Судан даяар өрнөж буй ширүүн тэмцэл нь иргэний засаглалд тайван замаар шилжих итгэл найдварыг нурааж байна. Өрсөлдөгч хоёр генералд үнэнч хүчнийхэн хяналтаа тогтоохын төлөө өрсөлдөж буй бөгөөд энгийн иргэд хамгийн ихээр хохирч, олон арван хүн амь үрэгдэж, хэдэн зуугаараа шархдагсад бий.
-Эрх мэдлийн төлөөх тэмцэл тэмцлийн төвд байдаг-
Мөргөлдөөний гол цөм нь Суданы цэргийн удирдагч Абдель Фаттах аль-Бурхан болон хагас цэрэгжсэн шуурхай туслах хүчний командлагч Мохамед Хамдан Дагало нар юм.
Саяхныг хүртэл тэд холбоотон байсан. 2019 онд Суданы огцруулсан ерөнхийлөгч Омар аль-Баширыг түлхэн унагахад хамтран ажиллаж, 2021 онд болсон цэргийн эргэлтэд гол үүрэг гүйцэтгэсэн.
Гэсэн хэдий ч иргэний засаглалыг сэргээх төлөвлөгөөний хүрээнд RSF-ийг тус улсын цэрэгт нэгтгэх хэлэлцээрийн үеэр хурцадмал байдал үүссэн.
-Судан бол үймээн самуунтай харийн улс биш-
Баширыг түлхэн унагахад их үйл явдал өрнөсөн. Талхны үнийн хөөрөгдлөөс үүдсэн ард түмний эсэргүүцлийн жагсаал түүнийг эрх мэдлээс нь түлхэн унагасан юм. Тэр улсаа гуч орчим жил удирдсан.
Түүний засаглалын үед Өнөд Судан хойд зүгээс хуваагдаж байсан бол Олон улсын эрүүгийн шүүх Баширыг салан тусгаарлагчдын баруун бүс нутаг болох Дарфурт дайны гэмт хэрэг үйлдвсэн хэмээн баривчлах тушаал гаргажээ.
Баширыг огцруулсны дараа Суданыг цэргийн болон энгийн бүлэглэлийн хооронд буй эвслүүд удирдаж байв. 2021 онд эрх мэдлийг хуваах засгийн газрыг зэвсэгт хүчин татан буулгаснаар бүх зүйл дууссан.
-RSF-ийн маргаантай өнгөрсөн түүх-
Шуурхай дэмжлэгийн хүчин бол Суданд хамгийн хурдацтай өссөн хагас цэрэгжүүлсэн бүлэг билээ. 2000-аад оны эхээр Суданы Дарфурын мөргөлдөөний үеэр хүний эрхийг зөрчиж, харгис хэрцгий хэрэгт холбогдсон Жанжавид хүчний удирдагч юм.
Башир тус бүлгийг Хилийн тагнуулын анги гэгддэг хагас цэрэгжүүлсэн албан ёсны анги болгосон. Энэ нь олон улсын эсэргүүцэлтэй тулгарч байв. 2007 онд цэргүүд тус улсын тагнуулын албаны нэг хэсэг болсон бөгөөд 2013 онд Башир Дагалогийн удирддаг хагас цэрэгжүүлсэн бүлэг болох RSF-ийг байгуулжээ.
Дагало 2019 онд Баширын эсрэг байр сууриа илэрхийлсэн боловч түүний хүчнүүд Хартум хотод Баширын эсрэг, ардчиллыг дэмжигч суулт руу гал нээж, багадаа 118 хүний аминд хүрсэн. Дараа нь иргэний удирдлагатай хамтран Суданд захирч байсан шилжилтийн үеийн Тусгаар тогтнолын зөвлөлийн орлогчоор томилогдсон.
-Хоёр өрсөлдөгч-
Бурхан бол үндсэндээ Суданы удирдагч юм. Баширыг унагах үед Бурхан армийн ерөнхий байцаагч байсан. Түүний карьер Дагалогийнхтой эн зэрэгцэнэ.
Тэрбээр 2000-аад онд Дарфурын мөргөлдөөний хар өдрүүдээр олонд танигдсан. Аль-Бурхан, Хемедти нар Персийн булангийн хүчирхэг улсуудтай харилцсанаар эрх мэдлээ бэхжүүлсэн. Тэд Йеменд, Саудын Араб тэргүүтэй эвслийн хүчинд үйлчлэхээр илгээсэн Суданы цэргийн ангиудын тусдаа батальоныг командалж байв.
-Суданы тодорхойгүй ирээдүй-
Тэмцэл хаана дуусах нь тодорхойгүй байна. Хоёр тал гол газруудад хяналтаа тогтоогоод байгаа гэж мэдээлж буй ч нийслэл Хартумаас алслагдсан газруудад дайн тулаан улс даяар өрнөж байна.
Албан болон албан бус тооцоогоор Суданы зэвсэгт хүчнийг 210-220 мянга гэж үздэг бол RSF нь дунджаар 70 мянган хүнтэй ажээ. Гэсэн хэдий ч RSF илүү сайн бэлтгэгдсэн, сайн тоноглогдсон байдаг аж.
Олон улс гүрнүүд л улсад санаа зовниж буй. Учир нь иргэдийн байр байдал хийгээд байгалийн баялаг ихтэй, стратегийн чухал бүс нутаг гэдэгтэй нь холбоотой юм.
Дагалогийн цэргүүд Оросын сургуулилт, зэвсгийн гол хүлээн авагч байсан. Мөн Суданы цэргийн удирдагч Бурхан олон улсын дарамт шахалтаас үүдэн Судан дахь Оросын хөлсний цэргийн бүлэглэл Вагнер байгааг үгүйсгэсэн ч цаагуураа Оросоос дэмжлэг авч байсан гэж олон улсын шинжээчид үздэг.
Н.АННА
АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд Eguur.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул Та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү.
Үнэхээр ойлгосонгүй, ямар аймаар найруулга муутай бичдэг орчуулж тавьдаг юм бэ.