Багш: ₮300,000-аар цалингаа нэмүүлэх гэж хүүхдүүдээ эрсдэлд оруулаагүй, байрны сарын түрээсийн талын талд ч хүрэхгүй

Багш нар наймдугаар сараас эхлэн цалингаа 3.5 сая төгрөг болгож, нэмэгдүүлэхийг шаардсан боловч үр дүнд хүрээгүй. Тиймээс улс даяар жагсаал зохион байгуулсан. Жагсаал мөн л үр дүнд хүрээгүй тул тэд маргаашаас эхлэн ажил хаях гэж байна.

Харин эл үйл явдалтай зэрэгцэж Ерөнхий сайд Г.Занданшатар, “Монгол Улсын Засгийн газар тэвчиж болох зардлуудыг танаж, багш нарын цалинг 15-20 хувь, эмчийн цалинг 10-15 хувь, ахмадуудын тэтгэврийг 8 хувиар нэмэгдүүлэх зарчмын шийдвэрт хүрлээ” гэж өчигдөр орой мэдэгдэв. Энэ нь ойролцоогоор багш, эмч нарын цалин 150-300 мянган төгрөгөөр, ахмадын тэтгэвэр 45-55 мянган төгрөгөөр нэмэгдэнэ гэсэн үг юм.

Гэсэн ч эмч, багш нар болоод ахмадуудын төлөөлөл энэ шийдвэрт сэтгэл хангалуун бус байна. Тиймээс багш нар “ажил хаялт зарлахаа болихгүй, цалингаа хамгийн багадаа 2.5 сая төгрөг хүртэл нэмүүлэх хүртэл ажил хаяна” гэж мэдэгдлээ. Үүнтэй холбоотойгоор Нийслэлийн Сүхбаатар дүүрэгт цэцэрлэгийн багшаар таван жил ажиллаж буй “Н”-ээс тодрууллаа.

-Та хэд дэх жилдээ багшилж байна вэ?

-Би 2020 онд МУБИС-СӨБС-г сургуулийн өмнөх боловсролын багш мэргэжлээр төгссөн. 2021 оноос өдийг хүртэл тасралтгүй бүлгийн багшаар ажиллаж байна. Сурч хөгжих, өсөн дэвших зорилготой байсан учраас хотод багшлах сонголтыг хийсэн. Үүнийхээ дагуу хичээн ажиллаж, дүүрэгтээ спортоор болон сургалтын арга зүйгээр шилдэг багшаар тодорхойлогдож шагнал урамшуулал ч авч байсан. Сургуулиа дөнгөж төгсөөд ажил дээр анх гарч байгаа хүнд цалин бага, хүрэлцэхгүй байна гэж боддоггүй юм билээ. Авч байгаа цалингаа урамшаад л авдаг байлаа.

-Тулгарч буй бэрхшүүлээд юу байна?

-Аав, ээж, төрсөн гэрээсээ хол учир түрээсийн байр, хоол хүнс, өмсөх зүүх гээд хүний амьдралын анхан шатны хэрэгцээнүүдээ хангах хэрэгтэй болж байгаа юм. Гэтэл орон сууцны зээл хөөцөлдөөд зээл нь бүтэхгүй. Өгөх урьдчилгаа мөнгө байхгүй. Багшийн цалин шаардлага хангахгүй. Ийм шалтгаанаар түрээсийн байраар өдийг хүртэл амьдарч байна. Байрны түрээсийн үнэ өдөр, өдрөөр яаж нэмэгдэж байгаа билээ дээ. Бидний цалин яг адилхан дагаад нэмэгдэж байгаа юу гэвэл үгүй.

Ингээд явж байтал багш нарт ур чадвар, урамшууллын нэмэгдэл өгөхөө больсон. Харин багшийн болоод байгууллагын гүйцэтгэлийн үнэлгээ гэдэг зүйл гарч ирсэн. Энэ нь их олон талтай. Сайн, муу олон хэл амыг араасаа дагуулсан. Эхний жилээ үнэлгээнд хамрагдлаа. Улиралд нэг удаа 45 хувийн нэмэгдэл авдаг болов. Бас яах вэ боломжийн, байрны түрээс хэрэгцээндээ зарлагадаад, үлдсэн хэдэн төгрөгөөрөө амьдарч болоод л байв. Гэтэл хоёр дахь жилээс нь улсын дундажтай харьцуулж бодно гээд шинэчлэгдэв. Гэтэл хүүхдүүдийн чадвар өмнөх жилээс ахисан боловч бусад үнэлгээ доогуур байсны улмаас үнэлгээнээс мултарлаа. Уг нь хүүхдийн чадвар, хөгжлөөр багшийг үнэлэх гээд байгаа юм шүү дээ. Ингээд үндсэн цалин дээрээ ямар ч нэмэгдэлгүй болов оо. Энэ үеэс эхлээд л авдаг хэдэн төгрөгөө яаж хүргэх ухаанаа олохгүй явна даа.

-Цалин хаанаа ч хүрэхгүй байна гэцгээх юм?

-Байрны түрээсээ хиймээр, өмсөж зүүмээр, аав ээждээ мөнгө өгмөөр, үзүүлж харуулж эмчлүүлмээр л байна. Жилдээ ганц удаа хотод авч ирээд бүтэн биеийн шинжилгээ өгүүлмээр байдаг ч бодит байдал дээр дансанд май гээд гаргаад өгөх мөнгө байдаггүй учраас хүнээс гуйхгүй гээд зээл тавьж эхэлж байгаа юм.

Дүүрэг, дүүргийн төсөв, багш нарын авдаг цалин өөр. Жишээ нь би хамгийн бага төсөвтэй, хамгийн бага цалинтай дүүрэгт ажилладаг. Хүүхдийн тооноос хамаарч төсвөө авна. 20-оос бага хүүхэд ирвэл илүү цаг хасагддаг. Хүүхдүүд байнга бүрэн ирдэггүй. Тодорхой өвчлөлийн улирал зэргээс хамаараад өөр өөр. Хүүхэд цөөхөн ирсэн сар бага цалин авна гэсэн үг. Тэгэхээр нөгөө хэдэн төгрөг нь бүр л буураад байгаа юм.

-Нийгэм, эцэг эхийн үнэлэмжийн тухайд?

-Бүх ажлын байр тодорхой хэмжээний хүнд хэцүү байгаа. Гэхдээ цэцэрлэгийн багш хамгийн их тэвчээр, хөдөлмөр, тууштай байдал шаардсан мэргэжил байх. Манай багш нар өөрийн хүүхэд, гэр бүлд гаргадаггүй их цагаа бусдын хүүхдийн төлөө зарцуулдаг. Хүүхдээ хоёр нас хүрэхтэй, үгүйтэй ажилдаа орно. Өөрийнх нь хүүхэд өвдлөө ч ажлаа хаяад гүйгээд очиж болохгүй. Сургуульд ороход нь анги удирдсан багштай нь ч тухтай уулзах завгүй явцгаадаг. Гэлээ гээд энэ чинь бидний сурсан, сонгосон мэргэжил шүү дээ. Хийнэ ээ, чадна аа гээд л бусадтай адилхан дөрвөн жил сураад төгссөн. Цэцэрлэгийн багш гэхээр үнэлэмж муутай санагддаг. Бүх хүн биш ч дийлэнх нь “өө чи цэцэрлэгийн багш юмуу тэгээд яах уу, хэдэн хүүхдээ хараад л байж байна уу” гэлцдэг. Гэтэл боловсорлын хамгийн том суурийг бид олгож байдаг.

Цалин бага өрнөөс өрний хооронд амьдарч байгаа ч тэвчээд, хийгээд л байгаа шалтгаан маань миний хүүхдүүд, тэдний сайхан ээж аав. Залуу багш гэхгүй хүндэтгэлтэй хандаж, хамтран ажилладаг. Энэ удаагийн ажил хаялтыг дэмжиж буйгаа илэрхийлж, “багш аа заавал ард нь гараарай, битгий бууж өгөөрэй” гэж урамшуулж байна.

-Багш нарын цалинг 15-20 хувиар нэмнэ гээд мэдэгдчихлээ, энэ тал дээр?

-Ерөнхий сайд бидний цалинг 15-20 хувь нэмнэ гэлээ. Хэнийг доромжлоод байгаа юм, ойлгохгүй байна. 300 мянган төгрөгийн төлөө хүүхдүүдээ эрсдэлд оруулж, бид ажил хаях гээгүй. Байрны сарын түрээсийн талын талд нь ч хүрэхгүй мөнгө шүү дээ. Зах зээлээ жаахан мэдрээд, хөрсөн дээрээ буугаад, бидний өмнөөс амьдралыг нэг хараасай.

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй