Дараачийн Ерөнхий сайдын марафон, хэн нь Ерөнхийлөгчид "таалагдах" бэ

Л.Оюун-Эрдэнийн тэргүүлсэн хамтарсан Засгийн газарт парламент итгэл үзүүлэхгүй гэж шийдлээ. Ингэснээр саях хэдэн өдрүүдэд хөшигний ард яригдаж байсан Ерөнхий сайдад горилогчдын нэрс албан ёсоор ил тод мэдээлэгдэх үндэслэл үүсэж байна.

МАН-ын нам дотор Г.Занданшатар, Я.Содбаатар, Н.Учрал, Ж.Энхбаяр, Д.Амарбаясгалан нарын нэрс хүчтэй яригдсан. Эдүгээ Ерөнхийлөгч ялсан намаас Ерөнхий сайдад нэр дэвшигчийг УИХ-д өргөн мэдүүлнэ. Ерөнхий сайд томилогдоод, Засгийн газрын гишүүдээ нэрсээ өөрөө гаргаж, Ерөнхийлөгч зөвхөн зөвшилцөх үүрэг хүлээх юм.

Ерөнхийлөгч нь МАН-аас нэр дэвшиж, төрийн тэргүүнээр сонгогдсон тул эдүгээ "УИХ-д хэнийг өргөн мэдүүлэх үү" гэдэг асуудал үндсэндээ түүний сонголтоор явах логик харагдаж буй.

Нэг. Засгийн газраа дотроос нь "малтаж" унагахад нөлөөлсөн Н.Учрал

Л.Оюун-Эрдэнэ засаглахдаа Ерөнхий сайдад хамгийн их яригдаж байсан хоёр дүрээр дараалан ЗГХЭГ-ыг удирдуулсан. Нэг нь, Тусгаар тогтнолын ордноос Д.Амарбаясгаланг татаж, дэргэдээ "нарийн бичиг"-ээ хийлгэж байгаад сонгуулийн дараа түүнд УИХ-ын даргын суудал өгч явуулсан. Дараа нь "Би Ерөнхий сайд болно, цаг хугацааны л асуудал" хэмээн ярьж явсан Н.Учралыг татаж, ЗГХЭГ-ын даргаараа ажиллуулсан.

Эсрэг чиглэж мэдэх хүчнүүдээ ингэж дэргэдээ татсанаар Д.Амарбаясгалан дээр Л.Оюун-Эрдэнийн тактик зөв хэрэгжсэн бол Н.Учрал дээр аргачлалаа давтсанаар Засгийн газраа унагахад үлэмж нөлөө үзүүлэв. Н.Учрал үндсэндээ сүүлийн өдрүүдэд ил цагаандаа гарч, Ерөнхий сайд болох "пи-ар"-ын ажлаа албан ёсоор эхлүүлсэн юм. Түүнд Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх итгэл үзүүлэхгүй гэдгээ илэрхийлсэн гэх мэдээлэл бий.

Хоёр. Л.Оюун-Эрдэнэ Д.Амарбаясгаланд суудлаа өгөх хувилбар яригджээ

Бүр МАН-ын Бага хурлын өмнө Засгийн газраа тогтоож чадахгүйд хүрвэл Л.Оюун-Эрдэнэ Д.Амарбаясгаланд суудлаа өгөх тохироо хийсэн гэгдсэн. Үүнийг батлах мэтээр Ерөнхийлөгч өчигдөр хэлсэн үгэндээ "Би албан тушаалаа бусдад зарж байгаагүй" гэсэн өгүүлбэр хавчуулсан юм.

Д.Амарбаясгалангийн хувьд эдүгээ АН сөрөг хүчнээр ажиллах шинэ нөхцөлд парламентаас шинэ хууль батлан гаргах, ирцээ бүрдүүлэхэд улам хүндэрнэ. Засгийн газрыг тэргүүллээ гэхэд хамтарсан бус байдлаар томоохон ажлууд явахад хүндрэлтэй, хурдан унаж мэдэх эрсдэлтэй зэрэг болгоомжлох өнцгүүд байна.

УИХ дээр ч, Засгийн газарт ч Д.Амарбаясгалан "амаргүй" замаар удирдах нюанс бий. Дээрээс нь Л.Оюун-Эрдэнэтэй хамтатган, түүнийг төрийн тэргүүн ил загначихлаа. Түүнд төрийн тэргүүний дэмжлэг байх магадлал Л.Оюун-Эрдэнэтэй нийлснээр нэлээд буурчихсан гэсэн үг.

Гурав. Намаа, Засгийн газраа удирдаж байгаад, Ерөнхийлөгчид нэр дэвших боломж дээрх Г.Занданшатар

Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг хийсэн, хоёр удаа улиран хууль тогтоох институтээ удирдсан Г.Занданшатар энэ удаагийн марафоны битүү морь байлаа. УИХ-ын сонгуульд хэт вакумжсан, тойргоо муу усалсан асуудлаас үүдэж, Хангайн бүсэд унахад түүнийг Ерөнхийлөгч найзын ёсоор тосон авч, ЕТГ-аа удирдуулсан.

МАН-ын Зүүний хүчний холбооны шугамаар удаан нөхөрлөсөн тэд энэ удаа Я.Содбаатараас илүү дотно байна уу. Бага зэрэг харилцааны асуудал бий юу гэдгээс ихээхэн зүйл хамаарахаар байна. Ерөнхийлөгч 1980 оныг бус 1970 оныг дэмжих агуулгаа эрт илэрхийлсэн гэгдэж буй.

Хэрэвзээ 1970 оноо дэмжих аваас Л.Оюун-Эрдэнээс намын даргаа авч, Ерөнхийлөгчийн сонгуульд бэлдэх дүрээ эсвэл Засгийн газрын тэргүүнээр тавьж, нөгөө бол далд бэлдэх нигууртай. Тэгэхээр улс төрийн маш нарийн мэдрэмжтэй У.Хүрэлсүх энэ удаад Г.Занданшатарыг ил гаргах уу, далд харзнах уу гэдэг нь ихээхэн сонирхолтой сэдэв болов.

Дөрөв. Бүхний ард далд менеж хийсээр ирсэн Я.Содбаатарыг Ерөнхийлөгч ил дэмжих логик

Я.Содбаатар бол эдүгээх Ерөнхийлөгчтэй хамгийн ойр дүр. УИХ-ын 2024 оны сонгуулийн дараа МАН-ын генсекээр очиж, ЕТГ-ын даргын суудлаа Г.Занданшатарт өгсөн билээ. Хөшигний ард "Ерөнхийлөгчийн чихний араас шивнэгч" нэртэй болтлоо түүнд ойртон нөхөрлөсөн Я.Содбаатар Засгийн газар унах сургаар Ерөнхий сайдад нэр дэвшихээр битүү ажиллаж эхэлсэн.

Одоо монголын дотоод орчин нөхцөлөөс гадна гадаад орчны том зураглалаа харж чадах, тоо бодож, хоёр хөрштэйгөө учраа олдог дүр Ерөнхийлөгчид хэрэгтэй. Энэ шалгуурт Я.Содбаатар, Г.Занданшатар нар нь дөхөж очих юм. Дээрээс нь намын бүтцээ огт орхигдуулахгүй авч явах дүр тавихгүй бол шуудхан уначих эрсдэлтэйг сая Л.Оюун-Эрдэнийн кэйсээс харсан.

Хэд хэдэн удаагийн сонгуулийн гол менежерээр МАН дотор ажиллаж ирсэн Я.Содбаатарыг энэ удаа Ерөнхийлөгчийн дэмжлэгийг хамгийн их хүлээх магадлалтай дүрээр нэрлэж байна.

Тав. Ж.Энхбаяр, Б.Жавхлан,С.Бямбацогт тэргүүтэй бусад нэрс

Ерөнхийлөгч 1970 оныхонд итгэл үзүүлэх сургаар Сангийн сайд Б.Жавхлан, Ж.Энхбаяр, С.Бямбацогт нарын нэрс яригдсан. Ерөнхийлөгчтэй ураг төрлийн холбоотой гэгддэг Б.Жавхлан Сангийн сайд хийх хугацаандаа хамгийн их вакумжсан. Авлигын хэргээр ойр харилцаатай байсан С.Батдөл ял сонссон, байнгын их уур уцаараар УИХ-ын гишүүдтэй хэт дээрээс харилцсан зэрэг шалтгаанаар муу нэртэйнхэн яваа.

Танхимынхаа эсрэг санал өгсөн сайд нарын нэрсэд С.Бямбацогт, Ж.Энхбаяр, Б.Жавхлан нар багтаж буй. Эдгээрээс арай дөнгүүр нь Ж.Энхбаяр байж болох ч олон нийтийн дэмжлэг авахгүй, эрх ашгийн зөрчилтэй харагдах дүрүүдийн нэг. С.Бямбацогтын тухайд аль ч Ерөнхийлөгчийн болоод Ерөнхий сайдын төлөөх ирээдүйн марафонд явахаас илүү одоогийн сайдын суудлаа өөрчлөх амбиц нь илүү магадлал өндөр билээ.

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй