"Электрон тамхийг 10-аас дээш насныхан татаж байна, татварыг огцом нэмнэ"

Хичээлийн шинэ жил эхэлж байгаатай холбогдуулан УИХ-ын зарим гишүүд ЕБС-ийн багш нарын хамт цаг үеийн зарим тулгамдсан асуудлаар мэдээлэл өгсөн.

Энэ үеэр Ч.Анар,

"Электрон тамхийг 10-аас дээш насны хүүхдүүд татаж байна. Электрон тамхи нь Тамхины хяналтын тухай хуулийн хэрэгжилтэд хамрагддаггүй. Бид Тамхины хяналтын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг намрын чуулганд өргөн мэдүүлж хэлэлцүүлнэ.

Энэ төсөл батлагдсанаар электрон тамхийг янжуур тамхины нэгэн адил авч үздэг болно. Өнөөдөр электрон тамхийг электрон бараа гээд хилээр оруулж ирж байна. Монголд өнөөдөр бүх төрлийн тамхи хямдхан үнэтэй байгаа. Энэ нь хүссэн хүн бүр, хүүхдүүд татах боломж олгож байна. Тиймээс Тамхины хяналтын тухай хуулийн өөрчлөлтөөр бүх төрлийн тамхины татварыг огцом нэмэгдүүлэхээр төлөвлөж байгаа" гэлээ.

Харин энэ үеэр УИХ-ын гишүүн О.Номинчимэг,

"Монгол Улс хүүхдийн эрүүл байх ирээдүйтэй холбоотой нийгмийн эрүүл мэндийн бодлогыг илүү сайн чангатгах зөвлөмжийг олон газруудад өгч байгаа. Засгийн газар төсвийн төслөөр иргэдээс санал авахад, Эрүүл мэндийн салбарт хамгийн их хөрөнгө оруулалт хийх санал ирсэн. Харин яаж эрүүл монгол хүүхдийг өсгөх вэ гэдэг дээр тулгамдаж байгаа гол асуудлуудын нэг нь тамхи болоод байна. Хүүхэд залуучуудын тамхины донтолт маш өндөр байгаа. Олон төрлийн донтолтод бага байхад нь арга хэмжээ аваагүйгээс цаашилж хар тамхи гэдэг хүнд зүйл рүү шилждэг. Тиймээс уг асуудлаар авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээний талаар мэдээлэл өгөхөөр хууль тогтоогчид боловсролын байгууллага өнөөдрийн хуралдааныг хамтран хийж байна.

Монгол Улсад тамхидалт маш хурдацтайгаар өсөж байгаа. Ялангуяа хүүхэд залуучуудын дунд 2023 онд Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын хийсэн судалгаагаар таван хүүхэд тутмын нэг нь янжуур тамхи татдаг. Дөрвөн хүүхэд тутмын нэг нь электрон тамхи татдаг гэсэн судалгаа гарсан. Энэ тоо бодит байдал дээр маш өндөр байгааг манай багш нар бас ярьж байна. 2025 оны судалгаагаар энэ тоо огцом өсөж сургуулийн насны хүүхдүүдийн 60 хувь нь электрон тамхи хэрэглэж үзсэн. Үүний 33 хувь нь байнга татдаг гэж гарсан.

Монгол Улсын хувьд Ази, Номхон далайн бүсэд тамхинд донтсон иргэдийн тоогоор эхний долоод бичигдэж байна. Үүнээс гарч байгаа эрүүл мэнд, эдийн засгийн зардлыг тооцоолж үзвэл баггүй тоо гарна. Мөн бид тамхинаас үүдэлтэй хүн амын нас баралтаараа маш өндөрт жагсдаг. Жил болгон 4300 хүн тамхинаас үүдэлтэй нас баралттай байна гэсэн тооцоо байгаа. Монгол Улсын хүн амын хувьд 4300 гэдэг нь 1-2 сумын хүн ам болж таарна. Тэгэхээр манай улсад жил болгон хоёр сумын иргэдтэй тэнцүү хүнийг тамхинаас болж алдаж байна гэдэг нь цөөхөн хүн амтай бидэнд маш ноцтой тоо юм.

Энэ тоог бууруулж, хүүхэд залуучуудаа аливаа донтолтоос сэргийлэхийн төлөө бодлого гаргагч, хууль тогтоогч бид эцэг эхчүүд болон боловсролын байгууллынхантай хамтарч аливаа хэлбэрийн “Тамхигүй, хорт зуршилгүй сурагчид, сургууль” гэсэн аяныг өрнүүлж эхэлсэн. Эцэг, эхчүүд энэ аянд маш үүрэгтэй оролцож байгаа. Гэр бүлийн харилцаа бас маш чухал учраас бид хаана хаанаа хичээж байна. Хууль тогтоогчдын хувьд бас хууль тогтоомжийг нь сайруулах ажлаа эрчимтэй хийж байна. Энэ аянд маань цаашид бүр олон боловсролын байгууллага, эцэг, эхчүүд хамтраасай гэж энэ мэдээллийг хамтран хийлээ" гэв.

Д.УЛСАА

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй