Modern Diplomacy: Энэтхэг БНХАУ-аас газрын ховор металлын хамаарлаа бууруулахаар Монголтой түншилж байна

“Modern Diplomacy” сайтад Энэтхэг-Монголын стратегийн түншлэлийг газрын ховор металл тодорхойлж байгаа талаарх бичвэр нийтлэгджээ. Газрын ховор металл гэдэг нь гар утас, автомашин, таблет, MRI машин, телевиз, зэр зэвсэг зэрэг орчин үеийн дэвшилтэд технологиудад өргөн хэрэглэгддэг түүхий эд юм.

Газрын ховор металлын салбарт БНХАУ ноёрхдог. Тодруулбал дэлхийн нийт газрын ховор металл олборлолтын 70 хувь, боловсруулалтын 90 хувийг БНХАУ хийдэг юм. Сүүлийн үед БНХАУ газрын ховор металлын салбар дахь ноёрхлоо стратегийн хэрэгсэл болгон ашиглаж эхэлсэн. АНУ-тай хийж буй худалдааны дайн дахь БНХАУ-ын нэгэн томоохон хөзөр нь газрын ховор металл.

Саяхан АНУ, БНХАУ-ын хооронд худалдааны дайны нөхцөл байдал хурцадсан. Үүний улмаас БНХАУ газрын ховор металлын экспортод хязгаарлалт тавьсан юм. Энэ оны эхээр худалдааны дайн хурцдаж БНХАУ газрын ховор металлын экспортод хязгаарлалт тавьсны улмаас дэлхийн автомашины салбар хүчтэй цохилтод өртсөн.

Ийм учир дэлхийн томоохон орнууд газрын ховор металлын нийлүүлэлтээ төрөлжүүлж, БНХАУ-аас хамааралтай байдлаа бууруулах хүсэлтэй байгаа юм. Одоо тус нийтлэлийг харцгаая.

Өнгөрсөн арван жилийн хугацаанд дэлхий дахин газрын тос болон мэдээллийн технологид төвлөрсөн. Мэдээллийн технологи нь боловсруулаагүй газрын тос үнэ цэнтэй дүйцэхүйц салбар хэмээн үнэлэгдэж байв. Харин коронавирусийн цар тахлын улмаас дэлхийн даяарчилсан тогтолцоонд доголдож үүссэн. Тэрхүү доголдлоос сэргэж буй энэ арван жилийн нь шинэ “газрын тос” нь газрын ховор металл болжээ.

Энэтхэг ба Монгол

Энэтхэг, Монгол хоёр улсын нийтлэг тал нь соёл иргэншлийн гарал үүсэл, дэлхий ертөнцийг үзэх хандлагыг нь үүсгэсэн соёл юм. Энэтхэг улс Өмнөд Ази болон Энэтхэг–Номхон далайн бүсэд эдийн засгийн хүчирхэг гүрэн болон тодорч буй. Харин Монгол Улс 21-р зууны олон туйлт дэлхийн тогтолцоонд өөрийн байр суурийг тодорхойлох эрэлд гарсан.

Ашигт малтмалын дипломаси, түншлэлийн эхлэл

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн 2025 оны аравдугаар сарын 14-нд Энэтхэгийн нийслэл Нью Дели хотод газардан, айлчлалаа эхлүүлсэн. Хоёр улс стратегийн түншлэл байгуулснаас хойш арван жил өнгөрөөд байгаа. Тэрхүү айлчлал тус түншлэлийн үр өгөөжийн талаар хэлэлцүүлэг өрнөхөд хүргэсэн юм.

2015 оны наймдугаар сард Ерөнхий сайд Нарендра Моди Монголд хийсэн айлчлалын үеэр Энэтхэг улс стратегийн түншлэлийн гэрээ байгуулсан билээ. Тус стратегийн түншлэлийн хүрээнд, Монголын Засгийн газар болон Энэтхэгийн зарим компаниудын оролцоотой газрын тос боловсруулах үйлдвэрүүдийг байгуулах тохиролцоонд хүрсэн. Тэрхүү тохиролцоо нь хоёр улсын стратегийн түншлэлийг тодорхойлсон.

