Д.Эрдэнэбилэг Ч.Сайханбилэгийн ЗГ-ын захиалсан түүхийг Ж.Оджаргал Г.Занданшатарын танхимыг бүрдүүлснээр давтсан ой санамж
Давтамжууд
МАН бол өөрийн гэсэн байртай нам. АН харин зочид буудалд толгой хоргодож байгаа.
Саяхан АН-ын даргыг сонгох үеэр "Манай намыг байртай болгох л дарга хэрэгтэй байна" гэж яриа өгсөн гишүүд байв. Инээдэм биш л дээ. Гуниг ч биш. Зовлон юм. Өөрийн гэсэн орох оронгүй хүний байр суудал наанадаж тогтохгүй. Тэгэхээр АН байргүй нь тэдний зовлон. МАН харин байр нь томдоод, төрийн ордон руу тэлж нүүцгээсэн нь монголын зовлон болчхоод байна.
АН даргаараа О.Цогтгэрэлийг сонгосныхоо дараа нэгэн цагт сахал Д.Эрдэнэбилэгээс мөнгө аваад, барьцаалж орхисон газар дээрээ одоо байр барихаар төслөө эхлүүлж байна. Нэг ёсондоо сахал Д.Эрдэнэбилэг тэр газрыг АН-д эвтэйхэн нөхцлөөр өгснөөр улс төрийн намынх нь цагалбарт түүхэн гавьяа бүтээж өгөх гэж байна, эдүгээ цагт. Харин МАН-ын дотоод хагарал хийгээд Засгийн газар унах эсэх гол тоглолтыг одоо цагт MCS-ийн Ж.Оджаргалын мөнгө удирдаж байна.
Цагтаа Ц.Элбэгдорж үгэнд нь орж өгөхгүй байсан Н.Алтанхуягийг унагаад өөрийн утсан хүүхэлдэй Ч.Сайханбилэгээр Засгийн газрыг удирдуулж байв. Ч.Сайханбилэг Ерөнхий сайд болсныхоо дараа Ц.Элбэгдоржийн заавраар "Эрдэнэт үйлдвэр"-ийн 49 хувийг УИХ-аар оруулалгүй, төр худалдан авахаас түдгэлзүүлчхэж байв. Захиалагч нь мэдээж сахал Д.Эрдэнэбилэг. Эдүгээ Ч.Сайханбилэг эх орноосоо зугтчихаад байна.
Өнгөрөгч хавар У.Хүрэлсүх үгэнд нь удаа дараа оролгүй, мугуйд аашилсан Л.Оюун-Эрдэнийг унагаад, тамгын газрыг нь түшиж байсан Г.Занданшатараар Засгийн газрыг удирдуулсан. Ингэж Г.Занданшатар ирээдүйд Ж.Оджаргалын захиалга, У.Хүрэлсүхийн заавраар ямар нэг ажил хийгээд, өтөл насаа гадагш зугтчих хэмжээний хувь тавилангийн замаар алхахгүйн тулд учиртайхан байх. Нөгөө талд Засгийн газраа хэр сайнаараа удаан наслуулах үүрэг хүлээсэн юм. Ер нь Г.Занданшатарыг ихэд өрөвдүүштэй.
Мэдээж 2016 оноороо Ч.Сайханбилэг шиг манлайлал үгүй хүн АН-ын дарга болж яагаад ч чадахааргүй байв. Саях Г.Занданшатарын МАН-ын Бага хуралд тавьсан PPT-г намынхан нь жаал шоолсныг үзвэл тэр бас л муухан манлайлсан бололтой. Гэхдээ санасныг бодоход сайн санал авсан.
АН-ыг яаж ийж байгаад, нэг муу аргаараа З.Энхболд УИХ-ын даргын суудлаас авч, 2016 оны сонгуулийг нь удирдаж орсон. Энэ удаа УИХ-ын даргын суудлаас Д.Амарбаясгалан МАН-ыг авлаа. Гэвчиг 2027 оны Ерөнхийлөгчийн сонгууль хүртэл тэсэх үү гэдэг нь асуултын тэмдэг.
Ижил кэйсүүд
Ерөнхийлөгч жаахан халамцуухан Д.Амарбаясгаланг дуудснаа "Л.Энх-Амгаланд спикерийн суудлаа өгчих. Би Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газар унах үеэр амалчихсан юм" гэж тулгасан талаар нийтлэлч Г.Уянга бичжээ. Их тэнгэрт нэг хашаанд амьдарч буй улсууд хааяа нэг хундага тулгалгүй яахав.
Гол нь, ҮАБЗ-ийг бүрдүүлж байгаа төрийн өндөрлөгүүд "MCS-т УИХ-ын даргын суудлыг өгье" хэмээн хундаганы ард яриад сууж буй нь үнэхээр үнэн бол Ж.Оджаргалын нөлөө Гүйцэтгэх ба хууль тогтоох засаглал руу бүрэн цөмөрснийг харуулна. Логикоор нь бодоход, хаврын жагсаалыг хэдэн тэрбумаар өрдсөн гэгдсэн MCS-ийн санаархал Засгийн газрыг унагаад зогсохгүй, парламент руу эрх мэдлээ шууд тэлэхэд чиглэжээ. Харин Д.Эрдэнбилэгийн түүхээр бол арай ч ингэж ихээр хууль тогтоох засаглал руу цөмрөх гэж үзээгүй харагддаг.
Аа, ЗГ бол түүний гол онилсон мөрөөдлийн цэг байв. Тухайлбал, сахал Д.Эрдэнэбилэг Н.Алтанхуягийн танхимыг унагах захиалга өгчхөөд, яг өөрсдийн бизнестээ зориулж, Ч.Сайханбилэгийн Засгийн газарт Аж үйлдвэрийн яам шинэ бүтцээр үүсгүүлж байв. Уг яам нь Д.Эрдэнэбилэгийнхний барьсан “Төмөртэйн орд-Хандгайт” чиглэлийн 33.4 км төмөр замыг концессоор авахаас өгсүүлээд сонгуулийн өмнө ер нь ажлуудыг нь маналзуулж өгсөн байдаг. Дараа нь тэд Д.Эрдэнэбилэгийн өмнөөс ял үүрцгээсэн.
Энэ хувилбар эдүгээ цагт МАН дээр хэрэгжихдээ Л.Оюун-Эрдэнийг унагасныхаа дараа Ж.Оджаргалын уул уурхайн бизнесийг хамгаалуулахаар “MCS”-ийн нүүрсийг олборлодог компанийн гүйцэтгэх захирал асан Г.Дамдиннямыг Аж үйлдвэр, эрдэс баялгийн сайдаар тавилаа. Өнөөх нь сайд болонгуутаа ААН-үүдэд эерэг нөлөөлөл үүсгэх нэрийдлээр "MCS” тэргүүтэнд 200 тэрбумыг хэмнэх боломжтой давуу байдал үүсгэсэн тогтоолд өөрчлөлт хийгээд амжжээ. Тэр нь Г.Занданшатарын танхимыг унагах гурван шалтгааны нэгээр нэрлэгдэв.
Энэ хоёр кэйс дээр хэд хэдэн туйлын ижил шалтгаан байгаа юм. Үүнийг нэрлэвэл,
- Д.Эрдэнэбилэг ч, Ж.Оджаргал ч үе үеийн Ерөнхийлөгчийн нөлөөг ашиглаж, мөрөөдлийн Засгийн газраа байгуулж, дургүй хүмүүсээ явуулж чаджээ.
- Тэд мөрөөдлийн Засгийн газраа байгуулангуутаа уул уурхайн салбарыг яг өөрсдийн хүнээр удирдуулдаг. Эрх ашиг шингээсэн шийдвэрээ маш богино хугацаанд гаргуулж чаддаг байдал.
- Төрийн эрх барьж байгаа намыг дотор нь бужигнуулаад, Ерөнхий сайдын хувиар намаа удирдах манлайлалгүй дүрүүдийг "хүчээр" танхим ахлуулдаг.
Ялгаатай тал нь, Д.Эрдэнэбилэгийн захиалгаарх Ч.Сайханбилэгийн Засгийн газар сонгуультай тулж, АН ялагдсанаар ажлаа өгцгөөсөн. Харин MCS-ийн Ж.Оджаргалын нөлөөлөлтэй Г.Занданшатарын танхимыг намынхан нь өөрсдөө нурааж унагаах гэж байна. Ийм учраас МАН-ын одоогийн хэрүүлийг олон хүн дотроосоо задарч байгаа хэлбэр гэж үзэн, "зодолдож л байг" гэж харсан. Харин өдөр хоног явах тусам төрийн эрх барих инстутицуудын аюулгүй байдлын асуудал болов.
Өөрийн гэсэн байргүй нам нь дөнгөж орон гэртэй болох талаар л хөөрөлдөж суухад МАН ингэж Тусгаар тогтнолын ордноо шатаасан түүхийг Төрийн ордон руу чиглүүлцгээсэн нь өнөөдрийн эмзэг сэдэв болов. Үүнийг өрдөж суугаа мөнгө нь дотоодынх нь ҮДК лугаа бэхэжсэн MCS-ийн Ж.Оджаргал байдаг???.
Ж.МЯДАГБАДАМ
АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд Eguur.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул Та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү.
Odoo MCS l mongoliin toriig udirdaj bga ni todorhoi boljee, ard tumen ni harj suuna, neg kompani uls orniig toiron zogsoh ni uneheer aidas turuulmeer
Gaihaltai ni bugd neg musun zahialgaar ajillaj bna, Erdenebileg, Odjargal hoyor ulsaa talaas ni tas#aj idej duuslaa, ard tumen teneg bish shuu
Ard tumen yaj amidrah ve gej bodoj bhad toriin deedchuud MCS-iin munguur toglodog bolj, turiin oron gesen oilgolt alga bolj bna
УИХ, Засгийн газар хоёр компанийн захи�##�гаар хөдөлж байгааг харахад үнэхээр ичмээр, энэ чинь ардчил�##� биш эзэнт улс шиг болж бна
Ene bichleg unshaad uneheer gutarch bna, MCS-iin nuluu buur il bolood bna, tor ni tednees shaltgaaldag bolj
Ard tumnii ner barij MCS-iin munguur togloj bga n turiin yalzral, iim baidlaar yavaa bol mongol oron ulam buurah bolno
Tor bol tur bish MCS-iin salbar boljee, ene ni ard tumnii itgeliig ugui hiij, irgediig uurluulj bna
MCS bol Mongoliin turd uuslee suulgasan kompani, uls turiin shiidver bugd tednii erh ashgiin daguu yavj bna
Оджарг�##� Хүрэлсүхийг өрөөндөө дууддаг.Өдөржингөө загнадаг
ungu aystai engiin irgedees handaj bichej bui comment 40g ugnu uu 2-3 uguulber orson ugiin too 30 aas deesh mun bichig usgiin aldaa baij bolno 20 comment ni latin useg ashiglsan 20 comment cyrilic useg ashiglsan baih commentiin hamgiin suuliin tsegiig avch hayh, latinaar bichsen cyrilicer bichsen commentuudaa shuffldaad uguh engiin irgediin bichej bui met baina
Uls turd mungunii nuluu dendej, hunii une shal unasan, Oyun-Erdenegiin daraa buhniig mungutei hun l shiidej bna
Uls torchid bish biznesmenuud turd suusan tsagt mongol ulsaa avarna gej bodoh hereggui, ed nar buhniig hudaldaj chadna
ungu aystai engiin irgedees handaj bichej bui comment 40g ugnu uu 2-3 uguulber orson ugiin too 30 aas deesh mun bichig usgiin aldaa baij bolno 20 comment ni latin useg ashiglsan 20 comment cyrilic useg ashiglsan baih commentiin hamgiin suuliin tsegiig avch hayh, latinaar bichsen cyrilicer bichsen commentuudaa shuffldaad uguh engiin irgediin bichej bui met baina
ungu aystai engiin irgedees handaj bichej bui comment 40g ugnu uu 2-3 uguulber orson ugiin too 30 aas deesh mun bichig usgiin aldaa baij bolno 20 comment ni latin useg ashiglsan 20 comment cyrilic useg ashiglsan baih commentiin hamgiin suuliin tsegiig avch hayh, latinaar bichsen cyrilicer bichsen commentuudaa shuffldaad uguh engiin irgediin bichej bui met baina
ungu aystai engiin irgedees handaj bichej bui comment 40g ugnu uu 2-3 uguulber orson ugiin too 30 aas deesh mun bichig usgiin aldaa baij bolno 20 comment ni latin useg ashiglsan 20 comment cyrilic useg ashiglsan baih commentiin hamgiin suuliin tsegiig avch hayh, latinaar bichsen cyrilicer bichsen commentuudaa shuffldaad uguh engiin irgediin bichej bui met baina
Амарбаясг�##�ан өөрийн гэсэн байр суурьгүй, нэг бол Хүрэлсүхийн, нэг бол Оджарг�##�ын дэргэд гүйдэг нохой шиг болчихсон байна
Amarbayasgalan-iig harahaar undesnii erh ashig bish, huviin ashig boddog n ilt, ter hun turiin tom suudal deer bh ni gashuun unen
Амарбаясг�##�ан улс төрийн туршлага гэж бараг үгүй, бүхнийг бусдын заавраар шийддэг, ийм хүнд төрийн жолоо итгэж өгч болохгүй
Ene Amarbayasgalan odoo MAN-iin dotorh bugdiig samarch duuslaa, darga gedeg ner baihgui, mungunii togloltiin bagsh bolj bna
Амарбаясг�##�ан бол жинхэнэ утгаараа МАН-ыг доош нь чангааж байгаа хүн, тэр байх тусам намын нэр гутаагдаж байна
Amarbayasgalan nertei erh barigch nuhur torin ner guitsed gutaaj bna, ard tumnii itgel alga, humuus undesnii erh ashig gej sonsoh chgui bolson
Амарбаясг�##�ан гэгч одоо Ж.Оджарг�##�ын утсан хүүхэлдэй болчихлоо, төрийн �##�бан туша�##�ыг бизнесийн тохироо болгосон нь илт
Amarbayasgalan-iin ued MAN ulam idegdej, zasgiin gazar huviin kompaniin zahialgaar ergeldeh bolson, ene ni turd ayultai
Амарбаясг�##�ан өөрийгөө удирдагч гэж боддог байж магадгүй ч үнэндээ тэр бол намын нэрийг барьсан наймаачин
Ene Amarbayasgalan gej hun MAN-iig zugeer l neg kompaniin salbar bolgoj bna, ard tumenii tuluu bish, mungunii tuluu amidarch bna
Амарбаясг�##�ангийн гар хүрээгүй газар төрд үлдсэнгүй, бүх шийдвэрт нь компаниудын нөлөө орсон, ийм хүнээр яаж итгэх вэ
Amarbayasgalan bol turiin tom alban tushaaliin ner barisan mongonii hun, uuriin bodolgui, humuusiin zaavar huleej ajilladag
Амарбаясг�##�ан нэртэй хүн дотроо сэтгэж чаддаггүй, дээрээс юу хэлнэ түүнийг л давтана, ийм хүнд нам даатгах нь өөрөө эрсдэл
Amarbayasgalan unendee ard tumnii tuluu bish, uuruu erh medliin tuluu temtsegch, MCS-iin hurungu hamgaalagch bolson
Амарбаясг�##�ан одоо хэтэрхий их эрх мэдэлд дурлаж, хариуцлагаа орхисон, энэ байдлаараа явб�##� нам ч, төр ч сүйрнэ
Ene buhniig unshaad gashuun bodol turj bna, ardchilal gedeg zuil odoogiin turiin garaas alga bolj, MCS-iin gart orson
Хэрвээ ҮАБЗ дээр хүртэл MCS-ийн нэр дуулдаж байв�##� төрийг чинь авчихсан гэсэн үг, ийм дорд байд�##� урьд байгаагүй
Ardchilsan namiin nuhud uuruu l bair barij bval boloo gesen setgeltei bna, harin MAN ni ard tumnee martaj, munguur uhaanaa hudaldsan
MAN-n darga nar odoo J.Odjaragalin hiisen zaavriig dagaj, uursdiiguu orshuulj bgaagaa ch medehgui yavaa
Ж.Оджарг�##�ын нөлөө ЗГ, УИХ-д цөмрөөд орсон гэдэг бол үнэн, одоо Ерөнхийлөгчийн хүрээ рүү орж эхэлж бна гэдэг аймшиг
АН-ынхан одоо байртай болох гээд улайрч байгаа нь ч инээдтэй, харин МАН-ынхан төрийг бүхэлд нь MCS-д өгч байна
Mungutei humuus ni turiin darga boloh ni oilgomjtoi bolson, ard tumen ni duugui suuj bgaa n uur gej bodoj bna
Гадныхан биш, дотоодын баячууд л Монголын тусгаар тогтнолд зан�##�хийлж байна, төрийн ордноос эхэлсэн хорт хавдар тархаж байна
MAN gej uursduu ulsaa idej suusan heden uls turchid tom bairand suuh erhgvi, ard tumen tureesnii bairand hohirood amidarch baina, odoo tur gesen ner gargaj togloj bolohgvi dee
MCS iin Odjargal gej neg mungutei hun buh yumiig zahialj bolno gj bodood bgaa yum uu, ingej uls turd munguur oroh ni Mongoliig buren suiruulne, odoo bugd sereecheerei humuusee
АН байраа олоогүй байхад МАН төрийн ордныг эзэлчихсэн, энэ хоёрын зөрүү л Монголын эмгэнэл боллоо, нэг нь ядуу мөртлөө шударга, нөгөө нь баян мөртлөө хулгайч
Ene bugd neg l zuil helj bna, mongold ard tumnii erh bish harin bayachuudiin sonirhol l deedelj bna, ardchilsan niigem bish bolson
У.Хүрэлсүх, Г.Занданшатар, Ж.Оджарг�##� гурвын холбоо ил гарч бна, төр бизнесийн тоглоом болж хувирлаа, ард түмэн энэ бүгдийг хэзээ ч мартahgvi
AN hurtel bair bhgvi, MAN harin turin ordoos tsegleh gej bna, iim tsegtsgui uls tur yaj hogjino gej naidaj bna daa, ard tumnii ner hudlaa ashiglaad hanahgvi yum
Ard tumen mungutei heden kompanii bool bolj huvirlaa, MCS gej nertei ezed uls turd ni oroltsood, zaluusiin ireeduig bulaaj bna
MCS, MAN hoyor neg bolj huuliig tohirch togloj bna, ard tumnii ner barij mungu ugaahaa boli, ene ulsiin irged tednii buzar ajliig meddeg bolson shvv
Г.Занданшатар гэж хүнийг өрөвдөх ч юм шиг, гэхдээ тэр ч бас системийн нэг хэсэг, тэд бүгд ижилхэн хулгайчид, хэн нь илүү муу гэдэг л ялгаатай
Elbegdorj, Saihanbileg, Erdenebileg nar bugd neg toglolt hiisen, odoo tuuniig MCS l davtaj bna, uls tur huuliig munguur avdag bolj
Ard tumnii tatvaraar barigdaj bgaa toriin ordon MCS iin gar deer orson shig bolloo, iim niigemd shudraga yos hezee togtoh yum be
G.Zandanshatar iig tavidag ni toglolt, Oyun-Erdeniig unagasan ni zahialga, odoo bugd mungu, ard tumnii amidral yavj bna uu gedgiig haraach