иргэдэд 36-50 хувиар зээлж байна" гэж хэлсэн билээ. Бүр тодруулбал, арилжааны 10 банкнаас 77 ББСБ 622 тэрбум төгрөгийн зээл авсан байгаа юм. Энэ их мөнгийг иргэдэд 36-50 хувийн хүүтэйгээр зээлсэн гээд бодохоор ямар вэ. Мөнгө хүүлэлт гэж ойлгогдохоор байгаа биз дээ.

Үүний дараа арилжааны банкуудыг ББСБ-уудад зээл олгохыг зогсоох шийдвэрийг төрөөс гаргасан байдаг.

-"Чингис хаан" банкийг нэр бүхий жижиг банктай нийлүүлэх санал тавиад татгалзсан хариу авчээ-

Дээрх шийдвэрээс болж ББСБ-ууд банкнаас зээл авч чадахгүй байдалд орж, дараагийн арга саамаа хайж эхэлцгээжээ. Энэ нь жишээ нь Д.Сүндийгээр илэрч байж болзошгүй байна. Тэр хоёр ББСБ-аасаа гадна банктай болохыг хүсэж яваа тухай мэдээлэл бидэнд дуулдав.

Бүр тодорхой хэлбэл, тэрбээр "Чингис хаан" банкийг авч, жижиг банктай нэгтгэхийг санаархаж байж болзошгүй. Энэхүү ажилдаа ханцуй шамлан орж, бүр нэг банканд санал тавиад амжсан гэх. Нэр бүхий /түр нууцлав/ жижиг банканд нэгдэх санал тавьсан ч, татгалзсан хариу авсан байна. Тус банк ББСБ-ын эзний өмнөөс өндөр ёсзүйтэй хариулт өгсөн гэсэн үг.

"Чингис хаан" банкийг авах гэсэн анхны оролдлого Д.Сүндийгийнх биш. Өмнөх 2024 онд “Баянмөнх техник дэвшил” гэх компани тус банкийг худалдаж авах санал тавьж байгаад намжсан.

-"Чингис хаан" банкийг авахад 100 гаруй тэрбумыг улсад төлөх том даваа бий-

Монголбанкнаас "Чингис хаан" болон "Үндэсний хөрөнгө оруулалтын банк"-ийг төлбөрийн чадваргүй болж, дампуурах эрсдэлтэй байгааг аль 2020 оны наймдугаар сард зарласан. Уг хоёр банк дампуурлаа албан ёсоор зарлаагүй ч хүндхэн нөхцөл байдалд дэнжигнэсэн хэвээр байна.

Тус банкийг худалдаж авах хувь хүн, хуулийн этгээдийн аль нь ч 64.3 тэрбумыг 2025 онд, хүүгийн төлбөр болох 30.9 тэрбумыг 2027 онд тус тус төлж дуусах том шалгууртай. Учир нь НДС-гийн 96.5, ЭМДС-гийн 30.9 тэрбум төгрөг эл банканд байршиж байгаа билээ.

Төр энэ их мөнгөө өдгөө ч авч чадаагүй хэвээр. Тиймээс л эл банкийг авах даваа наандаж 100 гаруй тэрбум төгрөгийн асуудал болчхоод байгаа гэж хэлж болно. Энэхүү өр төлбөрүүдийг яажшуухан зохицуулах вэ гэдэг арга чаргыг л сүвэгчилж байгаа гэсэн үг.

Чухам иймээс л "Нет капитал" ББСБ-ынханд төрд шургалах хэрэгцээ маш их байгаа бололтой. Энэ үүднээс Д.Сүндийгийн төрсөн ах Д.Алтангэрэл нь Эдийн засаг, хөгжлийн сайд Л.Гантөмөрийн зөвлөхөөр, Д.Алтангэрэлийн хүү Ядамсүрэн тус яаманд хэлтсийн даргаар ажиллаад удаагүй байгааг бид хүргэж байсан билээ. Ах дүү хоёр УИХ-ын сонгуульд удаа дараа үзэж, хүү Ядамсүрэн нь Хан-Уул дүүргийн НИТХ-ын сонгуульд өрсөлдсөн гэдгийг дахин онцолъё.

С.Эрдэнийг Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгааллын сайд, Ч.Улааныг Сангийн сайд байхад "Чингис хаан" банканд НДС-ийн их хэмжээний мөнгийг байршуулах үүд хаалга нээгдэж байв. "Чингис хаан" банкны захирлаар ажиллаж байсан Буднямын Батхүү нь “Ноосвул” ХХК-ийг үүсгэн байгуулалцаж хувьцааг нь эзэмшиж байгаад 2023 оны наймдугаар сарын 8-ны өдөр татан буулгасан. Эл компанид Гончигдоржийн Эрдэмхишиг, Батхүүгийн Гарамгайбаатар, Дашдоржийн Бадруун, Тогмодын Доржханд нар хувь эзэмшилтэй байсан. Дампуурах болзлоо хангасан ч дампуурдаггүй, хууль үйлчилдэггүй, НДС болон ЭМДС-ийн мөнгийг өгдөггүй нь хэвээр. Өдгөөгийн Сангийн сайд Б.Жавхлангийн эхнэртэй хамааралтай гэж бичигдсээр удаж байна.

Эцэст нь бидэнд Б.Ундармаагийн “Капитал” банкнаас НДС-гийн 104, ЭМДС-гийн 136 тэрбум төгрөгөө авч чадаагүй гашуун түүх бий. Монголбанкнаас тус банкийг 2019 онд дампууруулж, холбогдох хүмүүс ял шийтгэлээ авсан. Ийм зүйл давтагдахгүй гэх баталгаа байхгүй тул анхаарлаа хандуулах шаардлагатайг сануулъя.

Өмнө нь хүргэсэн мэдээллийг доорх линкээр уншина уу.

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй