Ярилцлага

Д.Сүхгэрэл: Би ОХУ-аас санхүүждэггүй. Е.Симоновт хэргээр тагнуул нэр зүүсэн

“Хил хязгааргүй гол мөрөн” эвслийн Монгол дахь зохицуулагч Д.Сүхгэрэлтэй холбоотой анхаарал татах мэдээлэл цацагдаад байгаа. Германы жижиг хэвлэлд түүнийг Е.Симоновын хамт ОХУ-ын санхүүжилтээр Эгийн голын усан цахилгаан станцын төслийг эсэргүүцдэг хэмээн бичсэн. Мөн тэдний харилцсан и-мейлүүд задраад буй. Мэдээллийг тэнцвэртэй хүргэх, хоёр талын байр суурийг сонсох үүднээс Д.Сүхгэрэлтэй уулзаж, зарим зүйлийг тодрууллаа.


-Е.Симонов 2014 онд Монгол Улсад 10 жилийн турш хөл тавих эрхгүй болсон нэгэн. Түүнтэй та ямар холбоотой вэ?

-Е.Симонов бол “Хил хязгааргүй гол мөрөн” эвслийн олон улсын зохицуулагч. Харин би Монгол дахь зохицуулагч нь. Энэ үүднээс ажил хэргийн холбоотой байж ирсэн. Эвслийн ерөнхий үйл ажиллагааны чиглэл нь гол мөрний урсац, ундаргад сөргөөр нөлөөлж болзошгүй төслүүдийн нээлттэй мэдээллийг цуглуулж, анализ хийн байр сууриа илэрхийлэх. Шаардлагатай бол Засгийн газар, УИХ-д бичиг өгч ажилладаг. Олон нийтийн ярианы сэдэв болоод буй Эгийн голын усан цахилгаан станцын төсөл эрсдэлийн үнэлгээг хийж, олон нийтэд танилцуулдаггүй. Зарим мэдээллийг ил болгодоггүй. Энэ үүднээс бид дуугарч ирсэн. Харин төслийг “Эсэргүүцсэн” гэдэг үг ашиглах нь тохиромжгүй.

-“Liberty Pub” подкэстийн үеэр иргэн Г.Ганбат яриандаа Е.Симонов та хоёрыг ОХУ-ын даалгавраар ажилладаг гэж дурдсан. Харин та хоёр и-мейлээр Г.Ганбатын тухай ярилцсан байсан. Ийм и-мейл харилцаа үүссэн нь үнэн үү?

-Би иргэн Г.Ганбатын яриаг сонсоод Е.Симоновоос “Таних уу. Ийм зүйл ярьж явна” гэж асуусан. Е.Симонов “Зүс таних хүн байна. Д.Ганболд илүү мэдэх байх” гэж хариулж байсан санагдана. Д.Ганболд бол “Хил хязгааргүй гол мөрөн” ТББ-ын гол зохицуулагчдын нэг. Ийм харилцаа болсон нь үнэн.

-Эгийн голын УЦС-ын төсөл хоёр орны харилцааны эмзэг сэдвүүдийн нэг. Танай байгууллагыг ОХУ-ын санхүүжилтээр төслийг эсэргүүцдэг гэж харддаг цөөнгүй хүн байна?

-“Хил хязгааргүй гол мөрөн” ТББ ОХУ-аас санхүүжилт авдаггүй. Үүнийг нотлох баримтуудыг холбогдох албаны хүмүүст гаргаж өгсөн байгаа. Мөн би өөрөө “Хил хязгааргүй гол мөрөн” эвслээс цалин авдаггүй. “Оюу толгойн хяналт” ТББ-ын удирдлагын хувьд эндээс цалин авдаг.

-Энэ төсөл хэрэгжвэл манай улс ОХУ-аас эрчим хүчний хараат байдлаа задална гэж үздэг. Монгол хүний хувиар та энэ төсөлд ямар байр суурь илэрхийлдэг юм бэ?

-Түрүүнд хэлсэнчлэн, “Хил хязгааргүй гол мөрөн” эвслийн ажил бол нээлттэй мэдээлэл цуглуулж, анализ хийн өөрсдийн байр суурийг илэрхийлэх явдал. Тиймд “Эсэргүүцдэг” гэсэн үг ашиглах нь тохиромжгүй бөгөөд мэдээллээр хангах зүй ёсны шаардлагыг л тавьдаг.

Нөгөө талаар, Монгол Улсын гол мөрний урсац маш бага. Наад захын Wikipedia-гаас хайж үзвэл дэлхийн 1000-аас дээш куб.м/сек урсацтай гол, мөрнийг бүртгэн жагсаасан байгаа. Харин манай Сэлэнгэ мөрөн Эг тэргүүтэй бүх жижиг голуудын урсцаа нийлүүлээд 432 куб.м/сек-ийн урсацтай. Маш бага. Үүний сав газарт УЦС байгуулах нь экологид сөрөг нөлөөтэй. Байгаль нуурын дэргэд барьсан УЦС олон жил ажилласны дараа сая нэг экологийн тэнцвэр тогтож байна. Гэтэл тийш цутгадаг Сэлэнгэ мөрний ай сав газарт дахин УЦС барих нь дахин том асуудал дагуулна, арай гэж тогтож буй тэнцвэрийг алдагдуулна. Дэлхий нийтээр усны хомстолд орох эрсдэлийг тооцож, УЦС-аас татгалзаж байна. Улс орнууд эрсдэлийн үнэлгээг хийж, шаардлагатай төслүүдийг шууд зогсоож байна. Зөвхөн “Хил хязгааргүй гол мөрөн” биш ийм чиглэлд ажилладаг цөөнгүй олон улсын байгууллагуудын сүлжээнүүд байна.

Харин манай улс баруун бүсийн эрчим хүчний систем нь 45 орчим МВт байгаа бөгөөд  Дөргөн, Тайшир УЦС ашиглан эрчим хүчээр хангадаг. Энэ утгаар баруун бүсийн хувьд ОХУ-аас хараат бус л даа. Харин 90 МВт бүхий Эрдэнэбүрэнгийн УЦС БНХАУ-ын санхүүжилтээр баригдвал баруун бүс Орос гэхээсээ илүү бүр бүхэлдээ Хятад улсаас эрчим хүчний хараат улс болох болно. Түүнчлэн Эрдэнэбүрэнгийн УЦС-аар уул уурхайн төслүүдийг эрчим хүчээр хангана хэмээж буй. Их нууруудын хотгорт газрын тос олборлох гэж байгаа. Усны хомстолд орох эрсдэлтэй ийм нөхцөлд уул уурхайн төслийг УЦС-ын эрчим хүчээр хангана гэдэг утгагүй. Хэзээ ч дэмжихгүй.

-Е.Симонов нутагтаа “Гадаадын тагнуул” нэр зүүсэн хүн. Мөн саяхан тагнуул хэмээн баривчлагдаж, шүүхэд давж заалдаж буй иргэн Ч.Мөнхбаяр Е.Симоновтой харилцаа холбоотой байсан нь ил болсон. Тагнуул гэж дуудагдсан хүмүүстэй та хамтарч ажилладаг юм шиг байна?

-Е.Симонов гэж хүн зөвхөн Монгол Улсын гол мөрний талаар ярьдаг хүн биш. Өөр олон оронд ажилладаг. Одоо гэхэд Гүржийн Ненскра мөрний дэргэд УЦС барих төсөлд байр сууриа илэрхийлж байгаа. Мөн ОХУ-даа ч эрсдэлтэй төслүүдэд сөрөг байр суурь илэрхийлж явдаг. Энэ үүднээс тэндээ “Гадаадын тагнуул” гэсэн бүртгэлтэй. Түүнчлэн 2014 онд Эгийн голын УЦС-ын төсөлд холбогдох нээлттэй байх учиртай мэдээллүүдийг авах хүсэлтийн нь хариуд, “Тагнуул” гэх хэрэг үүсгэсэн. Нээлттэй байх ёстой мэдээллийг нууцалчхаад, “Улсын нууцад халдах гэлээ” гэж Е.Симоновыг буруутгасан байдаг. Харин Ч.Мөнхбаярын өмгөөлөгч, ар гэрийн хэвлэлд өгч буй ярилцлага, мэдэгдлийг харахад түүнийг тагнуулч гэх нотолгоо байхгүй нь ойлгогдож байна.

-Гэнэт ийм мэдээллүүд цацагдаж эхэлснийг та хувьдаа хэрхэн харж байгаа юм бэ?

-Томоохон төслүүдэд төслийн нэгж байгуулагдаж, ажилладаг. Төслийн нэгж олон улсын зээл тусламжаар санхүүждэг. Ажилчид нь өндөр хангамж, өндөр цалин авдаг. Ийм төслийн нэгжүүдэд ажиллаж, амьжиргаагаа залгуулдаг хэсэг хүмүүс бий болсон. Эгийн голын УЦС-д ч ийм төслийн нэгж байсан. Хөгжлийн банкны асуудалд ч нэр холбогдсон. Тэднийг хоолноосоо салахгүйн тулд ийм мэдээллүүдийг зориуд цацдаг болов уу гэж би ойлгодог. Нөгөө талаар энэ үйл явдал БНХАУ-ын Гадаад хэргийн сайд Ван-Игийн айлчлалтай давхцаж байна. Айлчлалаар Эрдэнэбүрэнгийн УЦС-ын төслийг БНХАУ-ын санхүүжилтээр барих асуудлыг шийдвэрлэлээ. Энэ төсөл “нийгмийн лиценз”-ээ авч чадахгүй байгаа. Увсын иргэд эсэргүүцлээ илэрхийлж, БНХАУ-ын талд ч сөрөг байр суурьтай буйгаа мэдэгдсэн. Харин БНХАУ-ын талаас “Дотооддоо хүлээн зөвшөөрүүлж чадаагүй төслийг дэмжихэд хүндрэлтэй байна” хэмээн хэвлэлд мэдээлсэн. Иймд дотоодын стратегийн төслүүдийг “гацаавал” хариуцлага хүлээнэ шүү гэсэн сануулгыг өгч байгаа мэт дүр зураг харагдаж байна. ХЗДХ-ийн сайд Х.Нямбаатар стратегийн төслүүдийг зориудаар гацаавал хуулийн байгууллагаар шалгана, алдагдсан боломжийг нөхөн төлүүлнэ гэж мэдэгдсэн. Атал энэ нь Хүний эрхийн конвенцоор хүлээсэн үүргүүдээсээ татгалзаж буй явдал гэдгийг НҮБ онцолчхоод байна. Эхнээсээ шалгагдаад эхэлсэн хүмүүс бий.

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ
Like
Love
Haha
Wow
Sad
Angry

М. Тэнгис

Олон улсын харилцааны мэргэжилтэй, сэтгүүл зүйн салбарт таван жил ажиллаж байна. Нийгэм, улс төрийн сэдвээс гадна дүрслэх урлагийн шүүмж, ярилцлага бэлтгэдэг. Eguur.mn сайтын Ерөнхий редактораар ажиллаж байна.

АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд Eguur.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул Та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү.

guest
75 Сэтгэгдэл
Хуучин
Шинэ Шилдэг
Inline Feedbacks
View all comments
zochin
zochin
2022-08-09 08:01

orosiin holsnii tagnuul,Mongoliig horlogch avgai z##laa

Зочин
Зочин
2022-08-09 08:42

Яариж байгааг н уншллаа я�##�тчгүй оросийн эрх ашигийг хамга�##�даг бузарийн авгай л байна ш дэ.монголд амьдардаг бол хөөж яавуул

Irgen
Irgen
2022-08-09 09:05

Mongol ulsiig hugjuulehgui baih hariin orni gar hul bolson iim humuusiin urshgaar chufurtei baina shuu dee Daanch dee etseg ehiinhee neriig huuduhuu bolioch dee

Зочин
Зочин
2022-08-09 09:10

Haanahiin ch bai tagnuultai hamtardag l um bn . janjinii neriig barij hudlaa poporj bhaar shorondo ochij hevteech

Зочин
Зочин
2022-08-09 09:12

Зайл муу урвагч шулам

Зочин
Зочин
2022-08-09 09:43

энэ шаарыг ш.оронд хатаах хэрэгтэй дээ, дахиад хэдэн ийм н.овш жангаа идвэл бусад нь сургамж болно

Зочин
Зочин
2022-08-09 11:39

Пзда шиг �########�г шоронд хатаагаачээ
Новшийн урвагч бншдээ

Зочин
Зочин
2022-08-09 12:01

teneg avgai mni. tsagilgaan ctants barisn ni zov shvv chini helj bgagaar tok vgvi haranhui bvdvvleg orosin harat bh yum bnda

Зочин
Зочин
2022-08-09 12:10

Гадны тавуиулууд, ач зээгээ харж зөнө

Уншигч
Уншигч
2022-08-09 12:10

Ярьсныг уншихад я�##�тчгүй урвагч, тагнуул байна да. Нөгөө Симонов нь Гүржид бас УСЦ эсэргүүцээд явж байгаа гэнээ бүр �##�иа. Новшийн Оросууд хөрш улсуудаа ингэж байнга дээрэлхэж дотоод асууд�##�д нь орж хаг�##�ан бутаргаж явдаг хөгийн улс.

Зочин
Зочин
2022-08-09 12:19

Оросын бууны нохой. Хэнд ч хэрэггүй улс төрийн ЯНХАНаас юуг нь асуудаг юм. Хариулт нь тодорхой

Зочин
Зочин
2022-08-09 12:24

За за хөлсний �##�уурчнаас дор хүн байжээ!

Ттд
Ттд
2022-08-09 12:32

Сэлэнгэ эг оросруу гарч бгаа. Бид гарч бгаа усаа ашиглая гэхэд яагаад болдгүй юм. Хөгийн авгай

Зочин
Зочин
2022-08-09 12:48

Энэ заваан улсаас яваа авгай минь.Тэр гоё Орос ул�####�а очиж амьдраач.Энэ авгайн иргэншлийг хасаачээ

Зочин
Зочин
2022-08-09 13:03

баримь суп�##�гаагүй л шааж бна даа

Зочин
Зочин
2022-08-09 13:05

Бузар новш бас оюу толгойгоос зүгээр сууж байгаад мөнгө авчихдаг

Davaa
Davaa
2022-08-09 13:20

Usan stants barihleer yaahleeree hyatadiin haraat bolno geed bgaa suka ve, orosiin erchim huchnees l haraat bus bolno shdee, ene neleen tagnuul bitch bn

Зочин
Зочин
2022-08-09 13:37

Яанаа энэ хөлсний ромчуудын бичиж бгааг хятад руугаа �######� хогын тэнтангууда

Зочин
Зочин
2022-08-09 13:46

Ийм л хүмүүс Монголыг үеийн үед хорлож ирсэн байдаг. Бас ч болоогүй ээ Хятадаар айлгаж төсвийг зогсоох санаатай .

Зочин
Зочин
2022-08-09 14:25

Удам дамжсан бутачуудаас олигтой юм гарах уу?!

Zochin
Zochin
2022-08-09 14:51

Ийм аюултай нэг т�##�аас харахад боловсролтой юм шиг гадаад орны эрх ашгийг хамга�##�даг өөрийн орны ард түмний эрх ашгийг хөсөр хаяхдаа сайхан худлаа зохиол хэлсэн маш аюултай хүн байна.

Зочин
Зочин
2022-08-09 14:53

Энэ эгчтэй холбоотой ажил хийдэг нэг хүүхэн байдаг.орос англт хэлтэй архивийн мэргэжилтэй Оросуудад матери�##� бэлдэж агдөг гээд оросод 2 жил сурсан гээд яг юу хийдгийг мэдэхгүй өайргүй байсаг байр аваад иашин авсан гбайсан тухайн үед гайхаад өнгөрч байсан өөрсдөө ч мэдэхгүй мэдээлэл зардгийм шигээ

Eh ornoo boddog negen
Eh ornoo boddog negen
2022-08-09 16:30
Reply to  Зочин

Tagnuul tsagdaad shuud medegegd! Hariutslagatai irgen bai

Зочин
Зочин
2022-08-09 15:00

Урвагч

Иргэн
Иргэн
2022-08-09 15:10

СҮХ ЖАНЖИНЫ ЗЭЭ ГЭЖ ЯРИХ БИЧИХ ЮМ ГАЛСАН ГУАЙ АМЬДДАА БИШ ШҮҮ ГЭЖ ХАРИУЦЛАГТАЙ ХЭЛСЭН ШҮҮ ДЭЭ!!! НЭРИЙГ НЬ Л АШИГЛААД ОЛОН ЖИЛ ХООЛ ХИЙЛЭН!!@

Eh ornoo boddog negen
Eh ornoo boddog negen
2022-08-09 16:29

Zolbin yashka emgen uhsen baasnii suhbaatar janjinii zee. Horlon suitgegch, gadnii turshuul, uhej daldaraasai

Зочин
Зочин
2022-08-09 16:54

Улсаа хорлогч

Зочин
Зочин
2022-08-09 16:58

Бузар авгай төрлөөрөө там шатнаа чи.

Зочин
Зочин
2022-08-09 17:02

Жанжны удам гэж худлаа төөрөгдүүлж, оросын эрх ашгийг илт хамга�##�ж байгаагаа тайлбарлаж чадахгүй, ша�##� худлаа баримт тавиад сууж байдаг. Ийм муу орос, хятадын эрх ашгийг баримт�##�ж, эх орноо харийнхны хөлд сөхрүүлж явдаг новшнууд олон зуун жил монгол улсыг б�##�лаж байна даа.

Ganaa
Ganaa
2022-08-09 17:07

Uheesei ene avgai

Ganaa
Ganaa
2022-08-09 17:09

Uls ornii erkh ashig bhgui balai uhej bsan balai avgai eniig demjeed bgaa novshiin garuud z##laa ene avgain ymiig hohooch novshuud

Зочин
Зочин
2022-08-09 17:10

Urvagch !!

Зочин
Зочин
2022-08-09 17:13

Улсаа худ�##�дсан урвагч ТББ-н үйл ажиллагааг зогсоож энэ мэтийн гадны гар хөл болсон нөхдийг шоронд нь хий.

Зочин
Зочин
2022-08-09 17:24

Ene awgai oyutolgoigoos mongo awaad hewtej bdag baih n bnshdee. Hudlaa eh oronchid iim ayultai

Зочин
Зочин
2022-08-09 18:41

Юу солиороод байгаа авгай вэ энчодоо. Авах юм нэг ч �##�га. Эрдэнэбүрэн ашигл�##�танд орвол Хятадын хараат болно ч гэх шиг.
Баруун бүс Оросын эрчим хүчний хараат биш ч гэх шиг. Ийм ёоёотой юмнуудыг ёстой ш�##�гаач ээ. Ёстой жинхэнэ хорлогч, тролл бн.

Зочин
Зочин
2022-08-09 18:43

Англиар ийм юмнуудыг watchdog гэдэг юм гэсэн.

Зочин
Зочин
2022-08-09 19:29

Зөв юмны төлөө тэмцэж байгаа хүмүүс.

Зочин
Зочин
2022-08-09 19:43

Бузар муухай худ�##�ч авгай вэ. Байг�##�ь нуурын эко систем олон жилийн дараа одоо л тогтворжиж бна гэж шаажиина. ОРОС эзэн нь ингэж хэл гэж зааж өгсөн юм байх даа. Ийм илэрхий хорлон сүйтгэгч, тагнуулуудыг зохих шийтгэлийг нь хүлээлгэх хэрэгтэй.

Зочин эт
Зочин эт
2022-08-09 20:30

Сүхбаатарын удам гээд байгаа хүн эх орныхоо хөгжлийг чөдөрлөгч байх ч гэж харамсаж байна.

Зочин
Зочин
2022-08-09 20:31

Адгийн урвагч!!!

Зочин
Зочин
2022-08-09 20:32

Адгийн адгийн урвагч тамд унандаа

Зочин
Зочин
2022-08-09 20:33

Ter orosdoo ochij amidar.

Иргэн
Иргэн
2022-08-09 20:41

Бузар авгай

Hun
Hun
2022-08-09 21:06

Oros ru z##l chi

Зочин
Зочин
2022-08-09 21:22

Б�##�иар авгай бна

Олдох
Олдох
2022-08-09 21:26

Та нар зүгээр шантаажраар ламьдардаг юм байна

монгол
монгол
2022-08-09 21:46

Энэ авгай гэр бүл, үр хүүхдүүдийнхээ асуудлыг шийдэж байв�##� барав. Ямар их том юм ярьдаг авгай вэ. Ядаж тийм уха�##�аг бол гадаад харилцааны сайд бол л доо

Зочин
Зочин
2022-08-09 21:46

Энэ бол ЭХ ОРНООСОО уравсан шууд бус үйлдэл тэр ОРОС.руу нь хөөж явуул...

Зочин
Зочин
2022-08-09 22:04

Сайд эцгийн буянаар хуучин цаг үед орос, англи хэлтэй болсон байх. Шинэ цаг үед АНУ-ын ЭСЯ-нд хэсэг ажиллаж байгаад яагаад ч юм бэ Оюу толгой төслийг эсэргүүцээд гарч ирсэн байх шүү. Гадныхнаас ялангуяа хөрөнгө оруулагчдаас яаж мөнгө сааж болохыг сайн олж харсан байх. Орос нөхөр сүүдэртэй болсон бол бүр ч мэргэжлийн т�##�даа юм бна.

Зочин
Зочин
2022-08-09 22:08

Энэ хүний ярьж байгаа зүйлийг огт ойлгоогүй дэмийрдэг хөлсний хэдэн этгээд л хара�##� тавиад сууж байгааг хмх үүд нийтэд тавихаа болиочээ

Зочин
Зочин
2022-08-09 22:12

шоронд хатаа

Холбоотой мэдээ

Back to top button