Тухайн гэрээний арван жилийн ойг тохиолдуулан 2025 оны 10-р сард шинэ Стратегийн түншлэлийн гэрээ байгуулжээ. Шинэ гэрээгээр хоёр улс голлон дараах чиглэлүүдэд хамтран ажиллахаар тохиролцов: газрын ховор металлын хангалтын аюулгүй байдал, нийлүүлэлтийн сүлжээний тогтвортой байдал, батлан хамгаалахын харилцааг бэхжүүлэх гэх мэт.

Чухал ашигт малтмал болон сэргээгдэх эрчим хүчний хүрээнд Энэтхэг улс Монголын ашигт малтмалын гол ордууд болох Халзан бүрэгтэй, Хотгор, Мушгиа худагт нэвтрэх эрх авчээ.

Энэтхэгийн засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн агентлаг мэдээлэхдээ, геологи болон ашигт малтмалын салбарт хамтран ажиллах тухай Хамтын ажиллагаа ба ойлголцлын санамж бичиг гарын үсэг зурсан гэжээ. Ингэснээр ашигт малтмалаар баялаг Монголын ордуудад олборлолт хийх технологийг нэвтрүүлэх, үр ашигтай олборлолтыг дэмжих нөхцөлийг бүрдүүлжээ. Үүнд зэс, уран, жонш болон газар зүйн хувьд элбэг тархалттай цери, лантан, диспрозиум, терби зэрэг ховор металл элементүүд багтаж байна.

Байгалийн нөөцийн холбоотой байдал ашигт малтмалын хамтын ажиллагааны тулгуур болох нь

Энэтхэг улсын анхаарлаа хандуулж буй гол зүйл нь Монголын ашигт малтмалын төрөл бүрийн нөөц болон ховор элементийн баялаг ордод нэвтрэх. Гэхдээ энэ зорилт нь зөвхөн тээвэр ложистикийн уялдаа холбоо, нийлүүлэлтийн сүлжээг хамтын ажиллагаагаар сайжруулсан тохиолдолд л биелэх боломжтой.

Энэтхэг улс ашигт малтмалын нөөцийн тогтвортой хангамжийг баталгаажуулахын тулд ОХУ-тай тогтоосон стратегийн харилцаандаа онцгой ач холбогдол өгч байна. Хоёр улс бие биеийнхээ ашиг сонирхолд нийцсэн, харилцан ашигтай, тогтвортой нийлүүлэлтийн сүлжээ бий болгох амлалтаа дахин баталгаажуулсан. Монгол Улстай нийлүүлэлтийн сүлжээг сайжруулах гүүр болох хамгийн тохиромжтой түнш ОХУ юм.

Энэтхэгийг Владивосток хоттой холбогдог Ченнай–Владивостокын тээврийн коридор болон Транс-Сибирийн төмөр замын шугам нь Монголын газрын ховор металлыг Энэтхэгт хүргэх боломжит ложистикийг бүрдүүлж байгаа юм.

Дүгнэлт

Улаанбаатараас Нью Дели хүрэх зам Москвагаар дайрна. Энэ үг газрын ховор металлын стратегийн өнцгөөс авч үзвэл утга учиртай сонсогдоно. Энэтхэг–Монголын стратегийн түншлэл нь Энэтхэгийн хувьд ашигт малтмалын хангамжийн тал дээр БНХАУ-аас хэт хамааралтай байдлаа бууруулахад тусална. Мөн тус түншлэл нь Энэтхэг улс ашигт малтмал олж авах стратегиа Зүүн Ази болон Зүүн Өмнөд Азийн хөрш орнууд руу чиглүүлж буйн шинж тэмдэг юм.

Эх сурвалж: Modern Diplomacy

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй