У.Хүрэлсүхийн хаант засаглал ба хөвүүдийн хийрхэл

МАН-ын бага хурлаас өмнө юу болох вэ. Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, МАН-ын дарга Л.Оюун-Эрдэнэ нар тус тусдаа юу бодож байгаа вэ. Өнгөц харахад, МАН доторх өрнөж л байдаг зодоон юм шиг мөртлөө эл үйл явц ямар том эрх ашгуудыг цаанаа нууж байгаа вэ. Эдгээрийг тайлбарлая.

Үйл явц

Эрх баригч нам Бага хурлаа зарлахтай зэрэгцэж, МАН доторх НАМЭХ, НАМЗХ-ны удирдлагуудыг солих асуудлаар тэд дотооддоо “түчингнэж” эхлэв. Зэрэгцээд С.Эрдэнийн гарт буй АН-ын тамгыг С.Баярцогтод авч өгөх. Дээр нь Ажнай Д.Бат-Эрдэнэ тэргүүтэй улс төрчид рүү чиглэх нүүрсний акци яг жинхэнээсээ урагшлах уу.  Ингэсхийгээд зогсох уу гэдэг асуумжууд үүслээ.

Эдгээрийг бүхэлтгээд харвал, Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх намдаа ХААН хэвээр үлдэх эсэх. Нөгөө талд Л.Оюун-Эрдэнэ нарын эхлүүлчхээд буй улс төрийн болоод эдийн засгийн романтик зорилтуудыг хэрэгжүүлэх чадамж бүхий түүний бодлоорх арай ухаантай хүмүүс баг болох. Ийм хоёр тал буй.

Нэг ёсондоо төрийн болоод намын эрх мэдлээ У.Хүрэлсүх, Л.Оюун-Эрдэнэ нарын яг хэн нь цаашдаа авах вэ гэдэг асуудлыг цэгцлэхээр хоёр талаас яарч буй гэсэн үг.

Нэг. У.Хүрэлсүх ҮХНӨ-өөр дахин Ерөнхийлөгчид өрсөлдөх боломж үүсгэхийг сонгуулийн холимог тогтолцоогоор наймаалцахыг дүү нартаа "санал болгожээ"

МАН олонх байхдаа ҮХНӨ хийж, ингэхдээ Х.Баттулгад зориулан хувь хүн Ерөнхийлөгчөөр нэг л удаа сонгогдохоор хуульчлаад орхисон. Тэр үед У.Хүрэлсүх МАН-ын дарга байв. Хоржоонтой нь, тэр Х.Баттулгаа эл заалтаар явуулсныхаа дараа Ерөнхийлөгчийн индэрт залартал, дотоод хүсэл нь "Дахиад төрийн тэргүүн болмоор байна аа" гэж орилоод салахаа байв.

Тиймээс ч намын дүү нартаа "Гишүүдийн тоог олон болгох, сонгуулийн тогтолцоог өөрчлөх агуулгаар ҮХНӨ хийдгээрээ хий. Гэхдээ Ерөнхийлөгчийг парламентаас сонгогдох хувилбарыг бүр орхиж, дахин нэр дэвших эрхийг нь ханга" гэх тулгалтыг хийсэн гэгдэж буй. Үндсэндээ хоёр хөршид нь хаант засаглал тогтож, дотоодод төрийн өмчүүдээ өөртөө хураагаад, салхи шиг л улс төрийн карьераа дээш нисгэсээр буй У.Хүрэлсүх ингэж сэтгэж болох. Ийн тэнэгэрч бас ухаажуу бодож болох. Эцсийн дүндээ тэр бол хувь хүн.

У.Хүрэлсүхийн намтрыг харахад, ер нь гэнэтийн, дүрэмгүй стратегийг зөвхөн өөртөө зориулж гаргаад, түүгээрээ нийгмийн дэмжлэг авч ирсэн хүн гэдэг нь батлагддаг.

Хоёр. Л.Оюун-Эрдэнийн зовлон жаргал нь яг тэнцэж, ажиглагч статуст шилжив

Нөгөө талд нь, Л.Оюун-Эрдэнэ У.Хүрэлсүхийг хамаг л найз нараа ТӨБЗГ, "Эрдэнэт үйлдвэр", УБТЗ ХНН-ийн даргаар байршуулж, тэр ч байтугай төрийн жолоог буруу аргаар авахад нь тусалсан хамаатны дүүгээр ШШГЕГ-ын даргаар томилоход ер ил илэрхийлэмж гаргасангүй. Хэдэн жилийн өмнөх ах нараа муулж, камерын өмнө зогсдог байсан Л.Оюун-Эрдэнэ эдүгээ ингэж ажиглагч байр сууринд шилжжээ.

Харин саяхнаас Бага хурлын өмнө МАН доторх НАМЭХ, НАМЗХ-ны тэргүүнүүдийг өөрчлөх хүлээлт үүсгэв. НАМЭХ, НАМЗХ бол МАН доторх төр рүү орох гишгүүр болдог гол ТББ-ууд. Тэдгээрийг Д.Сарангэрэл, Н.Учрал нараас авч, өөрийн хүнээ томилсноор 2024 оны нэр дэвших квот дээр Л.Оюун-Эрдэнийн хүмүүс түлхүү гарч ирэх боломж үүсэх юм.

Басхүү анх Д.Амарбаясгаланг танхимдаа урихдаа тохирсончлон, МАН-ын ЕНБД-ын суудлыг түүнд хэвээр үлдээх. Ерөнхийлөгчийн төлөөллөөс Я.Содбаатарт өгөхгүй байх операц явах нь тодорхой болов. Эл гурван албан тушаал бол МАН-ын дотоод хүч. Тэгэхээр нутгийн ахаа хэсэг анзаарч суугаад, намын дотоод хүчээ Бага хурлаас өмнө ба аажуудлаа гэхэд 2023 оны хагас жилээс өмнө бүрэн базахаар төлөвлөсөн агуулга харагдаж буй.

Гурав. Ерөөс тэдний тэмцэл бол 2024 оны сонгуулийн дараах ЗГ-ын бүтцийн төлөөх юм

Үнэндээ У.Хүрэлсүх, Л.Оюун-Эрдэнэ нар нам доторх мэдлээ, одоогийн нөлөөллөө булаацалдаад байгаа шиг харагдаж болох. Гэвч үгүй юм. Тэд 2024 оны Засгийн газарт хэн хэн орохыг шийдэх гээд л хэрүүлгүй маргаан үүсгээд байгаа юм.

Үүнийг Ерөнхийлөгч талаас тайлбарлавал, тэр АН-ын даргад шүүх дээрх эрх мэдлээ ашиглаж, С.Баярцогтод тамгыг нь авч өгөх. С.Баярцогтыг MCS, АПУ тэргүүтэй бизнесийн нэгдлүүд, магадгүй гаднаас Рио-Тинто ч дэмжиж байж болох. Нэг ёсондоо С.Баярцогт АН-ын дарга болж чадвал 2024 оны хамтарсан Засгийн газарт дээрх бизнесүүд орж ирнэ гэсэн үг.

Харин Л.Оюун-Эрдэнийн талаас тайлбарлавал, засаглалаа удаан барихыг илүү чухалд үзэх нь тодорхой. Түүний дэвшүүлсэн боомт, эрчим хүч, аж үйлдвэржилтийн сэргэлтүүд үнэхээр урагшаа явбал манай улсын тусгаар тогтнол, ҮАБ-тай холбоотой эмзэг асуудлуудад эерэг дархлаа үүснэ. Улс нь юу юугүй дефолт болчих эрсдэлтэй буй ч хэдэн жил ажилсаг, тууштай, зүтгэлтэй байхад болчиж мэдэх ийм эерэг хүлээлтээ залуус нь орхиж болохгүй.

Одоо Л.Оюун-Эрдэнийн танхим ЗГ-уудын дундаж наслалт болох 1.6 жилийг жаахан давчхаад байна. Тэд сүртэй, хэтэрхий хийрхүү. Гэхдээ л энэ удаагийн нүүрсний акциа давтал тэсээд, ҮХНӨ-ийг хийчихвэл энэ тогтолцооны жонхуурал жаахан ч гэсэн саарах боломжтой. МАН-ын авууштай нь үеэ сэлгэж, урсгалаа урсгадаг нам. Энэ урсгал нь харин энэ удаа явах уу, зогсчих нь уу.

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй