Сурвалжилга: Богдхан уулын амнууд барилгаар дүүрч, энгэр хэсгүүдэд шинээр барилга барьж эхэлжээ
Замбараагүй газар олголт тэлж, Богдхан уулын дархан цаазат байдал алдагдахад хүрсэн. Энэ асуудал олон жил шүүмжлэл дагуулж буй. Харин одоо нийслэлчүүдийн Богд уулыг зорьдог цор ганц алхалтын зам орчимд хүртэл барилга олноор баригдаж эхэлжээ.
Уг нь Тусгай хамгаалалттай газар болох Богдхан ууланд газар олгох зөвшөөрлийг 2022 онд Байгаль орчны сайд нь цуцалсан. Гэсэн ч Богд уулын барилгажилт энгэр өөд дээшилж, уулын ам дагуу завсаргүй барилга баригдсаар байна. Тиймд дархан цаазат уул бетонон ширэнгэ болж буй уг асуудлыг дахин сануулж, хөндөх үүднээс энэ удаагийн сурвалжилгаа бэлтгэлээ.
Бид Зайсангийн амны дугуй цагаан руу өгсдөг зам дагуу буюу иргэдийн хамгийн их дайран өнгөрдөг, агааралдаг бүсэд очиход шинээр баригдаж байгаа барилга цөөнгүй байв. Зогсоолоос харагдах ам, энгэрүүдэд завсаргүй барилга баригджээ. Зарим хэсэгт нь доош газаргүй болсон тул барилгын ажил бүр дээшилж уулын энгэр, нэлээд дээр хэд хэдэн барилга шинээр баригдаж буй харагдав.
Хэдийгээр өндөрлөгт байрладаг ч хэдэн талаасаа барилгаар бүрхэгдсэн нэлээд алхаж, ууланд хүрэх машины зогсоол орчимд хүүхдээ салхилуулж байгаа иргэд цөөнгүй таарав. Эндээс дээш Зайсан тал руугаа багахан алхахад өгсвөл барилга барьж буй тоосжилттой хэсэг, Богд уул тал руугаа алхвал хүүхдийн тэрэг түрээд явах боломжгүй шат, бартаа их байх аж. Тийм иргэд хүүхдээ зогсоолд салхилуулахаас өөр араггүй байдаг бололтой. Эндээс цааш явахад ажлын өдөр хэдий ч ууланд алхалт хийгээд бууж, өгсөж буй иргэд олон таарна.
Энэ хэсэг газар шинээр баригдаж буй барилгын чимээ тасрахгүй, багагүй тоосжилттой. Уул руугаа өгсөж байж агаар нь дээрдэх аж.
Богд уулын бусад ам мөн ялгаагүй битүү барилга болсон. Бүр хувийн барилга байгууламж олон тул энэ хэсэг шиг иргэд дураараа очиж, ууланд гарах боломжгүй байдаг. Хэзээ яаж авсан нь мэдэгдэхгүй хувь хүмүүс Богд уулын энгэрээр барилга барьж, хэдэн амыг нь битүү хашаалчихсан. Үүнээс болж зэрлэг амьтад ч хашигдаж, өсөн үржиж газар нутгаа тэлэх ганц гарц нь иргэдийн алхалт хийдэг дугуй цагаан орчим болжээ. Тиймээс олноор энэ ам руу гарч ирсэн янгирууд нохойд бариулах, буга хүний гараас хооллох, дайрах зэрэг нь сүүлийн үед олширсоор байгаа юм.
Бодит нөхцөл байдал ийм байна. Харин цаасан дээр хууль журам арай өөрөөр бичигдэж буй.
Анх 1995 оны 26 дугаар тогтоол гэж УИХ-аас баталсан тогтоол байдаг. Үүнд, Тусгай хамгаалалттай газар нутгуудын хил заагийг УИХ-аас тогтоож өгсөн бөгөөд тусгай хамгаалалттай газар нутаг буюу Дархан цаазат Богд хаан ууланд яагаад барилгажих процесс үүсэв?
- Нэгдүгээрт, 2001 онд тусгай хамгаалалттай газар нутаг буюу Богд хан ууланд төр газар олгох журмыг олгосон байдаг. Ингэснээр Богдхан ууланд эхний барилгажих процесс эхэлсэн. АТГ-аас Мөрдөн шалгах үйл ажиллагааны хүрээнд олон удаа үүссэн нөхцөл байдалтай холбогдуулаад үе үеийн байгаль орчны сайд нарт түр зөвшөөрлийг цуцлахыг даалгасан мөрдөгчийн мэдэгдлүүдийг хүргүүлсэн байдаг. Гэсэн ч шийдвэрлэгдэлгүй явсаар 2022 оны нэгдүгээр сард Байгаль орчны сайд Б.Бат-Эрдэнэ 2001 оны газар олгох түр журмыг албан ёсоор цуцалсан.
- Хоёрдугаарт, 2011 онд тухайн үед газарзүйн зураг, геодез зурагзүйн газраас улбаатай тухайн үеийн байгаль орчны сайдтай холбоотой 1995 оны 26 дугаар тогтоолыг зөрчсөн үйлдэл гаргасан. Энэ бол нийслэлийн мэдэлд байсан газрыг Богд Хан уулын хамгаалалтын бүс рүү нэмж оруулсан. Үүн дээр байгаль орчны үе үеийн газар олголтын асуудлууд хөндөгддөг. Энийг байгаль орчны яамнаас хууль хяналтын байгууллагад тодорхой мэдээллүүдийг гаргаж өгч, хууль хяналтын байгууллага дээр шалгагдаад явж байгаа гэсэн мэдээлэлтэй байгаа.
- Гуравдугаарт, 2013 он Улаанбаатар хот буюу ялангуяа нисэх яармагийг хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөө гэдгийг НЗДТГ, ИТХ дээр батлаад 2014 онд дэд бүтэц татах зөвшөөрлийг албан ёсоор гаргаад 2015 онд Богд хан уул буюу дархан цаазат газарт өндөршилтэй барилгажилт буюу хоёр давхраас дээш барилга барихыг хориглосон байсан” гэсэн заалтыг 2015 онд стандарт дотроос нь авч хаясан байдаг аж. Ингэснээр Богд хан уул өндөр байшин барилга баригдах нөхцөл байдал үүсжээ.
Хамгийн сүүлийн албан мэдээллээр буюу өнгөрсөн оны зургаадугаар сарын байдлаар, Богд уулын тусгай хамгаалалттай газарт шүүхийн маргаантай 100 орчим газар байна. Энд Байгаль орчны яамнаас ашиглалтыг нь цуцалсан газрыг шүүхээс шийдвэрийг цуцалсан тохиолдлууд ч олон байдаг байна. Зайсанд олон жил амьдарсан атлаа газраа аваагүй иргэд одоо ч бий. Гэтэл ААН-үүд газар авчихсан. БЗД-т нийтдээ 192 хуулийн этгээд барилга барих ашиглалтын зөвшөөрөлтэй байна. Эдгээрийн дийлэнх нь олны танил эсвэл улс төрч эрхмүүд байдаг.
Тухайлбал Богдхан ууланд дуучин Б.Болдын нэр дээр барилга, үл хөдлөх хөрөнгө нь бүртгэлтэй ч газар нь өөр хүний нэр дээр байдаг гэх асуудал өнгөрсөнд олон дурдагдаж байв.
Мөн Оюун-Эрдэнийн Засгийн газар авлигын эсрэг 5ш ажиллагааг эхлүүлж, "шилэн" ажиллагааны хүрээнд тусгай хамгаалалттай газар эзэмшигчдийн мэдээллийг shilen.gov.mn сайтад нээлттэй байршуулаад байсан.
Тус нээлттэй мэдээллээр Дархан цаазат Богдхан ууланд 5000 га давсан газар эзэмшигчид байгаа нь ил болсон байдаг. Тодруулбал,
- Ерөнхийлөгч асан Н.Багабанди Залаатын аманд 5,180 га газар эзэмшдэг юм байна. Эл газрын эзэмшигчээр 2018 онд бүртгүүлсэн.
- Н.Жанцанноров Хүрэлтогоотын аманд 5,230 га газрыг 2008 оны наймдугаар сард эзэмшиж эхэлсэн.
- Тэд бол Богдхан уулын тусгай хамгаалалттай газраас хамгийн ихийг эзэмшигчид. Араас нь Ч.Баярсайхан 5,080 га, Н.Хөхөө 5,040, Ц.Энхчимэг 5,020 га, С.Эрдэнэтуул 5,000 га, А.Гэрэлцэцэг 5,000 га, А.Мэргэн 4,970 га, Ч.Анххишиг 4,950 га, Ё.Бор 4,890 га тус тус эзэн суусан.
- Тэдний дараа Хотын дарга асан Ц.Батбаяр 4,840 га газар эзэмшсэн. Үүнээс Нүхтийн аманд 101 га газрыг 2014 онд, Зайсангийн аманд 383 га газрыг 2013 онд тус тус эзэмшиж байна.
- Мөн Тагнуулын ерөнхий газрын дарга асан Б.Хурцын эхнэрийн Сарнайх ХХК Богдхан уулын дархан цаазат газарт 1.297 га газар эзэмшдэг байна. Ингэхдээ супермаркетын зориулалтаар 2022 оны аравдугаар сарын 25-нд Нийслэлийн засаг даргын тамгын газраас тусгай зөвшөөрөл олгож, 2049 оны арванхоёрдугаар сарын 31-нд дуусахаар тусгасан байдаг.
Монгол Улсын хэмжээнд 36 тусгай хамгаалалттай газар нутаг байдгаас 17 тусгай хамгаалалттай газар нутагт газар олголт хийсэн байна. Үүнээс эхний ээлжид Богдхан уулын дархан цаазат газар (2973га) олгосон байгаа юм.
Шүүхийн маргаантай 100 гаруй газар байгаа ч Богд уулын бүсэд барилгаа буулгаж, чөлөөлсөн газар алга. Харин тусгай хамгаалалтай газрын газар олгох журам цуцлагдсанаар 2023 онд Богд уулын орчим ямар ч газар олгоогүй гэдэг. Гэвч Богдхан уулыг тойрсон барилгын ажлууд эрчимтэй үргэлжилж, өндөр барилгууд баригдсаар байна.
Д.ЦЭГЦ
АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд Eguur.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул Та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү.
Новшнууд энэ олон бетонон ширэнгээ Нийслэлийн чөлөөлсөн газарт бариулаачээ. Ганц уулыг хэдэн т�##�аас нь нурааж дууслаа.
АРД ИРГЭДЭД 0.7 ГА ГАЗАР ОЛДОХГҮЙ БАЙХАД ЭНЭ ЭРХЭМҮҮДЭД ДАРХАН ЦААЗАТ БОГД ХАН УУЛЫГ ТОЙРУУЛААД ХЭДЭН ЗУУГААР НЬ , ХЭД МЯНГАН Га-гаар нь ӨГЧИХДӨГ МӨН Ч СОНИН ЮМ АА. ЗӨВШӨӨРӨЛ ӨГСӨН ХҮМҮҮСИЙГ НЭРТЭЙ НЬ ОН САР ӨДӨРТЭЙ НЬ БИЧИЖ БОЛОХГҮЙ ЮУ. ЗҮГЭЭР ЕРӨНХИЙД НЬ ИНГЭЭД БИЧЧИХЭЭР БОЛДОГ ЮМ УУ . ЗӨВШӨӨРСӨН ХҮНИЙГ НЬ МЭДМЭЭР БАЙНА . АВИЛГ*Л ХАХУУЛЬ ЭНД Л БАЙГАА. ! ! ! ! ! !
Богдхан уул дээр байшин барьдаг хүмүүсийг шууд шоронд хийх хэрэгтэй байг�##�ь үхэж бна
Хулгайч дээрэмчдийг Толгой дара�##�ан цааз�##�ж байж хүн төрхтэй болж магадгүй.
eniig shalgaj yadaad baih yu baihavdaa gerchilgeen deer tur talaas hen zursan baina tegee l hahuul avsan p###a ni garaad iriishde
Өө бүр Жанцанноров гуай хүртэл нэр нь явж байх юмаа. Хайран нэр төр юмаа
ЖАНЦАННОРОВ ЭЛЭГ ШИЛЖҮҮЛНЭ ГЭЭД ДЭЭР ҮЕД АРД ТҮМНЭЭСЭЭ ХАНДИВ ГУЙГААД, МӨНГӨ ОЛООД ЭМЧИЛГЭЭ ХИЙЛГЭЖ АМЬ НАСАА АВАРСАН БИЗДЭЭ.ГЭТЭЛ ИЙМ ХУЛГАЙЧ БАЯН ХҮН БАЙЖ.ҮЙЛ ЛАЙ ЧИНЬ ҮР ХҮҮХДҮҮД НАРТ ЧИНЬ ОЧНО ДОО.ӨӨРӨӨ ТАМД ОЧНОО.
Улс орон маань эзэнгүй байна гэсэн үг. Яагаад хууль тогтоомжоо зөрчөөд байхад зогсоохгүй байгаа юм. Энэ чинь авлигын гэмт хэрэг мөн шүү дээ.
Байг�##�ь орчны яам юу хийж суудаг юм бэ яг нүдэн дээр уулыг ухаж байна шдээ
Хүүхдүүдээ дагуулаад �##�хах газар олдохоо байлаа тоос дүүрэн барилга л байна
Богдхан уул гэдэг чинь бидний бахарх�##� байсан одоо цэвэр ашиг сонирхлын т�##�бар болжээ
Энэ уулын амыг хаасан нөхдүүдийг нэр усаар нь зарлаач ард түмэн мэдэх эрхтэй
Мэдээд яах уу тэмцэж чадахгүй юм чинь
Цэрэгтэй сан�##� нэг
Монголчууд одоо зөвхөн хар амиа бодож хөрөнгө мөнгөний төлөө бүхнийг хулгайлж устгаж сөнөөдөг жинхэнэ хулгайч дээрэмчид болжээ. Сайхан монгол эх газрыг минь эвдэн сүйтгэж хулгайлж зараад байгаа нь эх байг�##�ь дэлхийг сүйтгэж байгаа дэлхийн хэмжээний гэмт хэрэг билээ.
Ene bol burhan uuliig mungu erh medliin tuluu zarsan tomoorhii avilga shig sanagdaj bn
Уул усаа хайрлах ёстой байт�##� дархан цаазтай газар дээр барилга босгох нь арай хэтэрлээ
Энэ чинь төрийн нүдэн дээр ил явж байгаа хулгай авилга биш гэж үү
Uls turchid bugd l gazar avch amidrah ordon barij bn ard irged bol salhi avah gazargui
Богд уул руу гарах газар үгүй боллоо одоо хаа �##�хах юм бэ үнэхээр харамс�##�тай
Моды нь устгаад, уулыг нь ухаад байшин бариад байхад хамга�##�даг , хориглодог байгууллага, �##�бан туша�##�тан байхгүй. Ганц Богдуул гэхгүй хойшоо зуслангийн замуудруу ороод хар ! ДАМПУУ МОНГОЛЫН ТӨР !!!
Богд уулруу газар өгөхгүй барилга барихгүй гэсэн яасан бэ?????? Хотын дарга аа!!!!!!!!
Тэр Арцатын амруу ч гэсэн сүүлийн 2 жилийн дотор бөөн барилага. Модны зах, уулын энгэр рүү гарах газаргүй болгочих юм. Тэгээд барьсан газрууд нь тойруулаад л том том хашаа цементэн хана босгоод байр хооронд явах ч хүндрэлтэй с�##�хины урсг�##� хаагаад бүгчим болгочих юм
Одоо Дархан цаазат Богдхан уул гэж нэр нь л үлдэж дээ! Ер нь одоо тэгээд Богд уул маань МАНАН-ийнханаар битүү бөөс цөн юм чинь МАНАН уул гээд нэрэлсэн ч болхоор болцон юм байна дөө!
Ene Zaisanii am gej buhnii mungu hiideg gazar bolj huvirla yaaj iim bolchood bna ve
Ene bol uls turiin deerh humuusiin uls ornoo zarj bgaa tod jishee shuu
Shilen geed neree gargasan humuus ni uuruu gazartai baidag n oilgomjtoi shdee
Засагт гарсан хогийн хулгайчид өөрсдөдөө зориулж хууль бат�##�ж хулгайлна, иднэ, дээрэмдэнэ. Ямар дуу�####�ггүй бузрын шун�##�тай гэмт хэрэгтнүүд урвагчид вэ
Дархан цаазат гээд бүүр хамга�##�тын байгуулга хүртэл биии Авилг�##� хулгаатайгааа байнг�##� тэмцдэг гэдэг сохор дүлиии мэт хууль нь бүтүү хашааа шавар амбаарууд аймар шун�##�ын бузрууд
Бүгд хулгайч нар,тэдний үр сад бна.Бүгд очиж шатаах хэрэгтэй. Неп�##�ьдуулах гээд бгаа болтой.Эх орноо аваряа з�##�уусаа.
Шатааж,нурааяа
Ene asuudal deer hen ch hariutslag huleehgui baihaar uul bur barildag bolj
Zaisan dugui tsagaan orchimd barilga nemegdeed uul ulam hugarsan bn
Hun yawah oroh zai ch bhgu heden hulgaichbnariin biznes bolj duuschbbn da
Бүгд л�##�арууд бн
Хотын даргаа энэ асуудлыг цэгцлэх цаг болжээ
Nud ulaan mongo tsagaan shuu dee baasniihan darhan tsaaz uul
Газаргүй юм шиг дархан цаазтай уулаа Хятад хүнтэй хамтран богд ууландаа ч гарах эрхгүй монгол болж байна шаварлаг ой биш сайхан ой модтой аял�##� зуга�##�га хөгжүүлэгч хотын даргаа
Нэг л өдөр уулын лус савдаг хилэгнэж бүгд газрын хөрсөнд булагдана шүү!! Тэр цагт шун�##�ынхаа горыг амсаж тамын тогоо руу явнаа!!
Аял�##� жуулчл�##� нэрийн барилга барьж зараад засаг төр мэдээд багаа мөртлөө ямарч арга хэмжээ авахгүй бн. Оюунэрдэнэ баахан попорч байгаад �##�га болсон.
Бүгдийн нураагаач. Эсхүл байг�##�ь шилгээнэ дээ
Дархан цааз нэр нь цаасан дээр , мөнгөтэй хүнд бүх ха�##�га нээлттэй кастын систем шиг сонин улс шүү манайх
Бичихээс цааш эрх мэдэл байх бишдээ !
Дэлхий сэгсрэх үед юу болохыг Бүтээгч л мэдэх байх !
Улс Дархан цаазат газруудаа хураагаад л авчихад л болно га га гаар газар олгосон эрхтэн дархтаныг нь олж тогтоон хариуцлага хүлээлгэхэд болох юм бишүү өөр бусад эрхтэн дархтанд ашиг сонирхол байдаг болохоор хөдлөхгүй байдаг байх л даа
Энгийн ард иргэдэд газар авах нь байтугай �##�хаж явах газарч байхгүй зөвшөөрөл гээд явуулдаггүй юм байн�##�ээ шүүдээ ийм новшын хогийн төр эрх мэдэлтэнгүүд бид өөрсдөө сонгоод толгой дээрээ з�##�чихсан гаргачихсан одоо эд нарыг ул сууриар нь ховхолж авч хаяхгүй бол ард иргэдэд �##�хах газар зай завсар олдохгүй боллоо нэг юм бодож өөрсдийнхөө төлөө нэгдэж нийлж тэмцэх газар одоо болсон бишүү ард түмэн олон ахан дүүс монголчууд минь ээ ????????????????????????????????
НЯМБААТРАА ТҮЦТЭЙ ЗУУРАЛДАХААР ЭНЭНТЭЙГЭЭ ЗУУРАЛДААЧ ЭЭ.ЭНДЭЭС ИРДЭГ МАШИНУУДИЙН ДУГУЙ Ч БАС ШОРООТОЙ БАЙДАГ ШҮҮ
Бүгдийн буулгаачээ.Нямбаатараа Түц нураадаг шигээ
Жарг�##�антын ам бол бүр бетонон ширэнгэ болсон Сумтайбузар нийслэлийн З.Д болоход эхэлсэн Нянбактер бүр их газар олгосон доо. Зарим нь бүр модны хаяа руу ухаж барилга бариад байна.
Ийм нөхдүүдээс газрын өндөр татвар авч ц�##�ин, тэтгэвэрээ нэмэх хэрэгтэй, ард түмнээ боддог төр байв�##� мөнгөгүй гээд суулгүй энэ мэтийн дураараа хууль зөрчсөн шун�##�тнуудаас татвар авахад л ханг�##�ттай шүү дээ.
Бётон ширэнгэ болчихсон монголчууд �##�хах гээд явхад �######� эргэх зайгүй нарийн зам дээр хамаг цагаа бардаг машин зам тэлэх боломжгүй болтол нь замруу шахаж ширэнгэ болсоншүү гамшиг �##�хах гэхэд хамаг цаг барсан болжээ ой гутаж бнаа шун�##�ууд чөтгөр тонилоосойдооооо
МАН -АН мафиуудын Богд уул гээд нэрлчих тэр нь онсон нэр!!! Тусгай гэдэг нэрийн доор МАН -АН мафиууд энэ уулыг бүрэн самарсан!
Богд уулыг ийм болгосон хамгийн их буруутай Батбаярынхаа хэргийг хэрэгсэхгүй болгосон гээ биздээ
Татвараа хууль журмын дагуу тооцоод авчих, нөхөн төрүүлчих, тэгвэл энэ газраа буцаах байх аа
Дархан цаазат Богд уул байтугай энгийн уул довгуудыг ч гэсэн гэмтээж ухаж газар авсан хүмүүсийн газрыг цуц�##�ж буцааж сэргээлгэж бхйв�##� зүгээр юм бид 07 гоо авах гэж их юм болдог шүү авч чадах ч үгүй байна
Болимоор юмаа. Толгойгүй улс нэг байнаа
Дархан цаазыг цуцлахаар болжээ Дэлгэрсайхан сайд сэтлэх гэхгүй амар дор нь барилга бариад сэтрэх юм байна ядарсан иргэд 0.7 га авч чадахгүй үхсээр байхад том хулгайч нар 5-100 га газар авдаг юү вэ нэртэйгээр нь аймаг сумаар өгчихмөөр юмдаа
Хууль нь гууль болж, эх захаа �##�даж, эрх мэдлийг хувийн ашиг завшаанд ашиглагч хулгайч, хув�##�зуудын орон болсоныг бүгд харж, голоо горойтол харамсаж, х�##�ширч, хэлэх ч үг олдохоо болиод байна даа! Тэгсэн атлаа эгэл ард түмэндээ хууль дүрэм, журам дурьдаж торгууль, татварыг �##�хам бүрд авч дарамтлахыг яанаа, ёстой үхэхдээ таарсан новшнууд, тамын тогоонд та нар удахгүй очицгоох болтугай!