МАН-ын өмнөөс ҮХЦ нь сөрөг хүчнүүдтэйгээ хөдөлснөөр НАМРЫН УЛС ТӨР ЭХЭЛЛЭЭ

Үндсэн хуулийн цэцийн Их суудлын хуралдаан өглөө 09.30 цагаас эхэлж, орой 18.00 цагийн орчимд шийдвэрээ гаргалаа. "Давхар дээл"-ийн асуудлаар. Тодруулбал, 2019 оны ҮХНӨ-өөр "давхар дээл"-тэй сайд нарын тоог дөрвөөр хязгаарласныг Үндсэн хууль зөрчсөн гэж үзлээ.

Тайлбар: УИХ-ын гишүүн, сайдын албыг хавсран гүйцэтгэхийг "давхар дээл" хэмээж буй.

ҮХЦ-ийн шийдвэр яаж гарах нь олон нийтэд ойлгомжтой байсан гэхэд хилс болохгүй. Учир нь эрх баригчид ямар улс төр хийж, хууль өөрчилмөөр байна, тэр дагуух маргаанаа ҮХЦ-д үүсгэж, дараа нь нөлөөлдөг дүр зураг хэдий нь дасал болжээ. Энэ удаад ч цэцийн шийдвэр хэний захиалгаар, хэний нэр нүүрээр гарч буй нь ерөнхий дүр зургаараа тодорхой байв.

ХЭНИЙ ЗАХИАЛГААР:

Нэгт, Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газарт хоёр яам сайдгүй байгаа. Тодруулбал, Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам болон Эдийн засаг, хөгжлийн яам. Байгуулагдаад жил тойрч байгаа хоёр яамныхаа ажлыг урагшлуулъя гэвээс хэдийнэ шаардлага хангасан боловсон хүчнээ сайдаар томилчих боломж Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэд байсан. Гэвч тэгээгүй. Учир нь УИХ-аас томилох сонирхолтой. Нөгөө талд С.Амарсайхан, Х.Нямбаатар, Б.Жавхлан, Л.Энх-Амгалан нар дөрвийн квотыг эзэлсэн. Ийм сонирхлын үүднээс МАН-ын залуу лидерүүдэд "давхар дээл"-ийн квотыг үгүй болгох чухал байгаа.

Хоёрт, улмаар ҮХНӨ-ийн асуудал хөндөгдөнө. Хэдийгээр 2019 онд Үндсэн хуулийг өөрчилсөн ч дахин өөрчлөх, эсвэл шинээр бичих нь МАН-ын дарга Л.Оюун-Эрдэнэ нарын хамгийн том амбиц. Үүний тулд ҮХНӨ-ийг хийх гогцоо, түшиц хэрэгтэй. Энэ ч утгаар, "давхар дээл"-ийн асуудлыг хөндөх замаар ҮХНӨ хийх асуудал өрнөсөн. Намрын улс төр ерөөс ҮХНӨ байх дүр зурагтай. Иймд ҮХЦ-ийн шийдвэр ингэж гарсан нь сайд нарыг хөдөлгөхөөс гадна ҮХНӨ хийх процессын эхлэлийг тавьж буй.

ХЭНИЙ НЭР, НҮҮРЭЭР:

МАН-д ашигтай маргааныг ҮХЦ-д үүсгэж, гарсан шийдвэрийг нь тайлбарладаг нэг УИХ-ын гишүүн бий болсон. Тэр бол Т.Доржханд. Өмнө нь Ерөнхийлөгч асан Х.Баттулгыг сонгуульд дахин нэр дэвших эрхгүй болгох маргааныг тэр гардан удирдсан. Үүнийхээ хариуд МАН-аас багагүй шан харамж авсан нь мэдээлэгдэж байв. Өдгөө ч ҮХНӨ-ийн асуудлыг хамгийн хөхиүлэн дэмжиж, гарын үсэг цуглуулж буй нь тэр. Өнөөдрийн ҮХЦ-ийн шийдвэрийг тэр мөн хэвлэлийн хурал хийн, задлан тайлбарлаж байгаа нь сонирхолтой дүр зураг. Энэ үеэрээ "давхар дээл"-ийн маргааныг анх Т.Доржханд, Д.Үүрцайх нар гаргасан гэж тодотгоод амжив.

Уг асуудлын хүрээнд түүнээс гадна УИХ-ын гишүүн Н.Ганибал, Ш.Адьшаа нарын нэр хэлэгдэнэ. Хавар тэд яг энэ маргааныг ҮХЦ-д эхэлж үүсгэсэн хүмүүс. Ингэхдээ сөрөг хүчин байж эрх баригчдын захиалгаар хөдөллөө хэмээн шүүмжлүүлж, өөрсдөө мэлзээд өнгөрсөн. Өнөөдрийн процесст анхлан гомдол гаргаснаараа тэд холбоотой. Харин сурснаараа Т.Доржханд урдаа гарч, мэдээлэл хийв.

СЭТГҮҮЛЧИЙН ТЭМДЭГЛЭЛ: Харамсалтай нь Т.Доржханд ч, Н.Ганибал, Ш.Адьшаа нар ч УИХ дахь сөрөг хүчний төлөөллүүд юм. Атал эрх баригч намын улс төрд гар хөл болж, процесс дунд тоглогчийн үүрэг гүйцэтгэж буй нь харамсалтай. Нэг талдаа ирээдүйн ардчилал, сонгодог парламентын тогтолцоонд хор хийж буй хэрэг.

Харин МАН сурсан, дадсанаараа ҮХЦ-ээр хүссэн шийдвэрээ гаргууллаа. Их суудлын хуралдаанаар гаргасан шийдвэрийг шууд мөрддөг. Ингэснээр Засгийн газрын бүрэлдэхүүнд шууд өөрчлөлт оруулах, хэдийг л бол хэдийг нь УИХ-аас томилох боломж бүрдээд байна. Улмаар өнөөдрөөс эхлэн сайд болох хүсэлтэй УИХ-ын гишүүд сандал, суудлын мөрөөсөлд жинхэнэ утгаараа автана, МАН дотор улс төр бужигнана. Нөгөө талаар тэд намрын улс төрөө нэгэнт эхлүүлж, ҮХНӨ-ийг "галт тэрэг"-нд нь суулгалаа.

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй