Чуулган | Гурилын импортын татварыг чөлөөлөх эсэхийг хэлэлцэж байна

УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн /2024.03.21/ нэгдсэн хуралдааныг нэг дороос хүргэж байна.

ҮДЭЭС ХОЙШИХ ХУРАЛДААН

НЭМЭЛТ: 16.15 цаг

Үргэлжлүүлэн Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төсөл /Засгийн газар 2024.03.18-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх/-ийг хэлэлцэж байна.

Өөрөөр хэлбэл, гурилын импортын татварыг чөлөөлөх талаар хэлэлцэж байна.

Үдээс хойших хуралдаан 14.00 цагт эхэллээ.

Хуралдаанаар, Монгол Улсыг 2021-2025 онд хөгжүүлэх таван жилийн үндсэн чиглэлийн 2023 оны биелэлт, Монгол Улсын Засгийн газрын 2020-2024 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн 2023 оны хэрэгжилт, Монгол Улсын хөгжлийн 2023 оны төлөвлөгөөний гүйцэтгэлийн тайланг үргэлжлүүлэн хэлэлцэж байна.

НЭМЭЛТ: 15.00 цаг

С.Одонтуяа: Утаа, түгжрэл, нийтийн тээвэр, бухимдал 82 хувьтай байна

ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал: Төсөв баталж байх үед, гишүүдийн дэмжлэгтэйгээр энэ онд 151 багийг шилэн кабель буюу интернетэд холбогдох ажлыг хэрэгжүүлэхээр тендер зарлагдсан. Гэсэн ч шилэн кабелаар явах боломжгүй газрууд бий. Мөн бусад алслагдсан багуудад нэвтрүүлэхээр нам орбитын хиймэл дагуулын үйлчилгээ эрхлэх зөвшөөрлийг авснаар харилцаа холбооны хуульд өөрчлөлт орж, Старлинк нэвтрүүлэх боломж бүрдсэн. Мөн Үндэсний хиймэл дагуулын төслийг Франц улстай хэрэгжүүлэхээр яригдаж байгаа" гэлээ.

Нийслэлийн Засаг даргын орлогч П.Сайнзориг: Улаанбаатар хотын нийтийн тээврийг хүртээмжтэй олон төрөлт болгох асуудлыг үе үеийн Засгийн газар хөтөлбөртөө тусгаж ирсэн. Метроны санхүүжилтийн талаар асуулаа. Бид масс тээвэр буюу метроны зөвлөх үйлчилгээ, барилга угсралт гээд 380 гаруй тэрбум төгрөгийг 2024 оны төсөвт суулгаад ажиллаж байна. Эхний шугам 17,7 км урттай, 14 зогсоолтой.

УИХ-ын гишүүн Н.Ганибал: Нийслэлийн төсөв метро барьтлаа баяжчихаагүй байлгүй дээ. Битгий тэгж ард иргэдийн тархийг угаа" гэлээ.

Нийслэлийн Засаг даргын орлогч П.Сайнзориг: Пиарын зорилгоор ашиглаад байгаа зүйл байхгүй. Нийслэлд орж ирэх орлого өсөн нэмэгдсэн. Бид өмнө нь 24 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалттай байсан бол энэ жил 700-800 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт шийдэж байгаа. Таван жилийн хугацаанд гүйцэтгэлээр нь санхүүжүүлээд явна" хэмээн хариуллаа.

ЭЗХ-ийн сайд Ч.Хүрэлбаатар: Нийслэл хариуцаад хийж байгаа ажлыг би өмнөөс нь яриад яахав дээ

УИХ-ын дэд дарга С.Одонтуяа: Тийм ээ тийм. Сайн хийж байгаа ажлууд бий. Пиар энэ тэрд ярих юм алга, сайн байна. Тайланг харахад хөгжлийн манлайд хүрчихсэн юм шиг л байна шүү дээ. Нийслэл ба бүс орон нутгийн хөгжлийн бодлого 82 хувь биелсэн гэж байна. Яг юу хийсэн юм. Утаа, түгжрэл, нийтийн тээвэр, нийслэлчүүдийн эрүүл мэнд, бухимдал чинь бараг 82 хувьтай байна. "Пиар"-аар ямар ч тоог гоё болгож болно. Гэтэл олон улсын хөндлөнгийн байгууллага үүний эсрэг үнэлгээ өгч байна. Жишээ нь, НҮБ-ын Тогтвортой хөгжлийн зорилтын тайланд Монгол Улс аз жаргалын байдлаараа 16 байраар ухарсан, авлигын индексээр сүүлийн 7 жилд 50 байр, ардчиллын индексээр 20 байр ухарсан. Монголчуудыг баллаж байгаа байхгүй юу" хэмээлээ. 

НЭМЭЛТ: 14.40 цаг

Н.Ганибал: Метрог ямар мөнгөөр барихыг нэг ч УИХ-ын гишүүн мэдэхгүй байна

УИХ-ын гишүүн Н.Ганибал: Өнөөдөр бид метро ярьж байна. Энэ метрог ямар мөнгөөр барих гэж байгааг нэг ч УИХ-ын гишүүн мэдэхгүй байна. Улс орон даяар метроны самбар хараад сууж байна. Яагаад УИХ нь мэдээлэлгүй, чимээгүй суугаад байгаа юм бэ. Оруулж ирээд хэлэлцэхгүй юм уу.

ЭЗХ-ийн сайд Ч.Хүрэлбаатар: Би Н.Ганибал гишүүний ярьж байгааг 100 хувь дэмжиж байна.

НЭМЭЛТ: 14.00 цаг

Б.Баярсайхан: Яаман доторх яамны дарга Т.Ням-Очир гадаад руу зугаалаад явчихсан

УИХ-ын гишүүн Б.Жаргалмаа: Хүүхдийн тодотголтой зүйлсийг сэргээх, анхаарал хандуулна гэж Засгийн газар амласан. Тодруулбал, Бамбарууш кафе, Хүүхдийн театр, хүүхдийн номын санд хөрөнгө оруулалт хийнэ гэсэн. Хүүхэд залуусын театр 95 хувь гүйцэтгэлтэй ч барилгажилтын ажил гацсан байна. Санхүүжилтийг нь бид шийдээд байсан санагдаж байна. Соёлын яамны ганц ч ажил урагшаа явахгүй байна. Төрийн нарийн бичгийн дарга нь саяхан ажлаа авсан. "Мэдээлэлгүй байна" гэдэг зүйл ярьж байна. Метро барина гээд байдаг. Цахилгааны асуудлаа яах юм бэ гэж иргэд асууж байна.

Эрчим хүчний ТНБД Н.Тавинбэх: Метронд 30-50мВТ цахилгаан хэрэгтэй гэсэн тооцоо бий. Баригла угсралтын ажил 3-5 жил үргэлжлэх юм шиг байгаа юм. Энэ хугацаанд Бөөрөлжүүт болон бусад төлөвлөсөн эх үүсвэрүүд ашиглалтад орсноор нийтийн тээврийн метрог цахилгаанаар хангах бүрэн боломжтой гэж үзэж байна" хэмээн хариуллаа.

УИХ-ын гишүүн Б.Баярсайхан: Баруун аймгуудад цэвэрлэх байгууламж нэн хэрэгцээтэй байна. Энэ ажил юу болж байгаа вэ. БШУ-ы сайд Л.Энх-Амгалан, гурван яамны ТНБД- нараар ахлуулсан ажлын хэсэг байгуулсан. Боловсролын ерөнхий газар гэж нэртэй яаман дотор яам байгуулчихсан. Үүнийхээ даргаар Т.Ням-Очир гэдэг хүнийг томилсон. Энэ хүн тендер зарлаад энэ ажлыг хийдэг. Урин дулаан болчхоод байхад ажил нь явахгүй хэрнээ өөрөө гадаадад зугаалаад явчихсан байх юм. Нэг ч удаа хөдөө явдаггүй. Зураг төслөөс авахуулаад шалгаруулсан тендер нь асуудалтай. Үүнд хэн хариуцлага хүлээх вэ. "Эрдэнэт үйлдвэр"-ээс авсан 100 тэрбум дээрээ нэмээд 60 тэрбумыг авна гэнэ. Ямар үндэслэлээр авах гэж байгаа юм. Жорлонгийн асуудал яриад байгаа боловч, цаана нь хүүхэд эрүүл байх, аюулгүй орчинд амьдрах хэрэгцээ бий" гэлээ.

БХБ-ын сайд Ц.Даваасүрэн: "Завхан аймгийн цэвэрлэх байгууламж дээр хоёр асуудал байгаа юм билээ. Энэ ер нь эхнээсээ мордохын хазгай болсон. Тендер шалгаруулалт нь юу болсныг нягталж үзэх хэрэгтэй.

ҮДЭЭС ӨМНӨХ ХУРАЛДААН

ЭХЛЭЛ: 10.00 цаг

-Г.Занданшатар: С.Чинзориг сайд огцрох болзлоо хангалаа-

Үдээс өмнөх хуралдааны эхэнд

•  Цусны донорын тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд/Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Чинбүрэн 2024.01.12-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх/-ийг хэлэлцлээ.

Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан УИХ-ын гишүүд асуулт асууж, хариулт авч байна.

УИХ-ын гишүүн М.Оюунчимэг: Цусны донорын тухай хуулийг ерөнхийд нь дэмжиж байна. Цусны нөөц бүрдүүлэх, цусаа хандивлах асуудал бүх шатны эмнэлгүүдэд тулгамдсан асуудал байгаа нь үнэн. Донорын тухай хуулиас тусад нь Цусны донорын тухай хууль гэж авч үзэх шалтгаан байгаа юм уу. Том том заалтууд орсон байна. Тусгай сан бүрдүүлж, донор болсон хүмүүсээ урамшуулах юм уу.

Хууль санаачлагч Ж.Чинбүрэн: "Одоо үйлчилж байгаа Донорын тухай хуульд цусны донор, эд эс эрхтэн шилжүүлэн суулгах тухай асуудал нэг дор бий. Эсрэг тэсрэг үйл ажиллагааг нэг дор байлгаж буй хэлбэр юм. Авлагагүй өглөг өгдөг сайн дурын үйл ажиллагаа. "Цусаа хандивлаач" гэж уриалж болдог ч, "эд эс эрхтэнээ өгөөч" гэж уриалж болдоггүй. Хүний эрхтний наймааны эсрэг конвенцод нэгдсэн улс. Цусны донорын алдаршуулах, нөөц бүрдүүлэх ажиллагааг идэвхжүүлэх нь чухал байна.

УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатар: "Цусны донорын ач холбогдлыг ЕБС-ийн ахлах анги, их дээд сургуулийн сургалтын хөтөлбөрт тусгана гэдгийг дэмжиж байгаа. Ойлголт байдаггүй тул олон хүний амь нас аврах боломжийг мэддэггүй. Усны төвийн ажилтнуудад нэмэгдэл цалин олгож байгаа юу. Цусан бүтээгдэхүүн боловсруулах ажилчдын хөдөлмөр хүнд, хортой гэсэн ангилалд ордог уу. Цалин нь төсөвт туссан уу.

Хууль санаачлагч Ж.Чинбүрэн: Бага, дунд, ахлах ангийн сурагчдын сургалтын хөтөлбөрт тусгахаар тусгасан. Эрүүл мэндийн боловсрол олгох том чиглэл юм. Цалин хөлсний тухайд гүйцэтгэлийн санхүүжилт олгосноос хойш энэ салбарт ажиллах хүмүүсийн сонирхол сул болоод байна.

УИХ-ын гишүүн Д.Ганбат: Эрүүл мэндийн асуудал бол маш нарийн асуудал. Энэ салбарын цалин, пүнлүү нь ямар байгаа вэ. Хэрхэн тусгасан бэ. Нөгөө талаар аюулгүй байдал хэр хангагдаж байгаа вэ. Бэлгийн замын халдварт өвчин, эмчлэгддэггүй ДОХ өвчний нөхцөл байдал манай улсад ямар байна. Гадны оронд цусны донор 60, 70 хүнд ДОХ халдаасан гэж байсан. Энэ гашуун туршлагыг анхаарах хэрэгтэй.

УИХ-ын гишүүн Г.Мөнхцэцэг: Цусны эргэлтийн санг яаж бүрдүүлэх вэ? 14 тэрбум төгрөг хүрэлцээтэй биш. Цус сэлбэлтийн мэргэжилтний тоо буурч байна. Жирийн эмнэлэгт ажиллах нь цалин илүү учраас энэ чиглэлээр ажиллах мэргэжилтнүүд буурлаа гэж байна. Мэргэжилтнүүдээ нэмж, мэргэжлийн боловсон хүчнийг бэлтгэх тал дээр онцгойлсон заалт байна уу?

УИХ-ын гишүүн Ж.Чинбүрэн: Цус сэлбэх төв өөрсдөө бүтээгэдхүүн үйлдвэрлээд хувийн болон улсын эмнэлэгт төлбөртэй тусламж үйлчилгээ үзүлдэг. Түүгээрээ дамжуулаад орлого олох боломжтой. Тэр нь 14 тэрбум орчим юм. Түүнийгээ эргүүлээд захиран зарцуулах асуудлыг яриад байгаа юм. 14 тэрбум төгрөг гэдэг нь өөрсдийнх нь олж байгаа орлого, төсвөөс нэмэлт төсөв санхүүжилт авахаар төслийг бичээгүй. Олж байгаа орлогоороо мэргэжилтнээ сургах, цалин хөлсөө нэмэх боломжтой байхаар эрх зүйн зохицуулалт хийгээд өгчихвөл дэмжлэг болно" гэж хариулав.

Эрүүл мэндийн сайд С.Чинзориг: "УИХ-ын гишүүн Ж.Чинбүрэнгийн төсөл Донорын хуулийг хоёр салгаж байгааг дэмжиж байгаа. Гэхдээ ярих хэд, хэдэн юм бий. УИХ-ын даргад ч шүүмжлэлтэй хандмаар байна. Гурван жилийн өмнө УИХ-ын дарга захирамж гаргаад Засгийн газрын хууль санаачлах эрхэнд ноцтой халдчихсан юм билээ. Яагаад тэгсэн юм мэдэхгүй. Эрүүл мэндийн чиглэлээр эрх зүйн шинэчлэл хийх нэртэй ажлын хэсэг байгуулсан. Энэ зарчмыг буруу гэж үзэж байна. Цаашид хууль санаачлах, боловсруулах ажлыг бодлогын яам өөрөө хариуцаж хийх ёстой. Хоёр жилийн өмнө буюу 2022 онд С.Энхболд сайд байхдаа Цусны донорын хуулийг боловсруулсан юм билээ. Тэр нь явж байгаад гишүүдийн хууль болоод ороод ирж байна" хэмээлээ.

Харин УИХ-ын гишүүн Г.Занданшатар: "С.Чинзориг сайд Үндсэн хууль зөрчиж, огцрох болзол хангалаа шүү. Хэлсэн үгэндээ анализ хийж үзээрэй. Үндсэн хуулийн 20 дугаар зүйлийн 1-т "УИХ бол төрийн эрх барих дээд байгууллага мөн бөгөөд хууль тогтоох эрх мэдлийг гагцхүү УИХ хадгална" гээд заачихсан. Хууль тогтоох эрх мэдэл Засгийн газарт байдаг. Түүнд халдлаа гэж юу яриад байгаа юм. Үндсэн хуулийн 38.1 Засгийн газар, Засгийн газрын сайд нар хууль биелүүлэх үүрэгтэй субьектууд. Тиймээс Үндсэн хуулийн цэцэд очвол энэ үгээрээ та огцрох болзлоо хангасан" гэлээ.

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй