Сурвалжилга: 22.00 цагаас хойш согтууруулах ундаа худалдаалж болохгүй гэх хуулийн заалтаа дэлгүүрүүд мэдэхгүй байна

Орон сууцны нэг болон суурин давхарт үйл ажиллагаа явуулж буй ААН 10:00-22:00 цаг хүртэл согтууруулах ундаагаар үйлчлэх ёстойг та мэдэх үү?

• Монгол Улсын "Согтууруулах ундааны эргэлтэд хяналт тавих, архидан согтуурахтай тэмцэх тухай" хуулийн 16.2. Согтууруулах ундаагаар үйлчлэх тусгай зөвшөөрлийг хоол үйлдвэрлэл, үйлчилгээний чиглэлийн үйл ажиллагаа эрхэлдэг ашгийн төлөө хуулийн этгээдэд олгох бөгөөд дараах төрөлтэй байна:
• 16.2.1. 10.00-22.00 цаг хүртэл согтууруулах ундаагаар үйлчлэх
• 16.2.2. 14.00-04.00 цаг хүртэл согтууруулах ундаагаар үйлчлэх.

Тодруулбал, 16.2.1. дүгээр заалт орон сууцны нэг болон суурийн давхарт үйл ажиллагаа эрхэлдэг аж ахуй нэгжүүдэд хамаарах бол, 16.2.2. дугаар заалт караоке, баар, цэнгээний газруудад хамаарах хуулийн заалт юм.

Дээрх хуулийн заалт 2023 оны нэгдүгээр сарын 1-ний өдрөөс хүчин төгөлдөр хэрэгжиж эхэлсэн ч хуулийн хэрэгжилт төдийлөн хангалтгүй байна. ААН, иргэд эл хуулийн заалтаа мэдэхгүй байгаатай холбоотойгоор орон сууцны нэг давхрын дэлгүүрүүд 22.00 цагаас хойш архи согтууруулах ундаа худалдан борлуулсаар байгаа юм. Иймд дээрх хуулийн заалтын хэрэгжилт, зөрчлийг бид сурвалжиллаа.

Шөнийн 23:00 цаг. Баянзүрх дүүргийн нэгдүгээр хороо.

Супермаркет, дэлгүүрүүд нэг цагийн дараа буюу 00.00 цагт хаалгаа барих хэдий ч архи согтууруулах ундааны худалдан борлуулалтаа нэг цагийн өмнө зогсоосон байх ёстой ч мөрдсөнгүй.

Бид орон сууцны хорооллын энгийн супермаркет энэ цагаар архи согтууруулах ундаа худалдан борлуулж байгаа эсэхийг тодруулахаар нэвтрүүлгийн багийн гишүүнд нууц дуран зүүж, согтууруулах ундаа худалдан авах гэхэд ямар нэгэн хуулийн заалт сануулсангүй. Шууд худалдаа хийв.

23:20 цаг

Иймд бид Согтууруулах ундааны эргэлтэд хяналт тавих, архидан согтуурахтай тэмцэх тухай" хуулийн 16.2. зүйл заалтыг зөрчиж согтууруулах ундааны худалдаа эрхэлж буй талаар цагдаагийн 102 утсанд дуудлага мэдээлэл өглөө.

Төд удалгүй бидний дуудлагын дагуу Баянзүрх дүүргийн цагдаагийн газрын нэгдүгээр хэлтсээс хоёр цагдаа ирж, тус дэлгүүрийн тусгай зөвшөөрлийг шалган, худалдагчид зөрчсөн хуулийн заалтыг сануулж, дуудсан үед ирж мэдүүлэг өгөхийг сануулав.

Тухайн дэлгүүрийн худалдагчийн хувьд "уг хуулийн заалтын талаар мэдээлэлгүй байна. Дэлгүүр хаах цаг хүртэл зарж борлуулсаар ирсэн" хэмээсэн юм.

• Хэрэв "Согтууруулах ундааны эргэлтэд хяналт тавих, архидан согтуурахтай тэмцэх тухай" хуулийн 16.2. заалтыг зөрчсөн тохиолдол Зөрчлийн хуулиар шийдвэрлэнэ. Ингэхдээ иргэнийг 20 нэгж, хуулийн этгээдийг 200 нэгжтэй тэнцэх хэмжээгээр торгох заалттай байдаг аж.

-Иргэд: Согтууруулах ундаа худалдан борлуулдаг дэлгүүрүүд хаах хүртлээ согтууруулах ундаа худалдаалдаг. Уг хуулийн заалтыг одоо л мэдэж байна-

Тухайн хуулийн заалтын талаар иргэд мэдээлэлтэй эсэх, дэлгүүрүүд 22.00 цагаас хойш архи согтууруулах ундаа худалдан борлуулдаг эсэхийг тодрууллаа.

Орон сууцны доор байрладаг дэлгүүрүүд 22.00 цагаас хойш архи согтууруулах ундаа худалдан борлуулж болохгүй талаар сонсож байсан ч хуулийн заалтыг биечилж харсан удаа байхгүй. Дэлгүүрүүд хаах хүртлээ согтууруулах ундаа зардаг. Ямар нэгэн байдлаар хориглосон заалтыг дурдалгүй хар торонд хийгээд л өгч байгааг олон удаа харж байсан.

"Энэ хуулийн заалтыг анх удаагаа сонсож байна. Дэлгүүрүүд 22.00 цагаас хойш архи зарж л байгаа харагддаг. Тэр хуулийг дагаж мөрдөж байгаа хүн ер байдаггүй байх. Өөрсдийнхөө орлогоо бодоод хуулиа мөрдөхгүй дур мэдээд зарж байна. Хяналт шалгалт хийх ёстой байгууллагууд зөрчил гаргаж байгаа газруудыг илрүүлж, хариуцлага тооцох хэрэгтэй.

22.00 цагаас хойш архи согтууруулах ундаа худалдан борлуулж болохгүй талаар мэдэхгүй, анх удаа л сонсож байна. Шөнийн 00.00 цаг гэж л ойлгоод байсан. Дэлгүүрүүд ч гэсэн хаах хүртлээ буюу 00.00 цаг хүртэл худалдан борлуулдаг. Би ч гэсэн хуулийн заалтаар хориглосон хугацаанд согтууруулах ундаа цөөн удаа авч байсан. Ямар нэгэн хуулийн заалт сануулахгүйгээр хэвийн худалдаалдаг.

Мөн тухайн хуулийн заалтыг иргэд ААН хэрхэн мөрдөж буй талаар БЗДЦГ-ын нэгдүгээр хэлтсийн урьдчилан сэргийлэх ажил хариуцсан мэргэжилтэн, цагдаагийн дэслэгч Г.Бөхтулгаас тодрууллаа.

-Бидний өгсөн дуудлага мэдээллийн дагуу ирж хяналт шалгалт хийлээ шүү дээ. Энэ хуулийн заалтыг иргэд, ААН-үүд хэрхэн дагаж мөрдөж байна вэ?

-Энэ төрлийн дуудлага мэдээлэл цагдаагийн байгууллагад төдийлөн бүртгэгдээд байдаггүй. Яг үйлдвэр үйлчилгээ явуулж, тусгай зөвшөөрөл эзэмшиж байгаа иргэд маань өөрсдөө энэ хууль заалтаа сайн мэдэхгүй байгаа нь харагдаж байна.

-Уг хуулийн заалтын талаар болон зөрчсөн тохиолдолд хэрхэн хянан шийдвэрлэдэг талаар мэдээлэл өгөхгүй юу?

- "Согтууруулах ундааны эргэлтэд хяналт тавих, архидан согтуурахтай тэмцэх тухай" хуулийн 16.2. зүйл заалтын хүрээнд хоёр ангилдаг.

• 16.2.1. 10.00-22.00 цаг хүртэл согтууруулах ундаагаар үйлчлэх
• 16.2.2. 14.00-04.00 цаг хүртэл согтууруулах ундаагаар үйлчлэх.

10.00-22.00 цаг хүртэл согтууруулах ундаа худалдан борлуулах эрхийг хүнсний дэлгүүрүүдэд олгож буй. Харин 14.00-04.00 баар, караоке, ресторан гэх согтууруулах ундаагаар үйлчилдэг байгууллагуудад тусгай зөвшөөрлийг олгодог.

Гэтэл 10.00-22.00 цаг хүртэл согтууруулах ундаа худалдан борлуулах тусгай зөвшөөрөлтэй байгууллагууд 22.00-00.00 цаг хүртэл хугацаанд иргэдэд согтууруулах ундаагаар үйлчилж буй зөрчил үйлдэгдэж байна.

Нийслэлийн Засаг даргын 2023 оны А847 захирамжаар архи согтууруулах ундааг худалдан борлуулах зөвшөөрлийг үйл ажиллагаа явуулж байгаа дэлгүүрүүд өглөөний 06.00 цагаас шөнийн 00.00 цаг хүртэл үйл ажиллагаагаа явуулна гэж заасан боловч "Согтууруулах ундааны эргэлтэд хяналт тавих, архидан согтуурахтай тэмцэх тухай" хуульд согтууруулах ундаагаар үйлчлэх цагийн хуваарийг зааж өгсөн. Энэ хоёр дээр ойлголтын зөрүү гарч, үйл ажиллагаа явуулж буй иргэд, ААН-уудад зөрчил үйлдэгдээд байна.

Дээрх зөрчлийг Зөрчлийн тухай хуульд дараах байдлаар зүйлчилсэн байдаг.

Улаанбаатар болон дагуул хотод дагаж мөрдөгдөх дүрэм журмыг зөрчих буюу 6.30 дугаар заалтад иргэнийг 20 нэгжээр, хуулийн этгээдийг 200 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний өртгөөр торгуулийн арга хэмжээ ноогдуулна гэж тусгасан байдаг.

2025 оны эхний хоёр сарын хугацаанд Улсын хэмжээнд 10194 гэмт хэрэг гарсан байна. Энэ нь өнгөрсөн оны мөн үеэс 2.6 мянгаар буюу 34.8 хувиар өссөн үзүүлэлт юм. Цагдаагийн байгууллагад бүртгэгдсэн эл гэмт хэргийн дийлэнх буюу 8617 нь хөнгөн, 1577 нь хүнд гэмт хэрэг эзэлж байна.

Өнгөрсөн оны мөн үеэс хөнгөн гэмт хэрэг 32.5 хувиар өссөн бол хүнд гэмт хэрэг 48.9 хувиар өссөн үзүүлэлттэй гарсан байдаг. Дийлэнх гэмт хэрэг шөнийн цагаар үйлдэгдэж, гэмт хэрэг үйлдсэн этгээд архи согтууруулах ундаа хэрэглэсэн байдаг аж.

Иймд архи согтууруулах ундааг зохистой түвшинд хэрэглэж, хуулиа дагаж мөрдөхийг уриалж байна.

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй