#1: Шүүхээс захирамж гарч, АТГ-аас шалгуулсан ч Б.Чойжилсүрэнгийн "Сансар гарден" хоёрхон жилийн дотор ашиглалтад орлоо

МАН-д улс төрийн карьер нь бүрэн хамгаалалтад орсон гэмээр нэг хүн бий болчхоод байгаа нь Б.Чойжилсүрэн. Тэрбээр 2022 оноос хойш Эрчим хүчний сайдаар ажиллаж байна. Түүнээс өмнө Сангийн сайд хийж байсан удаатай. Өдгөө МАН, АН, ХҮН нам хамтарч, Засгийн газраа байгуулахад дийлэнх сайдын суудлыг сэлгэсэн ч Б.Чойжилсүрэнг хэвээр үлдээв.

Тэр нь олон талаар мөнгөтэй холбоотой юм. 2024 оны УИХ-ын сонгуулиар МАН-ын хамгийн бийлэгжүү нэр дэвшигч Б.Чойжилсүрэн байлаа. Өөр аль ч улс төр, бизнесийн бүлэглэлээс хамтарч дэмжээд босгож дөнгөөгүй мөнгийг Б.Чойжилсүрэн зүгээр л дангаар бэлтгэсэн гэгдсэн. Түүний мөнгө өөрт нь төдийгүй МАН-ын бусад нэр дэвшигчдэд ч нэмэр тус болсон юм.

Б.Чойжилсүрэн өөрийнхөө ХОМ-т “Нэг ч орон сууцгүй” гэж мэдүүлдэг нь хоржоонтой. Гэвч тэр Улаанбаатарыг “бетонон ширэнгэ” болгоход гол үүрэг гүйцэтгэсэн, асар олон барилга, орон сууцны хороолол барьсан нэгэн.

Бизнесийн бүх салбарт хамж ордог “Таванбогд”-ын Ц.Баатарсайхан, MCS-ийн Ж.Оджаргал нараас ялгаатай нь тэр шууд төр түшилцдэг. 2008 оноос хойш УИХ-д сууж, сүүлийн жилүүдэд сайдын алба хашиж байна. Гагцхүү энэ хугацаанд нь түүний барилгын салбар дахь бизнес үлэмж өргөжсөн нь бүхний нүдэнд ил юм.

Төрийн бодлого тодорхойлдог атлаа хувийн бизнесээ ч өргөжүүлж, жил тутам асар их хөрөнгөжсөөр буй утгаар нь Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэнд холбогдох анхаарал татсан асуудлуудыг цувралаар бэлтгэж байна.

Энэ хүрээнд бид олон барилга нэрлэж олно. Энхтайваны гүүр даваад л KH Apartment, KB Tower (ХААН банкны төв оффис), Naadam Center, “Цэнгэлдэх” хотхон, “Наран” Tower болон “Рапид харш” хороолол, “Академи”, “Хүннү 2222”, “Хүннү палас”, “Хүннү стандарт” хотхонууд үргэлжилнэ.  

Харин яах аргагүй анхаарал татдаг нь,

• Сансрын И-Мартын дэргэд боссон “Сансар гарден” хороолол. Авлигын асуудалд холбогдсон, УИХ-ын гишүүн асан С.Батболдтой нэгдсэн, Сэлбэ голын дэргэд тусгай хамгаалалттай бүс давж баригдсан, “А” даалгавар авалгүй барилгын ажил эхэлсэн гээд ярих юм ихтэй.
• Монголбанкны шинэ барилга. Шууд гэрээгээр, өндөр дүнгээр гүйцэтгэсэн.
• Чингисийн музейн барилгын тендерт хамаарал бүхий компани нь шалгарсан. Шалгарсан хойно төсөвт өртгөө нэмүүлсэн гэх.
• Нисэхийн дэнж рүү баригдаж буй “Хүннү” төсөлдөө хар захаас ам.доллар босгож, оруулсан. НӨАТ-ын буцаан авалтаар ашигтай ажиллах боломж бий болгосон гэх зэрэг юм.

Хэвлэл мэдээллээр олонтой бичигдсэн ч өдгөө хэдийн баригдаж, захиалагчид нь нүүж орчхоод байгаа “Сансар гарден” хорооллоос эхэлье.

Юун түрүүнд, энэ хотхон Б.Чойжилсүрэнг УИХ-ын гишүүн байх үед эхэлж, Эрчим хүчний сайдаар ажиллаж байх хугацаанд дууссан гэдгийг тодотгох ёстой. Авлигын асуудал хүртэл дэгдсэн ч “Сансар гарден” маш богино хугацаанд боссон юм.

-"А" даалгаваргүй барилгын ажил эхлүүлж, хөрсний усыг Сэлбэ гол руу цутгасан нь ил болов-

Газар яаж олгогдов: Нийслэлийн өмнөх Засаг дарга Д.Сумъяабазар 2022.02.28-нд 1330100115 нэгж талбарын дугаартай 2.4 га газрыг олгосон нь Сансрын И-Март, “Чингис” зочид буудалтай хаяа залгаж байв. Газар олгосноос удалгүй Б.Чойжилсүрэн Эрчим хүчний сайд болов.

Энэ газрыг Б.Чойжилсүрэн, түүний эхнэр Д.Энхгэрэл нарын үүсгэн байгуулсан “Хаус инвест” ХХК-д олгосон юм. Юун түрүүнд, “Хаус инвест” ХХК нь газар авсан дороо архитектур төлөвлөлтийн “А” даалгаваргүйгээр, шууд барилгын ажил эхэлчихсэн.

Энэ хугацаанд хөрсний усаа Сэлбэ гол руу цутгаж буйг нь мэргэжлийн байгууллагынхан тогтоолоо.

Иргэний гомдол 2022.08.09-ний өдөр ирж, хамтарсан шалгалтаар барилгын хөрснөөс гарсан шүүрлийн усыг шавхан зайлуулж, Сэлбэ голд нийлүүлэн, Усны тухай хууль зөрчсөнийг давын өмнө тогтоолоо.

Улмаар “А” даалгаваргүй явагдаж байгаа барилгын ажил гэдэг нь ил болж, Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхээс захирамж гарчээ.

БХБЯ, Нийслэлийн хот байгуулалт, хөгжлийн газраас ч удаа дараа шаардлага ирүүлж байж. Улмаар барилгын ажил эхэлснээс жилийн дараа сая “А” даалгавраа гаргуулж, мэргэжлийн байгууллагынхны амыг тагласан юм.

-Жилийн дараа "А" даалгаврыг хахууль өгч гаргуулсан гэх асуудлыг АТГ-аас шалгасан ч дарагджээ-

Ийнхүү авлигын асуудал сөхөгддөг.

Тодруулбал, хожим хойно архитектур төлөвлөлтийн “А” даалгавар авахдаа холбогдох албан тушаалтнуудад авлига өгсөн нь илэрсэн.

Нийслэлийн хот байгуулалт, хөгжлийн газрын мэргэжлийн комиссын таван гишүүнд тус бүр 100 сая төгрөгийн хахууль өгснийг АТГ-аас илрүүлсэн гэх.

Улмаар Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэн, түүний эхнэр Д.Энхгэрэл нарыг АТГ-аас шалгаж эхэлсэн. Гэвч УИХ-ын сонгууль ч таарч, өнөөдөр шинэ Засгийн газар эмхлэгдчихээд байна.

Энэ хэрэг АТГ дээр ямар шатандаа шалгагдаж байна, эсвэл хаагдчихсан юм биш биз гэдгийг тодруулахаар оролдсон ч мэдээлэл өгсөнгүй. Бид энэхүү авлигын хэрэг хэрхсэнийг дэлгэрүүлж, тусад нь мэдээлэх болно.

-Усны тухай хуулийг зөрсөн буюу голын эрэг газарт барилга барьжээ-

Авлига өгч байгаад, “А” даалгавар гаргуулж, барилгаа барилаа гэв ч Усны тухай хууль зөрчсөн нь угтаа бүр ноцтой асуудал мөн. Тус хуулийн 22.2-р зүйлд “Усны сан бүхий газрын эргээс 50 метрээс доошгүй зайд болон гол мөрний татамд онцгой хамгаалалтын бүс тогтооно” гэж заасан. Чингээд 22.2.1-тээ “Онцгой хамгаалалтын бүсэд барилга, байгууламж барихыг хориглоно” гэж хуульчилсан.

Өнөөдөр “Сансар гарден”-ы оршин суугчид 50 метр орчим алхаад Сэлбэ голын эрэгт тулж очно.

Иймд дээр дурдсан авлига өгч, “А” даалгавар гаргуулж авснаас гадна Усны тухай хууль зөрчсөн гэх үндэслэл ч хуулийн байгууллагад авагдаж байсан юм.

Ноднин зун үер бууж, голын голдирол өөрчилж баригдсан барилгыг эхнээс нь нураахдаа тулсан. Харин Б.Чойжилсүрэнгийн “Сансар гарден” хороололд хэрхэн хандах нь анхаарал татаж үлдсэн юм.

Энэ жил тус хорооллын дэргэдүүр урсаж яваа Сэлбэ гол үерлэж, эргээ хальсан тохиолдол ч хэд хэдэн удаа гарсан. Харин олон нийтийн анхаарлаас төдий л хол өнгөрлөө.

"Барилга барих зөвшөөрлийг БХБЯ-наас авах ёстой ч яаманд ямар нэг хүсэлт очоогүй"

Явж, явж энэ барилгыг барих зөвшөөрөл анхнаасаа яаж олгогдсон нь асуултын тэмдэг хэвээр үлддэг. Угтаа, Барилгын тухай хуулийн 20.2-т бол “...16-аас дээш давхартай барилгын тусгай зөвшөөрлийг БХБЯ олгоно” гэж заасан байна.

Харин “Сансар гарден” нь 25 давхар бөгөөд нийт найман блок, 832 айлын орон сууцны хотхон юм. Тэгэхээр зөвшөөрлийг БХБЯ-наас авсан байж таарч буй.

Атал БХБЯ-нд огт зөвшөөрөл хүссэн тухай бичиг очоогүй нь анхаарал татдаг. Тэр байтугай, БХБЯ-наас “Сансар гарден”-ы төслийг анхлан шалгаж, ер “А” даалгавартай эсэхийг нь тогтоолгохоор Нийслэлийн Хот байгуулалт, хөгжлийн газарт хандаж байжээ.

Иймд хуулийн дагуу баригдаж эхэлсэн эсэх ч маргаантай.

Нийслэлийн Засаг даргад барилгын зөвшөөрөл олгох эрх бий. Энэ хуулийн “цоорхой”-г ашигласан гэвэл өмнөх хотын дарга Д.Сумъяабазар Б.Чойжилсүрэнд газрыг, барилга барих зөвшөөрөлтэй нь олгочихсон байх магадлал үүсдэг юм.

-Стандарт эргэлзээ дагуулах нь...-

Хууль зөрчсөн байж болзошгүй хангалттай олон үндэслэлийг ийн дурдаж болдог. Гэвч “Сансар гарден” хэдийнэ ашиглалтад орчихлоо. Өнөөгийн нөхцөл байдлыг фото сурвалжилгаар хүргэж байна.

Гэрэл зургийг Б.Эрдэнэбаяр

Холбогдох зөвшөөрлийг болон “А” даалгаваргүй барилгын ажил эхэлчихсэн, сүүлд хээл хахууль өгч зөвшөөрөл гаргуулсан байж болзошгүй энэ нөхцөлд, “БАРИЛГА ХЭР ЧАНАРТАЙ ВЭ?” гэдэг асуулт зүй ёсоор тавигдана.

Анхан шатны хуулийг ийн зөрчиж болдог бол стандартад ч хайнга хандсан байх магадлал логикийн хувьд бий болох юм.

Б.Чойжилсүрэн олон орон сууцны хороолол барьсан хүн. Гэхдээ ойр дотнын, хүндлэлт хүмүүстээ “Манай байр чанар муутай” гэж хэлээд, өөр компанид байр авч өгдөг гэдэг яриа өнөөг хүртэл сонсогдсоор ирсэн.

Тэмдэглэл:

Хамгийн гол нь тэр хууль тогтоогч хүн. Мөн эрчим хүчний салбарыг удирдаж явна. Улс төрд орохоос өмнө, эсвэл зөвхөн УИХ-ын гишүүн байх үедээ олон газар барилга барьсан байж болно. Өөрөөр хэлбэл сэргэлэн, амжилттай бизнесмэн байхыг хэн нэгэн үгүйсгээгүй. Гэвч сүүлийн хоёрхон жил дэх жишээ гэхэд л, ийн олон талаар хуулийн дээгүүр гишгэж, хотын төвд орон сууцны хороолол барьчхаж байгаа нь түүний ерөнхий хандлагыг л илэрхийлэх мэт.

“Сансар гарден”-ы дэргэд УИХ-ын гишүүн асан Сү.Батболдын “Чингис” зочид буудал, И-Март сүлжээ дэлгүүр бий. С.Батболдын ч улс төр дэх нөлөө үлэмж. Энэ утгаар “Сансар гарден” бүхэлдээ эрх ашгийн давуу байдал үйлчилсэн төсөл юм биш биз гэсэн хардлагыг зүй ёсоор төрүүлж ирсэн. Гэвч ашиглалтад орчихлоо, баригдаад дуусчихлаа. Аль ч хууль хяналтын байгууллага хөдөлж дийлсэнгүй.

Тийм ч учраас Б.Чойжилсүрэнгийн сүүлийн жилүүдэд хийсэн барилгын төслүүдийг улс төр дэх эрх мэдэл, албан тушаалын байдалтай нь холбож харахаас аргагүй логик үүсдэг. Дараа дараагийн дугаартаа түүний Сангийн сайд байхдаа мөнгийг нь босгосон бусад барилгын талаар хөндөнө. Замбараагүй газар олголт, голын ай сав газарт зөвшөөрөлгүйгээр барилга барьдаг явдал зэргийг хурцаар шүүмжилж буй Х.Нямбаатарын засаглаж буй үед Б.Чойжилсүрэнгийн асар их хөрөнгө л хамгаалалт болдог гэлтэй.

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй