Нүүрс, 49 хувь, хот: Асуудал бүхэнд орооцолдогч Д.Амарбаясгалан

Сонгуулиас өмнө эрх баригчид нүүрс, 49 хувь, хот гэсэн үндсэн гурван сэдвээр голлох улс төрөө хийхээр харагдаж буй. Эдгээрийн нүүрс, 49 хувь гэх агуулгууд нь шүүх рүү чиглэж байгаа бол хот нь МАН доторх улс төрийн зодооны хэв шинжийг түлхүү агуулж байгаа. Бас нэг сонин өнцөг нь, дээрх гурван сэдэвт ямар нэгэн байдлаар Д.Амарбаясгалан холбогдож буйг тайлбарлаж бичье.

Нэг. "Нүүрсний хулгай"-гаа шүүх гэтэл нүүрсний хулгайч нь ЗГХЭГ-ыг удирдаж байв

"Хүний, өөрийн намгүй шударгаар шүүгдэцгээе" гэж чуулганы танхимд хэлж суугаа Л.Оюун-Эрдэнийн дэргэд нүүрсний хэргийн хамгийн том автор нь сууж буй. Засгийн газрын тэргүүн хэт романтизм хүн учир энэ том үүл манангаа харсан ч үзээгүй мэтээр мэлзэж чадна. Тийн жүжиглэж чадах хугацаа нь ирэх сонгууль хүртэл л болов уу. Ерөөс цаг нь болохоор тэр М.Энхболдыг мөргөсөн шигээ гөвчхөж мэдэх уур амьсгал бүрдчихээд байна.

Одоогоор Д.Амарбаясгалангийн зөвлөх Л.Чулуунзагдыг яллагдагчаар татах үндэслэлээ АТГ-ынхан боож, түүний ах "Адменирал" компаниар урд хөршүүдтэй холбоотой сэмжийг нь үндсэндээ тогтоогоод буй гэх. Эл хэрэгт Д.Амарбаясгаланг яллагдагчаар татахгүй, түр барьсан байдалтай байгаа юм.

Түүнчлэн Д.Амарбаясгалангийн мөнгийг "Эрхэт монгол" группийн Х.Мандахбаяр, "Улаанбаатар групп"-ийн Ц.Батбаатар тэргүүтний барилгын төслүүд, урд хөршөөс барилгын материал, арматур зөөсөн сүлжээ зэргээр "угаагдсан" гэх сэжим хөшигний ард яригдсаар удав. Х.Мандахбаяр анхлан нүүрсний 17-гийн нэгд зарлагдсан ч шалгалтын явцууд одоогоор зогсонги байна.

Д.Амарбаясгалангийн хувьд ЭТТ-ын Гүйцэтгэх захирлаар Б.Ганхуягийг ажиллах үед томилгоонд нэлээд идэвхтэй оролцсон, МАН-ын генсекийн албан бланк дээр томилохыг дэмжсэн гарын үсэг зурсан бичиг илгээсэн, Авто тээврийн газарт өөрийн хүмүүсийг олноор байршуулж, схем үүсгэсэн зэрэг асуудал мэдээлэлтэй хүрээнд яригдсаар ирэв. Гэвч энэ бүхэн угжирч явсаар, нэг л өдөр далангаа сэтэлж, олон нийтийн мэдэх урсгал руу ил цагаан орчих боломжтой билээ.

МАН-ын томчуудын тэмцэнэ гэж ам алдацгаасан "Нүүрсний хулгай" акц үнэндээ хамгийн том оролцогчоо барьж чадахгүй, дээрх агуулгуудаар ч хуулийнхан айхдаа шалгалт ч эхлүүлж түвдээгүй. Гэхдээ л буруу зүйл буруу байдгийн жишгээр нүүрсний сонсголоор Д.Амарбаясгаланг асуухгүй бол, шүүхээрээ түүнд хамааралтай хэргийг оруулахгүй бол МАН бүхэлдээ муухай харагдах юм.

Д.Амарбаясгаланг өмөөрөх, хаацайлж үлдэх ийм том ичгүүрийг тохиролцооны ард шийдэж чадах эсэхээ одоо тэд бодож буй.

Хоёр. Өөрийнхөө эсрэг мэдээлэл бүрийг Д.Эрдэнэбилэг рүү яагаад чихдэг вэ

"Муу л бол хойд талын хар овоохой" гэдэг шиг асуудал л үүсвэл сахал Д.Эрдэнэбилэгийг хаман ярьдаг нэг увайгүй жишиг МАН-ынханд, ялангуяа Д.Амарбаясгалан, Л.Оюун-Эрдэнэ нарт гүн гүнзгий тогтов. "Хөтөл" цементийн үйлдвэр, "Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр" зэргийн хувьчлал, концесст тэр үедээ төр ба шүүхийнхнийг атгаж суусан Д.Эрдэнэбилэг юу эсийг хэрэглэсэн байж болно.

Одоо түүнийг нь залруулахдаа тэд өнөөгийн мөрт бүрээрээ өшрөөд буй нь хачирхалтай. Том утгаараа муу нэртэй сахал Д.Эрдэнэбилэг нь л "Эрдэнэт үйлдвэр"-ийг монголын талд 100 хувь оруулж ирсний үр шимээр ковидын хүнд үед саалийн үнээгээрээ тог, цахилгааны мөнгөө хүртэл улсаараа нэг төлүүлж чадлаа. Тэдэнд хамаарах хэргийг бүхэлтгэж, "бүлэглэл үүсгэсэн" үндэслэлээр зүйлчлэн шалгаад, хоёр парламент дамнаж байна.

Эдүгээ намрын чуулганы хугацаанд буюу ирэх арваннэгдүгээр сарын сүүлээр он дамнуулж, Д.Эрдэнэбилэг нарыг шүүхээр яригдаж буй. Өөрөөр хэлбэл, эрх баригчид нүүрсний хэргийн дараа "Эрдэнэт үйлдвэр"-ийн 49 хувийнхныг шүүж, монголд шударга ёс тогтоож буйгаа сонгуулийн өмнө зарлахаар бэлтгэж байна гэсэн үг.

Энэ хугацаанд "Эрдэнэт үйлдвэр"-ийг Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийнхэн авч, Хөтөл, Дарханы төмөрлөгт яг Д.Амарбаясгалангийн гар хөл бологсод үүрлэж, түүхий эдийн зарим тээвэрлэлт хийх мөнгө босгох агуулга яригдсаар, төмөр зам дээрээ гацчихаад буй гэх.

Ингэж МАН-ынхан Д.Эрдэнэбилэгийн сайн ч, муу ч асарч тордож ирсэн бизнесүүд дээр нь эзэн сууж, тийн атлаа муу бүхнээ түүн рүү чихээд мэдэгдэл хийчихдэгийн ард өмхий үнэртсээр удав.

Аль ч нийгэм хөгжлийнхөө урсгалаар хавиар нэг түгээд байгаа өмхий үнэрээ олж илрүүлээд, хамар амаа дарж байгаад түүнийгээ цэвэрлэх гэж нийтээрээ үздэг л билээ. Энэ нийтийн урсгалаас буруу зүгт хөшигний ард хийсэн бүхэн цаг хугацааны эрхээр илчлэгддэг гэдгийг өнөөдрийн бид харсаар байгаа.

Гурав. Хотын МАН-ын сонгуулийн өнгө аясыг тодорхойлохын төлөөх Д.Амарбаясгалан

Саях хотын дарга тойрсон үйл явцыг үүсгэгч үндсэн бактери нь нам дотроо байв. Хотын даргын асар хүмүүсээр гуйлгадаг, ахуйн хүсэлтүүд тасардаггүй суудлаас парламентад ирээд шок авсан хүн бол С.Амарсайхан. УИХ-ын гишүүний хийх ажилгүй, "мөнгө олдоггүй" ажилдаа бүр нэг дургүй нь хүрээд явсан С.Амарсайханыг Д.Амарбаясгалан Засгийн газар руу оруулсан.

МАН-ын генсекийн хувьд ч тэр, НИТХ-д суусан туршлагатай, хотод схем үүсгэж М.Энхболд, Т.Бадамжунай нар хэдэн арван жил хүчтэй явж ирсэн логикийг их залуудаа ойлгосон дүр юм. Тиймээс ч С.Амарсайхан, Д.Амарбаясгалан нарын нэгдэл хотоос явахыг ер хүсээгүй, ил эрх мэдэл рүүгээ эргэх зам хайсан логикоор саях операц өрнөв.

Үүнтэй зэрэгцээд, ямар ч хэцүү бараан зүйлээс өөрт хэрэгтэй талыг нь барьж аваад ашиглачихдаг зангаараа Л.Оюун-Эрдэнэ нь генсекээ гадагшаа явсан хооронд нь өөрийн хүнээ хот руу илгээхээр шийдчихээд байв. Өнөөх нь гаднаас ирээд бүх томилгоог дэмжсэн ч яг өнгөрсөн жилийн өдийд "Голомт"-ын Д.Баясгалан нэг их ууртай хэвлэлийн хурал хийсэн шиг мэдээлэл хийгээд өнгөрлөө.

Гэвч үүгээр Нийслэлийн МАН-ын хороог удирдах эрх мэдлийн төлөөх тэмцэл дуусахгүй юм аа. Үндсэндээ Нийслэлийн МАН-ын хороог Л.Оюун-Эрдэнийн тал авчихлаа гэх мессежийг түр л өгөөд байна. УИХ-ын тойрог ба жагсаалт дээр Л.Оюун-Эрдэнийн араас У.Хүрэлсүхтэй зэрэгцэж, хуваарилалт хийх эрх мэдэлтэй байсан Д.Амарбаясгалан саях акцаар нэг алхам ухарсан харагдаж байгаа.

Д.Амарбаясгалан саях уналтаа Нийслэлийн сонгуулийн хуваарилалт хийхэд түлхүү оролцох давуу тал болгоод хувиргачих нигуртай.

Сэтгүүлчийн тэмдэглэл: МАН бол жинхэнэ системийн нам. Тэд хоёр УИХ-ын сонгууль дараалан ялж, Ерөнхийлөгчийн, орон нутгийн сонгуулиудад ялсаар ирлээ. Сүүлийн найман жилийн энэ ялалтыг гал тогоог Д.Амарбаясгалан атгаж буй. Маш сайн судалгаа хийдэг.

Түүндээ үндэслэж шийдвэрээ гаргадаг, тийм нямбай байдлыг тэр энэ жилүүдэд өөртөө төлөвшүүлсэн. Удаан хугацааны эрх мэдэл, өөрийг нь хүрээлсэн хүмүүс, ирсээр байсан боломжууд нь өнөөдөр түүнийг шүүгдэх ёстой нэгэн болгочихсон. Гэхдээ л хэзээд ч түүнээс гарч болох ов мэх, алсын харааг дутуу үнэлж болохгүй билээ.

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй