Сурвалжилга: Скүүтэртэй залуус жолооч нарыг "айлгаж", цагдаа нар хэрхэхээ мэдэхгүй байна

Улаанбаатар хотын төвлөрлийг сааруулах, түгжрэлийг бууруулахаар "JET" скүүтэр 2022 оноос эхлэн түрээсийн үйлчилгээг нэвтрүүлж эхэлсэн. Харин энэ хавраас "Тапатрип" групп түрээсийн скүүтэр, унадаг дугуйг оруулж ирээд байна. Иргэд өөрт ойр байрлах цэгээс түрээсийн дугуй болон скүүтрийг аппликейшны тусламжтайгаар өдөр тутмын амьдралдаа хэрэглэж байна.

Хувийн хэвшлүүд хэдий зөв зүйлийг нэвтрүүлсэн ч гэсэн энэ нь автомашины зам дээр хөдөлгөөнд оролцож байгаа жолооч, цагдаа, скүүтэртэй зорчигчдын хооронд хэд хэдэн хүндрэлтэй асуудлууд тулгараад байгаа юм.

Тодруулбал,

• Автомашины замаар насанд хүрээгүй хүүхдүүд хараа хяналтгүй зорчих
• Төв замаас бусад замд дугуйн зам байхгүй
• ТЦА-аас сануулга, сургалт орохоос өөр шийдгүй
• Жолооч, скүүтэртэй зорчигч хоёр осол гаргасан тохиолдолд хариуцлага хэн хүлээх нь тодорхойгүй зэрэг асуудлууд иргэдийн дунд тулгамдаад буй.

Eguur агентлаг скүүтрээр зорчигч, автомашины жолооч, ТЦА зэрэг гурван талт хүмүүсийн өмнө тулгамдаж байгаа асуудлыг хөндсөн юм.

Бид өдөр тутамд хамгийн их хүмүүс зорчдог хэсэг болох Сүхбаатарын талбай, Багшийн дээд орчмыг зорилоо. Улмаар автомашины жолооч болон скүүтрээр зорчиж буй хүмүүсийн байр суурийг түүвэрлэж, харьцуулан хүргэж байна.

-Скүүтэртэй зорчигч жолооч нар бараг л дайснууд болж байна-

Харин замын хөдөлгөөнд оролцож байсан жолооч нар "Монгол Улсын замын хөдөлгөөний дүрэм дээр “А,B,C,D гэсэн ангилалтай эрх бүхий хүмүүс замын хөдөлгөөнд орно” гээд заачихсан байдаг.

Гэтэл замын хөдөлгөөний наад захын мэдлэггүй хүүхдүүд автомашины зам дээр скүүтэр унаад явж байна шүү дээ. Автомашин нь түгжирч ядаж байхад цахилгаан дугуй, скүүтэртэй залуучууд бас дээрээс нэмж түгжрэл үүсгээд байна.

Ингээд бодохоор төр ард иргэд, хүүхдүүддээ хэр хайртай байгааг харуулж байгаагийн нэг илрэл гэж харж байна. Энэ асуудал бол жолооч, цагдаа нарын шүдний өвчин болоод байна. Угтаа бол эдгээр залуучууд явган хүний замаар л явах ёстой.

Мөн "Ер нь зориулалтын замгүй болохоор унадаг дугуй, скүүтэр унаж байгаа хүмүүст ч хэцүү байдаг байх. Замын хөдөлгөөнд оролцож байхад ардаас гэнэт гараад ирнэ. Тэгээд л машин дундуур сүлжилдээд л мөргүүлчих шахна. Ер нь их эрсдэлтэй.

Жолооч нарыг автомашины зам дээр хөдөлгөөнд оролцож байх үед скүүтэртэй хүүхдүүд гэнэт хажуугаас орж ирэх нь үнэхээр төвөгтэй. Техник гэдэг бол маш их осолтой. Огцом тоормослохоос гадна урдуур орж дайруулчих гээд давхар айдастай болчихсон байсан.

Үүнд эцэг эхийн хараа хяналт маш чухал л даа. Хүүхдийнхээ явж байгаа замыг сайтар шалгаж анхаарал болгоомжийг нь хянах хэрэгтэй. Адаглаад л хамгаалалтын малгай, тохойвч, өвдгөвч зэргээр нь хангах хэрэгтэй шүү дээ. Ямар нэгэн осол гарлаа гэж бодоход зүгээр замаараа явж байсан жолоочийн буруу болж үлдвэл үнэхээр харамсалтай биз дээ.

Манай монголд скүүтрээр явах зам нь байхгүй. Заавал авто зам дээр явж таардаг. Тэгэхээр жолооч нар үнэхээр төвөгтэй байдаг. Тиймээс иргэддээ бүгдэд нь ээлтэй зам талбайг гаргаж өгөөсэй гэж маш олон жил ард иргэд нь дуугарч байна. Шийдэлд хүрсэн зүйл ганц ч байхгүй байгаа нь харамсалтай л санагдаж байна" гэдгийг хэлсэн юм.

Замын хөдөлгөөнд оролцож байсан жолооч нар " Автомашины зам дээр хөдөлгөөнд оролцож байх үед скүүтэртэй хүүхдүүд гэнэт хажуугаас орж ирэх нь үнэхээр төвөгтэй. Монгол Улсын замын хөдөлгөөний дүрэм дээр “А,B,C,D гэсэн ангилалтай эрх бүхий хүмүүс замын хөдөлгөөнд орно" гэж заасан байдаг. Гэтэл цахилгаан скүүтэр, дугуйтай залуучууд машин дундуур сүлжилдээд мөргүүлчих гээд эрсдэлтэй байдаг" гэдгийг хэлж байлаа.

Харин скүүтэртэй зорчигчид " Өдөр тутамдаа автомашины замаар хөдөлгөөнд оролцоход ямар хүндрэл гарч байна вэ?" хэмээх асуултад дараах байдлаар хариуллаа.

-Зорьсон газартаа хурдан хүрэхийн тулд автомашины замыг сонгодог-

Иргэн Б: "Манай ажил хотын төвд учраас би өдөр болгон скүүтэр унаад ажилдаа ирдэг. Даанч хотын нөхцөлд зориулалтын зам байхгүй учраас анхандаа их төвөгтэй санагддаг. Өнөөдөр такси бариад хоёр км явахад 3000 төгрөг төлдөг. Гэтэл би 3900 төгрөгөөр хоёр км-ээс хол зам туулж, зорьсон ажлаа бүтээж чадаж байгаа юм. Хамгийн сайхан нь түгжрэхгүй. Гэхдээ автомашины замаар явах гэхээр жолооч, скүүтэртэй зорчигч хоёрын хооронд маш их маргаан үүсдэг. Бидний хувьд зүгээр гарцаар скүүтэрээр гарч байхад зарим жолооч нар шүргэх тохиолдол ганц, хоёр удаа гарсан.

Иргэн Х: Би арван жилийн хүүхэд. Заримдаа хичээлдээ явахдаа түрээсийн скүүтэр унадаг. Уг нь бол ээж явган хүний замаар яваарай гэж захидаг хэдий ч тэр замаар явахад маш хүндрэлтэй бас цаг алддаг. Тийм учраас машины замаар л явдаг даа. Учир нь түрээсийн скүүтэр минут тутамдаа мөнгө авдаг болохоор давхар мөнгөө хэмнэх зорилготой л доо. Тийм болохоор автомашины зам л хамгийн зөв сонголт болчхоод байна.

Иргэн О: Би өглөө оройдоо нийтийн тээврээр сургууль руугаа явдаг. Өглөөний ид ачааллын үед явахад дор хаяж 40-60 минут болдог. Иймд надад нэг бол эрт гарах эсвэл таксинд суух гэсэн л сонголт тулгардаг.

Мэдээж таксинд суусан ч түгжрэх учраас сүүлийн үед түрээсийн дугуй, скүүтэр унадаг болсон. Миний хувьд багш мэргэжилтэй учир хүүхдүүдээсээ эрт очиж хичээлээ бэлдэх шаардлага маш их тулгардаг. Тиймээс цаг хугацаа л их чухал санагддаг. Сүүлийн үед жолоочидтой их мурийж байгаа. Тэд зөвхөн өөрсдийн өнцгөөс хараад биднийг буруутан шиг харьцаад байдаг. Бид ямар тэдэн шиг зориулалтын замтай биш дээ. Үүнийг ойлгоосой гэж хүсдэг.

Скүүтэртэй зорчигч, автомашины жолооч хоёр асуудлыг ТЦА зохицуулах үүрэгтэй. Энэ хүрээнд ТЦА-ны Урьдчилан сэргийлэх хэлтсийн ахлах мэргэжилтэн цагдаагийн ахмад Х.Мөнх-Эрдэнээс унадаг дугуй, скүүтэртэй зорчигчийн зохицуулалтын талаар тодруулга, мэдээлэл авлаа.

"Унадаг дугуй, скүүтэртэй зорчигч автозам руу орж болохгүй, зөвхөн зориулалтын бүсээр зорчино"

-Цахилгаан скүүтэр, унадаг дугуйтай зорчигчийг хөдөлгөөнд оролцохыг нь хэрхэн зохицуулдаг вэ?

-Цахилгаан скүүтэр, унадаг дугуйг хэрэглэх журамд заасны дагуу замын хөдөлгөөнд оролцох ёстой. Унадаг дугуй, скүүтрээр 10 хүртэлх насны хүүхэд тоглох бол асран хамгаалагчийн хараа хяналтад байна. Хэрвээ зам руу орвол явган хүний замаар хараа хяналттай зорчиж болно. Ганцаараа унах бол зориулалтын тоглоомын талбай, хашаандаа тоглоно.

Мөн 10-14 насны хүүхэд унадаг дугуйг бие даан зөвхөн явган хүний болон зориулалтын тэмдэглэгээ бүхий замаар унаж болно. Харин 14-өөс дээш насныхан унадаг дугуй, скүүтэрээр зорчихдоо дугуйн болон явган хүний зорчих хэсэггүй үед нэгдүгээр эгнээг баруун тал руугаа шахаж түр зорчиж болно.

-Хөдөлгөөнд оролцож байхдаа юуг анхаарах ёстой вэ, голчлон ямар зөрчлүүд ажиглагддаг вэ?

-Унадаг дугуй, скүүтэртэй зорчиг зам хөндлөн гарахдаа тухайн хэрэгслээсээ бууж, түрж гарах ёстой. Мөн уулзвараар нэвтэрч хөдөлгөөнд оролцож болохгүй. Зорчих хэсгийн хамгийн баруун жигүүрийг шахаж явах заалтыг зөрчиж замын голоор, эсрэг урсгалаар зорчиж болохгүй.

-Тухайн хэрэгсэлд бүрэн бүтэн байдлын шалгуур байдаг уу?

-Шөнийн цагаар хөдөлгөөнд оролцож байгаа бол тод гэгээлэг хувцас, гэрэл ойлгогчтой хантааз өмсөх хэрэгтэй. Авто машины бүрэн бүтэн байдал гэдэгтэй адил тус хэрэгслүүдийн бүрэн бүтэн байдлыг хангах ёстой. Ингэхдээ, шөнийн цагаар цагаан өнгийн зам гэрэлтүүлэгч, ардаа улаан өнгийн гэрэл цацруулагч, тоормос ажиллагаа хэвийн, хонхтой байх ёстой.

Эцсийн эцэст дүрэм зорчиж хөдөлгөөнд оролцож байгаад автомашинд мөргүүлбэл хамгаалалт багатай зорчигч л эрүүл мэндээрээ хохирно шүү дээ. Мөн насанд хүрээгүй хүүхэд зөрчил гаргасан тохиолдолд зайлшгүй асран хамгаалагчид нь хариуцлага хүлээлгэхээс өөр арга байхгүй.

-Хэрвээ осол гаргасан тохиолдолд ямар хариуцлага хүлээх вэ-

-Замын цагдаагийн байгууллагаас нийслэл Улаанбаатар хотод нэгдүгээрт гудамж, замын хөдөлгөөнийг зохицуулж байна. Хоёрдугаарт замын хөдөлгөөний хууль журмын хэрэгжилтийн дагуу хяналт шалгалтаа хийгээд тавьж байгаа.

10 хүртэлх настай эсвэл сургуулийн насны хүүхдүүд замын хөдөлгөөнд оролцох автомашины хөдөлгөөнд оролцож байгаад осол гаргавал тухайн скүүтэр, унадаг дугуй авч өгсөн асран хамгаалагчдаас нь арга хэмжээ авна. Тиймээс асран хамгаалагчид нь нэг удаа ч гэсэн хамт сургууль руу нь очоод маршрутыг нь давхар зөвлөөд өгөх хэрэгтэй.

Бид энэ жил “Сурагчийн аюулгүй байдал” гээд 205 ЕБС-ийн багш нарыг замын аюулгүй байдлыг хангах сургалтад хамруулсан. Уг сургалтаар багш нарыг нь унадаг дугуй, скүүтэр зэргийг унаад сургууль руу нь очуулж үзсэн. Энэ нь цаашлаад багш, сурагч, асран хамгаалагч гэсэн гурван талын шийдэл бүхий авч буй арга хэмжээ юм.

Замын хөдөлгөөний дүрэмд явган хүний замаар унадаг дугуй, скүүтертэй явж байгаа тохиолдолд явган зорчигч давуу эрхтэй. Тэгэхээр унадаг дугуй, скүүтертэй явж байгаа хүмүүс 10 км цагаас хэтрүүлэлгүй, явган зорчигчийн аюулгүй байдлыг хангаж явах дүрмийн заалт бий. Мөн зам хөндлөн гарахдаа тухайн тээврийн хэрэгслээсээ буугаад явган хүний замаар унадаг дугуй болон скүүтерээ түрээд явган зорчигчийн адил гарах ёстой байдаг. Гэтэл унадаг дугуй болон скүүтерээсээ буухгүйгээр явган хүний гарцтай болон гарцгүй замаар зам хөндлөн гардаг, дүрэм зөрчиж улаан гэрлээр гарах зэрэг нь тээврийн хэрэгсэлд мөргүүлж, гэмтэж бэртэх шалтгаан болж байна гэдгийг анхааруулсан юм.

Нэмж дурдахад, унадаг дугуй, скүүтерийг ганцаараа унах ёстой. Мөн замын хөдөлгөөнд болон явган хүний хөдөлгөөнд саад болохооргүй зориулалтын  газар байрлуулж тавих хэрэгтэйг ТЦА-наас санууллаа.

Иргэдийн хувьд "Хүн болгон дугуй, скүүтэр авч чадахгүйгээс хойш түрээсийн үйлчилгээ хамгийн зөв шийдэл болсон. Харин хотынхоо зам талбайг цэгцэлж иргэддээ ээлтэй нийгмийг бий болгохыг хүсэж байна" гэсэн байр суурьтай байсан юм. 

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй