Ё.Баатарбилэгийг яллаж, Г.Амартүвшинг мандатаас сугалж, Г.Дамдинням, Х.Ганхуяг нарыг дэвшүүлэх тохироо

Агуулгын товчлол: “Хөгжлийн банкны зээл”-ийн хэргээр давж заалдах шатны шүүхээр орсон Н.Алтанхуяг, Х.Ганхуяг, Г.Амартүвшин нар ял сонсож, Ё.Баатарбилэгийн зургаан жилийн хорих ялаас хөнгөрүүлэх үү гэдэг асуулт анхаарал татаж байна. Шүүх хуралтай холбоотой улстөрийн ирээдүй нь хэрхэх талаарх ньюансууд ч сонирхол татна.

Сүхбаатар дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх өнгөрсөн онд 80 хүн, дөрвөн хуулийн этгээдэд холбогдох хэргийг хянан хэлэлцэж, Ё.Баатарбилэг тэргүүтэй 32 хүн, дөрвөн хуулийн этгээдийг гэм буруутайд тооцон эрүүгийн хариуцлага оногдуулсан. Харин УИХ-ын гишүүн Х.Ганхуяг, Г.Амартүвшин, Н.Алтанхуяг нарын 48 хүнд холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн байдаг.

Улмаар Нийслэлийн прокурорын газраас 2023 оны арваннэгдүгээр сарын 29-нд тус хэргийн шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгуулахаар эсэргүүцэл бичиж, нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд хүргүүлсэн. Давж заалдах шатны шүүх хурал /2024.03.07/-нд эхэлж, өчигдөр /2024.03.12/ гурав дахь өдрөө үргэлжлэв.

80 хүн, дөрвөн хуулийн этгээдийг төлөөлж 113 өмгөөлөгч оролцож байгаа юм. Шүүх хурал хаалттай явагдаж байгаа бөгөөд ихэнх шүүгдэгч нар өөрийн биеэр оролцохгүй, өмгөөлөгч нараа оролцуулчхаад сууж буй гэх мэдээлэл байна.

Үүнээс анхан шатны шүүхээс гэм буруугүйд тооцогдсон Н.Алтанхуяг, Х.Ганхуяг, Г.Амартүвшин нар ял сонсох уу. Ё.Баатарбилэгийн зургаан жилийн хорих ялыг хөнгөрүүлэх үү, хэвээр үлдээх үү.

Уг нь Н.Алтанхуяг, Ё.Баатарбилэг нарыг 5-12, Г.Амартүвшин Х.Ганхуяг нарыг 2-8 жил хорих зүйл ангиар буруутгаад байв.

Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүх анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг ЗӨВ гэж үзвэл хэвээр үлдээх, БУРУУ шийдвэрлэсэн гэж үзвэл анхан шатны шүүхээр дахин хэлэлцүүлэхээр буцаах хуульт үйлчлэх юм.

Ё.Баатарбилэгийн хувьд жолоочоороо дамжуулан хахууль авсан. Түүнийг нь гэрчийн мэдүүлэг болон гүйцэтгэх ажиллагааны баримтаар нотлон шүүх зургаан жилийн хорих ял өгсөн. УИХ-ын гишүүний халдашгүй бүрэн эрхийн хүрээнд шүүхийн шийтгэлийн тогтоолоор баривчлаагүй. Давж заалдах шатны шүүх хурлын дараа УЕП-оос санал оруулах эсэхээс шалтгаалахаар өдий хүрч ирсэн.

“60 тэрбум”-ын фракцаас амь бөхтэй үлдсэн хэдхэн гишүүдийн нэг. Архангайгаас түүнийг анхнаасаа нэр дэвшүүлэхгүй байх процессууд өрнөсөн. Энэ тойрог суллалтад Ж.Мөнхбат ч багтаад явсан. Архангайд асар их хоосон квот үүсгэж байгаад нам нь эмэгтэй нэр дэвшигч оруулж ирэх төлөвлөгөөтэй байгаа.

Г.Амартүвшингийн хувьд: Хөгжлийн банкны захирлаар ажиллаж байхдаа эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж өөрийн найз Х.Ганхуягийн ээж П.Бямбасүрэнгийн үүсгэн байгуулсан “Вертекс Майнинг Партнер” ХХК-д “12.92 хувийн хүүтэй, 54 сарын хугацаатай” зээл олгосон.

Нам нь түүнд нэр дэвших мандат өгөхгүй. Нийтийн албанд ажиллахааргүй, хувиа хичээсэн дүр байсан учир намын дарга нь түүнийг "жийсэн". Мандат өгөхгүй байх ажлыг МАН-ын генсек гардан гүйцэтгэсэн. Г.Амартүвшингийн суларсан тойрог болох Хан-Уулд хэн орж ирэх вэ гэдэг нь дараагийн асуудал юм.

Х.Ганхуягийн хувьд, төрсөн эх П.Бямбасүрэнгийн үүсгэн байгуулсан хамаарал бүхий “Вертекс майнинг партнерс” ХХК Энержи Ресурс компанийн Ухаа худаг уурхайн хөрс хуулалтын үйл ажиллагааг өргөтгөх зорилгоор ХБ-наас зээл авсан. Ингэхдээ Гүйцэтгэх захирлын үүрэг гүйцэтгэгч Г.Амартүвшин, Б.Будхүү, Т.Пүрэвсүрэн, О.Батбаатар нартай үгсэн тохиролцсон. Энэ хэргээс хамтран зээл авсан гэх Г.Дамдинням гишүүний нэр сугарч үлдсэн.

Баянгол дүүрэгт УИХ-ын гишүүн Х.Ганхуяг, УУХҮ-ийн сайд Ж.Ганбаатартай тохирч зардал босгох агуулгаар ажиллах чигтэй байна. Дарханд мандат өгөхгүй гэдэг нь тодорхой болсон гишүүдийн нэг Б.Баттөмөр. Улмаар түүнийг нэр дэвшүүлэхгүй байх хоосон орон зайд Г.Дамдинням гуйж гувших аргаар нэр дэвших төлөвлөгөөтэй суугаа. Өөрийгөө нэр дэвших боломжтой дүрээр тооцож буй юм.

Н.Алтанхуягийн хувьд: “ЭЗХ-ийн сайд асан Н.Батбаяртай хамтран Хөгжлийн Банкны ТУЗ-ийн дарга, ЭЗХЯ-ны ТНБД асан Б.Шинэбаатарт хууль бус үүрэг өгч, гүйцэтгүүлсэн” гэж буруутгагдсан. Нийтийн албанд ажиллах эрхийг бүх насаар нь хасаж, 5-12 жилээр хорих ялаар шийтгэх заалтаар буруутгагдаж, улмаар хэрэгсэхгүй болсон. Улс орны бүтээн байгуулалтад зориулж хөрөнгө олж ирсэн, танхимаараа шийдвэр гаргасан асуудалд түүнийг ялласан нь анхдагч байв.

Тэрбээр АН-аас нэр дэвшинэ гэдгээ зарлачихсан. Ингэхдээ 2020 оны сонгуульд бие даан нэр дэвшиж гарсан Эрдэнэт үү, эсвэл Увсын тойрог байх уу гэдэг нь одоогоор тодорхойгүй.

Л.Оюун-Эрдэнэ намын даргын хувиар Засгийн газрын гишүүдээ тойрогт нэр дэвш хэмээн үүрэгдэж, Архангай, Өмнөговь, Булган, Говь-Алтай, Сонгинохайрхан зэрэг дүүргүүдийн суллах замаар өөрийн хүнээ дэвшүүлэх акцууд хийсэн. Эдгээр тойрог дахь гишүүд үндсэндээ ялгүй шиг мултрах нь чухал байгаа болохоос намаас мандат горьдолтгүй болсноо маш эрт ухаарсан харагддаг.

Сэтгүүлчийн тэмдэглэл: Том агуулгаар нь харвал улс орон даяар сүр дуулиантайгаар эхэлсэн Хөгжлийн банкны зээлийн асуудлын цор ганц яллагдагч нь Ё.Баатарбилэг, удирдлагуудаас Н.Мөнхбат болж хувирав. АН-аас нэр дэвшинэ гэдгээ зарлачихсан Н.Алтанхуягаас бусад МАН-ын гурав буюу Ё.Баатарбилэгийг яллаж, Г.Амартүвшинг мандатаас сугалж, Г.Дамдинням, Х.Ганхуяг нарыг дэвшүүлэх тохироо хийгдсэн гэж харагдахаар. МАН авлига, албан тушаалын хэрэгт холбогдсон, гишүүдийг намаас хөөж, бага хурлын гишүүнээс хасахаар дүрэмдээ өөрчлөлт оруулчихсан ч биелдэггүй билээ.

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй