Валютын нөөцөө 5.2 биш $2.5 тэрбум гэсэн Б.Лхагвасүрэнгийн андуурал нүүрсний үнэ шал арчиж, алт тушаалт унаж, гадныхан зугтсаныг илтгэв үү

Монголбанкны Ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн өчигдөр /2025.07.03/ "Монгол Улсын валютын нөөц өнөөдрийн байдлаар 2.5 тэрбум ам.доллар байна" гэдэг өгүүлбэр амнаасаа унагасан.

Гэтэл Монголбанкны албан цахим хуудсанд зургаадугаар сарын байдлаар валютын нөөц 5.2 тэрбум ам.доллар гэж байна.

Тэгэхээр 5.2 гэдэг тоог 2.5 гэж андуураад хэлсэн болж таарах уу. Түүний хэлсэн 2.5 тэрбум ам.доллар бол "ковид-19" цар тахлын үеийн хил гааль хаалттай үеийнхтэй ижил тоо юм.

Ийм уналтад орсон үеийнхтэй адил тоог Б.Лхагвасүрэн андуурч хэлэв үү, тоогоо ч мэдэхгүй явна уу. Ямартай ч эндүүрэл гарсан гэж одоо болтол залруулж хүлцэл өчсөнгүй, Монголбанкны Ерөнхийлөгч. Эсвэл бүр андуураагүй байх магадлал бий юу. Сайтан дээрхээсээ өөр бодит тоог ам алдаад хэлчихсэн үү. Олон асуулт үүсэж байна.

Валютын нөөцийн хэмжээ нь:

• Төлбөрийн тэнцэл,
• Алтны нийлүүлэлт,
• Гадаад зээл тусламжаас шууд хамаардаг.

Экспортын орлого, гадаадын хөрөнгө оруулалт өсөх тусам валютын нөөц өснө. Мөн мөнгөний бодлогын хүрээнд хийх гадаад валютын дуудлага худалдаа ихээхэн нөлөөтэй. Дотоодын алт үйлдвэрлэгчид хэдий чинээ их хэмжээний алт тушаана, төдий чинээ нөөц нэмэгдэнэ. Гэхдээ үүнд болж бүтэж байгаа юм байхгүй болох нь.

Одоо бидэнд бодитоор нүүрлэсэн үнэнүүд гэвэл,

Нэгт, Улстөрийн тогтворгүй байдал хөрөнгө оруулагчдыг үргээлээ:

Аж үйлдвэр, эрдэс баялгийн сайд асан Ц.Туваан манайд өгсөн ярилцлагадаа, “Засгийн газар унасны дараа борлуулалт зогсож, гэрээ хийх гэж байсан хөрөнгө оруулагчид больчихсон” хэмээлээ. Хамтарсан Засгийн газар унаснаар манай улстөр тогтворгүй байна гэдгийг ойлгочихсон гэсэн үг. Энэ үүднээс ам.долларууд татагдаад эхэлсэн үү гэдэг хардлага үүсэж байна. Үүсэхээс ч аргагүй.

Аж үйлдвэр, эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдинням сагс үзээп сагсуурч байх хооронд “Рио Тинто”, “Чайна Энержи” нүүр буруулах нөхцөл байдал руу орчихлоо.

Хоёрт, Монголбанканд тушаах алтны хэмжээ эрс багаслаа:

Хил, гааль хаалттай “ковид-19” цар тахлын үед Монголбанканд алт тушаалт бүр 20 тоннд хүрсэн. Гэтэл энэ 2025 оны хагас жил өнгөрч байхад ердөө ДӨРӨВХӨН тонн болж буурчхаад байна. Үүнийг Тагнуулын байгууллагаар шалгуулах нөхцөл байдал үүсчихсэн гэхээр ноцтой асуудал.

Гуравт, Нүүрсний үнэ унаж, зарагдахгүйд хүрлээ:

Нүүрсний үнэ шал арчиж, төсвийн цоорхойгоо нөхөж ч дөнгөхгүй нөхцөл байдал нүүрлэв. Нэг тонн нүүрс дэлхийн зах зээл дээр 70 ам.долларт хүрч манай улсын төсөөлж, төсөвтөө оруулснаас 40 хувиар унаад байна. Энэ бууралт үргэлжлэх бөгөөд ойрын 2 жилд нэмэгдэхгүй гэдгийг Ерөнхий сайд Г.Занданшатар танилцуулсан. Нүүрсний үнийн уналтыг нөхөхийн тулд биет хэмжээг нэмэгдүүлэх шаардлагатай гэж үзэж байгаа. Гэхдээ худалдан авагчид ч зугтаад эхэлсэн мэдээлэл хөвөрч буй.

Ямартай ч Төвбанкны Б.Лхагвасүрэн ажлаа муу хийж байгаа гэдэгтэй санал нийлэх хүн олон. Мөнгөний бодлого тодорхойлдог Ерөнхийлөгчийн суудалд зургаа дахь жилдээ сууж байна. 270 байсан орон тоог 700 болтол тэлсэн гэдэг шүүмжлэлийг УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалангаас сонсоод буй. Мөнгөний бодлого барих учиртай хүн. Ганц тоон дээр будилж сууна. Инфляцаа барьж чадсангүй. Эрт арга хэмжээ авсангүй. Мөн оройтсон хойно огцом өр орлогын харьцаа бууруулсан нь ахмад гэлтгүй иргэдэд ч нөлөө үзүүлж байна.

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй