Т.Энхжин: Зураг зурна гэдэг өөрөө цэвэр бясалгал

Өнгөлөг, гэгээлэг, намуухан орчинд өөр өөрсдийн сонирхлын дагуу хайртай амьтан, дуртай цэцгээ зураад тун чиг завгүй суух бяцхан хүүхдүүд. "Зураг зурах нь дотоод сэтгэлээ цаасан дээр буулгаж буй хэрэг” хэмээн ярих уран зургаар олон хүүхдийн хүмүүжил, төлөвшилд эергээр нөлөөлж буй зураач Т.Энхжинтэй ярилцлаа.

Сайн байна уу? Манай уншигчдад өөрийгөө танилцуулна уу?

-Сайн байна уу? Намайг Төрбадрахын Энхжин гэдэг. "Бодь арт” клубийг үүсгэн байгуулаад хоёр салбар нээн ажиллуулж байна. Монголд СУИС-ийг төгсөөгүй, БНХАУ-д зургийн чиглэлээр сурч, хоёр гурван жил ажиллаж байгаад ирсэн.

- Хэдэн оноос үйл ажиллагаагаа явуулж эхэлсэн бэ?

- Манай клуб 2016 оноос хүүхдэд зургийн сургалт орж эхэлсэн, гурван жил болж байгаа.

- Хэдэн насныхан хичээллэх боломжтой вэ?

- 4-6, 7-9, 10-13, 14-18 нас гэсэн насны ангиллаар хичээллэдэг. Мөн насанд хүрэгчдийн болон хувцас дизайнерын ангитай.

-АНГИ ГЭХЭЭСЭЭ ИЛҮҮТЭЙГЭЭР ХҮҮХЭД НЭГ БҮРД ЗОРИУЛЖ ХИЧЭЭЛЭЭ ЗААДАГ-

- Ямар арга барилаар заадаг вэ?

- Нэг хүүхэд сард 8-16 удаа хичээллэдэг, тусгай хөтөлбөр боловсруулаад нас насны ангиллаар дагуу хичээллэдэг. Жишээлбэл, бага насны ангид нь хар зураг ордоггүй. 10-аас дээш насны хүүхдэд хар зураг, сүүдрийн хичээл ордог. Насанд хүрэгчдийн анги бол өөрсдийн цэвэр сонирхлын дагуу монгол зураг, уран зураг эсвэл хувцас дизайны чиглэлээр сурах хүсэлтэй бол түүнийх нь дагуу чадвар эзэмшүүлдэг.

- Анхлан хичээллэж байгаа дөрвөн настай хүүхдүүдэд юунаас эхэлж заадаг вэ?

- Хамгийн эхлээд будгаа хэрхэн жигд тавих талаар заадаг. Эцэг эхчүүд мэргэжлийн хэмжээний зүйл хүсээд байдаг. Бид эхнээс нь суурь сайтайгаар будгаа хэрхэн зөв тавих талаар болон бага зэрэг хүндрээд ирвэл амьтан зурах арга, хэмжээс зэргийг заадаг. Насанд хүрэгчид хүний биеийн бүтэц, хөрөг зураг зурах хэмжээсүүдийг үздэг бол бага насны хүүхдүүдийн хувьд амьтан зуруулах зэргээр гарыг нь зүгшрүүлэх хэрэгтэй байдаг. Насандаа тохирсон ерөнхий зүйлсийг үзэх хэрэгтэй.

- Уран зургаар хичээллэхийн давуу тал нь юундаа байдаг юм бэ?

- Зургийн дугуйланд явахын хамгийн том үр дүн гэвэл хүүхэд өөрийгөө чөлөөтэй илэрхийлж чаддаг. Дуу муутай дотогшоо хүүхдүүд байдаг, тийм хүүхдүүд өөрсдийн зурсан зургаараа дотоод сэтгэлээ илэрхийлж чаддаг, мөн сууж сурдаг, төлөвшилтэй болдог зэрэг маш олон давуу талтай. Цэцэрлэгээсээ эхлээд уран зургаар хичээллэсэн хүүхдүүд сургуульд ороод үеийнхнээсээ илүү анхаарал төвлөрөл сайтай, сууж сурсан байдаг. Бүх хүүхэд зураач болох албагүй, зөв боловсон, төлөвшилтэй байхад хангалттай гэж би үздэг.

Манайх ганц уран зураг биш бодит, бодит бус дүрс гээд хүүхдийн дотоод сэтгэлийг илүү гаргах программыг хичээлдээ тусгаж өгсөн. Дуртай дүрсээ зураад буд гэж хэлэхээр зарим хүүхэд гурвалжин, дөрвөлжин дүрс зурдаг бол өнгөний тухайд хэтэрхий бараан, аль эсвэл зөөлөн өнгөөр, усан хээгээр өөр өөрсдийн онцлогийг гаргаж зурдаг. Зурсан зургаас нь хараад багш тэр хүүхдийг ямар дотоод сэтгэлтэй байна гэдгийг таниад, тэр хүүхдэдээ зориулсан хичээлүүдийг ордог. Ерөнхийдөө анги гэхээсээ илүүтэйгээр хүүхэд хүүхдэд зориулж хичээлээ заадаг.

-ЗУРСАН ЗУРГААР НЬ ХҮНИЙГ ТАНИХ БОЛОМЖТОЙ-

-Хэдэн цаг хичээллэдэг вэ?

-Эхний ээлжинд бага насны хүүхдэд нэг цагаас эхлээд, явц дундаа сунгагдаад гурван цаг хүртэл хугацаанд хичээл ордог. Насанд хүрэгчдийн анги 5-6 цаг ч хичээллэх тохиолдол байдаг. Уран зураг үнэтэй байгаа энэ үед өөрийн гараар, хямд төсөр хэлбэрээр, дээрээс нь мэргэжлийн багшийн заавраар гэртээ тавих уран зурагтай болно гэдэг их ашигтай. Нэг удаагийн хичээл 20-30 мянган төгрөгийн ханштай байдаг.Зурж чаддаггүй хүн гэж ерөөсөө байхгүй, бүгд зурна. Хамгийн гол нь техник арга барил дутуу байгаад байдаг. Сургалтанд суугаад техник арга барил эзэмшээд будгийнхаа учрыг олбол гэртээ ч зурж болно.

-Хэдэн багштай вэ? Бүгд мэргэжлийн хүмүүс үү?

- Дөрвөн багштай, бүгд мэргэжлийн хүмүүс. Хоёр багш маань Хөх хотод дөрвөн сар туршлага судлаад ирсэн байгаа. Хүүхэд нэг бүрт тулж ажиллахыг хичээдэг.

- Танай төвийн нэрийг “Bodi art club” гэж байгаа. Бодь гэдэг нь юу гэсэн үг вэ? Яагаад энэ нэрийг өгөх болов?

- Бодь гэдэг маань бясалгал гэсэн үг. Зураг өөрөө цэвэр бясалгал. Дотоод сэтгэлдээ бодсон зүйлээ цаасан дээр буулгахыг л зураг гэж байгаа юм. Тэгээд л ийм нэр өгсөн. Бас манай хүүхдүүдийн нэр.

- Та зургийг бясалгал гэлээ. Зурсан зургаар нь хүнийг таньж болох уу?

- Боломжтой. Манай дугуйланд эцэг эхийн анхаарал халамж, хайр энэрлийн дунд өсөж байгаа хүүхдүүд байдаг. Зурж байгаа зургуудынх нь өнгө гэгээлэг, зөөлөн байгаа нь илт анзаарагддаг. Зарим үзэсгэлэн дээр гарсан хүүхдүүдийн зураг, мөн нэг өдрийн сургалтууд дээр зурж байгаа зургуудыг харахад хүчирхийлэл дунд өссөн эсэх нь шууд харагддаг.

- Сургалт сайн дураараа хийдэг үү?

- Гэр хорооллын сургуулиудаар сайн дураараа 2-3 удаа сургалт зохиож байсан, заримдаа төлбөртэй хийдэг. Төрсөн өдөр боллоо гэхэд нэг ресторанд идэж уугаад л таардаг. Манайд хандвал илүү дурсамжтай, үр бүтээлтэй өнгөрөх боломжтой. Гэртээ өлгөх бүтээлтэй болдог. Ангийн найзуудтайгаа зураг зурж, төрсөн өдрөө тэмдэглэсэн тохиолдолд сургууль дээрээ үзэсгэлэн гаргах боломжтой. Нэг ангид 20-40 хүүхэд сурдаг гэж тооцоход нэлээн том хэмжээний үзэсгэлэн гардаг. Манайд төрсөн өдрөөрөө ханддаг хүмүүс нэлээд бий.

-МОНГОЛ ХҮҮХЭД ХЯТАД ХҮҮХДЭЭС ИЛҮҮ СЭТГЭХ ЧАДВАР ӨНДӨРТЭЙ-

-Анх байгуулагдсанаас хойш тогтмол хичээллэж байгаа хүүхэд бий юу?

- Хэд хэдэн хүүхэд бий. Саяхан бие даасан үзэсгэлэнгээ гаргасан, багш нарын хэмжээнд зурдаг болсон. Хүүхэд уйгагүй, дуртай байвал амжилтанд хүрэхэд ойрхон. Манайх ганц уран зураг гэлтгүй хүүхдүүддээ бүтээлч сэтгэлгээг суулгахын тулд зуны улиралд чулуу түүлгээд, бүтээл гаргаж байгаа. Тусгай баримлын шавар байдаг. Тэр шавраар сувинер хийлгэх зэргээр гар урлалын бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх сургалтууд ордог. Хүмүүс их асуудаг учраас цаашдаа гар урлалын анги нээнэ гэж бодож байна. Гэхдээ мэргэжлийн багш олох их чухал.

- Уран зураг заадаг бусад дугуйлангуудаас танай клубийн ялгарах онцлог юу вэ?

- Манайх “make up, body art”-тай. “Make up”-ийг хүмүүс гоо сайхны газар гэж ойлгосон байдаг. Ер нь бол цэвэр зургийн урлаг. Хүний нүүрэн дээр зураг зурж байна л гэсэн үг. Мөн дандаа мэргэжлийн хүмүүс ажилладаг учраас сурагчдад мэргэжлийн, өндөр түвшний зүйл зааж, сургана гэж боддог. Долоо долоон хоногоор багш нар нь солигдож хичээл заадаг. Бид өөрсдийн онцлогоор усан будаг, хувцас дизайн, монгол зургийн гэх мэт чиглэлээр дагнасан байдаг. Харин миний хувьд чөлөөт, акрил тосон будгаар дагнасан. Ганцхан тосон будгийн хичээл заах нь сонирхолгүй. Тийм болохоор нэг долоо хоногт усан будаг, бийрэн бүтэц, хөрөг зургийн аргыг заадаг. Хувцас дизайны багш маань загварын хичээл заадаг. Ингэж ээлжлэн заах нь хүүхдийг өөрөө сонирхлоо олж авах, нэг зүйлд баригдахгүй байлгах давуу талтай. ЭЕШ-д хүүхдүүдийн хүсэлтээр дагнаж бэлддэг.

-Та өмнө нь БНХАУ-д ажиллаж байсан туршлагатай гэж хэлсэн. Хятад хүүхэд монгол хүүхэд хоёрын ялгаа хэр байна?

- Хятад хүүхдүүдээс монгол хүүхдүүд их биеэ даасан байгаа нь анзаарагддаг. Тал нутаг, хөдөө гадаа байдаг учраас сэтгэх чадвар өндөр. Мөн ах, эгчтэйгээ өсөж байгаа учраас үг даах чадвартай. Харин Хятад хүүхдүүд олон өндөр барилгын дунд эцэг эхийн өврөөс гарч үзээгүй хүүхдүүд болохоор харсан зүйлээ л зурдаг.

-Насанд хүрсэн хүнтэй харьцуулахад хүүхдүүд зураг зурахдаа ямар онцлогтой байдаг вэ?

- Зураг зурж чаддаггүй хүүхэд гэж байхгүй. Том хүнтэй харьцуулахад хүүхдийн сэтгэлгээ ямар нэгэн үзэл санаанд баригдаагүй байдаг учраас хүүхэд бүр “artist” байдаг. Хүүхэд бүр чөлөөт уран бүтээлч. Өөрөө хичээл зүтгэлтэй, будах арга барил сурсан хүүхэд сайн зураг зурж чадна. Хүүхэд дээр асуудал гардаггүй. Авьяас бага зэрэг хэрэгтэй.

-ХҮЙСЭЭР НЬ СОНИРХЛЫГ ТОГТООЖ БОЛДОГГҮЙ-

-Хүүхдэд уран зураг заах хамгийн сайхан зүйл нь юу вэ?

- Хүүхдэд хичээл заах хамгийн сайхан. Арван жилийн хичээлийг, бодвол манай хичээл арай чөлөөтэй ордог. Багштайгаа үзэл бодлоо чөлөөтэй солилцдог. Хувийн амьдралаа яриад хөөрхөн байдаг. Манай хүүхэд их дуу муутай гээд эцэг эхчүүд хүүхдээ хөтлөөд ирдэг. Зураг хичээлээ ярьсаар байгаад багштайгаа найз болчихдог. Тэгээд бүх зүйлээ ярьдаг. Би хүүхдэд хичээл заах хамгийн дуртай.

Манайд эрэгтэй долоон настай хүүхэд байна. Уран зураг, уул усны зураг огт сонирхдоггүй. Янз янзын хувцасны загвар зурдаг байх жишээтэй. Мөн н.Мишээл гэдэг охин эмэгтэй хүүхдүүд шиг хүүхэлдэй зурдаггүй. Дандаа эрэгтэй үлгэрийн баатрууд, наруто зэргийг зурдаг. Хүүхдийн сонирхлыг хүйсээр нь тогтоож болдоггүй.

-Хүүхдүүдийнхээ бүтээлээр үзэсгэлэн гаргаж байсан уу?

- Аяганы нэг үзэсгэлэн гаргаж байсан. Зурсан зургаа аяган дээр хэвлүүлж гаргасан. Эцэг эхчүүд нь дэмжээд бүтээлийг нь худалдаж аваад хэрэглэдэг. Сурагчид маань их урам ордог. Есөн сард дахиад ийм үзэсгэлэн гаргахаар төлөвлөж байна.

-Цаашдын зорилго тань юу вэ?

- Сэтгэлээрээ маш сайн ажиллаж, олон салбартай болох зорилготой. Зургийн дугуйлангаараа түлхүү өргөжүүлэхээр төлөвлөж байна. Удахгүй Зайсанд салбараа нээх гэж байгаа.

-Ярилцсанд баярлалаа.

"Бодь art club” -ийнхантай холбогдох утас: 99970595

Д.ЦЭРЭНЧИМЭГ

ГЭРЭЛ ЗУРГИЙГ: С.ХОНГОРЗУЛ