"Ус уух гэж оролдоод бүтэн норчихсон жижигхэн бамбарууш биднийг хүлээж байсан"

Булган аймгийн Тэшиг сумын Хужирт багийн малчны хотонд бамбарууш орж ирлээ гэх мэдээлэл өнгөрөгч амралтын өдрөөр буюу тавдугаар сарын 3-ний өдөр цахим хуудсанд нийтлэгдсэн.

Булган аймгийн Тэшиг сумын Хужирт багийн Тасархай хэмээх газарт хаваржиж буй С.Батмөнхийн малын бэлчээрт хүрэн баавгайн бамбарууш орж ирсэн байсныг гэртээ авчран хилийн цэрэг болон тус бүс нутгийн байгаль хамгаалагчид мэдээлэл өгсөн байна. Тус мэдээллийн дагуу тус бүс нутгийн байгаль хамгаалагчид уг бамбаруушийг өөрсдийн хамгаалалтдаа авч одоогоор түр асран хамгаалж байгаа юм. Энэ талаар Булган аймгийн Тэшиг сумын байгаль хамгаалагч Б.Оюунсүрэнтэй ярьж тодруулан асуулаа.

-Бамбарууш орж ирлээ гэх дуудлага мэдээлэл хэзээ ирсэн бэ?

-Тавдугаар сарын 3-ний өдөр Тэшиг сумын Хужирт багийн Тасархай хэмээх газарт хаваржиж буй С.Батмөнх дуудлага мэдээлэл өгсөн. Бид дуудлагын дагуу очиход хээлээ татаад турчихсан, ус уух гэж оролдсон юм уу гэмээр бүтэн норчихсон жижигхэн бамбарууш байсан.

-Эхийг нь хайж үзсэн үү. Ямар шалтгаанаар эхээсээ салсан гэж үзэж байгаа бол?

-Эхийг нь ойрхон байж магадгүй гэсэн үүднээс тэнд нь хэсэг ажигласан. Гэвч эх нь ирээгүй учраас дараагийн арга хэмжээг авч хамгаалалтдаа авсан. Ер нь баавгай бол үр төлөө орхиж явах тохиолдол ховор байдаг. Тэр тусмаа ичээнээсээ гараад удаагүй, нялх бамбарууштай баавгай хаяж явсан гэдэг боломжгүй зүйл шиг санагдаж байгаа. Бидний таамаглалаар идэш хоолны дутагдалд орсноос болж уулнаас бууж ирсэн үедээ хүнтэй таараад алуулчихсан байх гэж бодож байгаа. Гэхдээ одоогоор ямар ч баримт, нотолгоо олдоогүй.

-Жижигхэн бамбарууш байсан гэлээ шүү дээ. Хэмжээ нь ямар байсан бэ?

-Өргөн нь 30 см хүрэхгүй, өндөр нь 60 см. Их жижигхэн, төрөөд нэгээс хоёр сар болсон байх гэмээр. Гэхдээ ийм жижигхэн хэр нь бидэнтэй уулзталаа амьд мэнд яваад, бүр ус уух гэж оролдлого хийсэн гэхээр бүтэн бие нь норсон байсан.

-Юунаас болж орж ирсэн гэж үзэж байна?

-Идэш тэжээлийн дутагдалтай холбоотой хэмээн үзэж байгаа. Самар түүх элбэгшиж, түүж байгаа иргэд юу ч үлдээхгүй байгаатай холбоотой. Урьд нь орж ирж байсан бамбаруушийг самраар хооллоход амархан тарга тэвээргээ авч байсан. Баавгайд бол самар бол маш ач холбогдолтой хоол, тэжээл юм. Өнгөрсөн жил самар түүхдээ үлдэгдэлгүй түүснээс болж самрын нөөц ховор байгаа.

-Юугаар хооллож байгаа бол?

-Холбогдох байгууллагуудаас зөвөлгөө тусламж аван, өгч болох хоолоор нь хооллож байгаа.

-Цаашдаа яах төлөвтэй байна. Эхийг нь олтол хамгаалалтандаа байлгах уу?

-Тээвэрлэх боломжгүй бие нь сул байна гэдэг үүднээс тээвэрлэлтийг яарч хийхгүйгээр байлгаж байгаа. Мөн эхийнх нь сураг гарах хүртэл азнах ч хэрэгтэй. Хэрвээ эх нь олдохгүй, эндээ удаан байлгах боломжгүй болбол дараа дараагийн арга хэмжээг авна. Баавгай бол ингэж их нутгийн гүн рүү орж ирдэггүй. Зэрлэг тайгадаа өөрийн хүчээр хоолоо олоод идчихдэг амьтан. Биеэ даах хугацаа гэж бас бий. Тэр болтол яг яах нь одоогоор тодорхой бус байна. Хэзээ тээвэрлэх боломжтой болно тэр хүртэл бид хараад, хүлээгээд байж байгаа.

-Баавгай хүмүүс амьдардаг бүс нутаг руу орж ирсэн тохиодол танай нутагт олон бүртгэгдсэн үү. Өөр тохиолдол бий юу?

Ер нь баавгай орж ирээд айлын мал руу дайрлаа гэсэн тохиолдлууд байсан. Сүүлийн үед орж ирэх нь олон болоод байгаа. Өнгөрсөн долоо хоногт буюу тавдугаар сарын 2-ний өдөр манай байрлаж буй посттой ойролцоо баавгай орж ирсэн гэх дуудлага бүртгэгдсэн байсан. Юунаас вэ гэдэг нь бидний таамаглалаар нөгөө л нэг самартай холбоотой гэж үзэж байна.

-Баавгай орж ирэх, хоол тэжээлийн дутагдалд орж байгааг урьдчилан мэдэж, иргэдэд сануулах боломжтой юу?

-Манай ой хээрийн бүсэд нэг хамгаалагчид 50-ас дээш мянган га хамаарагддаг. Гэвч 500 метр дотор байгаль хамгаалагч юу явж байгааг, юу болж байгааг ч харах боломжгүй өтгөн шигүү ойтой. Хүмүүс үржил буюу өсөлттэй холбон бодож цахим орчинд нийтэлдэг. Гэвч үнэн хэрэгтээ үгүй. Үржил их байлаа гээд төрөөд удаагүй үр төлөө хаяж явах боломжгүй. Хоол хайж хүмүүс их буй газар ч орж ирэхгүй. Хоол, тэжээлийн дутагдал л гол хүчин зүйл болж байна. Хамгийн гол нь манайх бамбаруушийг цахим орчинд байршуулаад байгаа нь хүмүүс энэ нялх амьтныг хараад зэрлэг амьтан ч гэсэн бидэнтэй л адил үр төлтэй, түүндээ хайртай гэдгийг өөрсөдтэйгөө жишин зүйрлэж үзээд хайрлах сэтгэл төрөх болов уу гэсэн санаатай. Үр төлөө дагуулаад явж буй амьтныг буудаж хороохгүй хамгаалж хайрлаач гэж хүмүүст хэлмээр байна.

-Ярилцсанд баярлалаа

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй