Б.Чойжилсүрэн: Бидэнд "ТЭЦ-3"-тай тэнцэх гурван ч станц барих шаардлага үүсээд байна

Монгол Улсын Засгийн газрын өнөөдрийн /2024.10.30/ хуралдаанаас гарсан шийдвэрийг танилцууллаа. Энэ үеэр Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэн эрчим хүчний салбарын өнөөдрийн бодит нөхцөл байдлын талаар мэдээлэл өглөө.

Тэрбээр “Монголын эрчим хүчний систем 102 жилийн түүхтэй. Сүүлийн 34 жил нэг нийгмээс нөгөө нийгэмд шилжиж байгаа цаг үеийг бид туулж байна. Сүүлийн жилүүдэд Монгол Эрчим хүчний системд хоёр хосолсон хүндрэл байгаа юм.

Нэгдүгээрт, манай эрчим хүчний чадал, энергийн хэрэглээ жилд дунджаар 7 орчим хувьтай, чадлын хэрэглээ өвлийн оргил ачааллын үеэр 12 орчим хувьтай өсөж байна. Үүнийг биет хэмжээгээр илэрхийлбэл жилийн дундаж чадлын өсөлт маань 200 МВт-ыг давж байгаа. Зүйрлээд хэлбэл ТЭЦ-3 191 МВт-ын хүчин чадалтай байгаа бол бид жил бүр ТЭЦ-3 цахилгаан станцыг нэмж ашиглалтад оруулахаас өөр араггүй гэсэн үг. Ирэх жилүүдэд магадгүй хоёр ТЭЦ-3 тай тэнцэх хэмжээний цахилгаан станцын нэмж ашиглалтад оруулах шаардлага үүсээд байна.

Энэ өсөлт ойрын жилүүдэд буурахгүй нь. Бид эх үүсвэр, чадлын дутагдал байгаагаас шалтгаалаад хүссэн эрчим хүчээ гаргаж чадахгүй байгаад байхад энэ хэмжээний энергийн өсөлт, эрчим хүчний нэмэгдэл бий болж байгаа.

Хоёрдугаарт, Бид нэг хүнд ноогдох цахилгаан эрчим хүчний хэрэглээгээр дэлхийн хөгжингүй орнуудтай харьцуулахад олон арав дахин бага байгаа. Зөвхөн хоёр хөрштэйгөө харьцуулахад нэг хүнд ноогдох цахилгаан эрчим хүчний хэрэглээгээр одоогоор 4 орчим дахин бага байгаа учир эрчим хүчний өсөлт ойрын 5-10 жилийн хугацаанд эрчим хүчний өсөлт явах нь гэдэг дүгнэлтийг хүлээн зөвшөөрөхөөс араггүй.

2020 оноос ковид болон Орос, Украины дайнаас хамаарч дэлхий нийтэд инфляц үнийн өсөлт явсан. Үүнээс хамаарч эрчим хүчний салбар алдагдалтай ажиллаж эхэлсэн. Монгол Улсад байгаа 1990 оноос хойш зах зээлийн арилжаанд бүрэн шилжиж чадаагүй цөөн хэдэн салбарын нэг Эрчим хүчний систем. Эрчим хүчний борлуулалтын үнийг төрөөс тогтоож тариф болгоод улс орон даяар мөрдүүлдэг. Харин зардал нь зах зээлийн ханшаар гардгаас шалтгаалж сүүлийн жилүүдэд өссөн.

Богино хугацаат өр төлбөр маань өнгөрсөн жил 357 тэрбум хүрсэн. Энэ жил 270 орчим тэрбум төгрөг. Эрчим хүчний уурхайнуудын алдагдал 80 орчим тэрбум төгрөг. Урт хугацаат өр төлбөрийн хэмжээ нэг их наяд 800 гаруй тэрбум төгрөгийн өртэй ийм нөхцөл байдалд ороод байна. Санхүүгийн хувьд тогтвортой байдлыг хадгалахад хүндрэлтэй болсон.

Цахилгаан эрчим хүч жишээлбэл өнөөдрийн байдлаар 285 төгрөгөөр үйлдвэрлэж, дундаж үнэ нь 216 төгрөгөөр зарж байгаа. Энэ хэм хэмжээгээр алдагдал хүлээж байгаа. Ийм нөхцөл байдалд үйл ажиллагаа явуулж байгаа техник, санхүүгийн хувьд хосолсон хүндрэлтэй нөхцөл байдал үүссэн.

Энэ асуудлыг шийдвэрлэхэд, хамтарсан Засгийн газар байгуулагдсан. Дараа нь Засгийн газраас УИХ-ын гишүүдтэй зөвшилцөж, Эрчим хүчний реформыг шийдэх үндэсний хороо байгуулагдан ажиллаж байгаа. Бид сүүлийн гурван сар ажиллаж юу хийх вэ. Яаж хийх вэ. Хэзээ хийх вэ гэдгийг тодорхой болгож олон нийтэд мэдээлэл өгөөд явж байна” гэлээ.

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй