Эрүүдэн шүүсний балаг: Тэднийг хэдэн жилийн дараа дахиад яллагдагчаар татахыг ҮГҮЙСГЭХГҮЙ

С.Зориг агсны хэрэг улс төрийн тоглолт хийх гишгүүр болоод 30 жил өнгөрлөө. “Би, бид илрүүлнэ” гэж хэлээд УИХ-ын сонгуульд нэр дэвшигчдийн марафон үүний эхлэлийг тавьсан. Дараа нь “илрүүллээ” хэмээн зарлаж, Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа гэдэг хоёр хүнийг гурван шатны шүүхээс ялласан нь ч, эргээд тэднийг сулласан нь ч улс төрийн эгзэгтэй, анхаарал татах цаг мөчүүдэд тохиосон билээ.

1.

Өнөөдөр Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа нарыг яллах тогтоолыг хүчингүй болгох шийдвэр гарсан талаар НПГ-аас мэдээллээ. Тогтоол хараахан албажаагүй байгаа аж, албажих нь тодорхой. Харин ХЗДХ-ийн сайд Х.Нямбаатар “Энэ нь С.Зоригийн хэргийг хааж буй хэрэг биш, үргэлжлүүлээд, шинэ ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнээр шалгана” гэж тайлбарлалаа.

Ташрамд, С.Зоригийн хэргийг шалгах шинэ ажлын хэсгийг ЭЦА-ны дарга, хурандаа Т.Сүхболд ахлах нь.

Авчиг Монголын хууль, шүүхийн байгууллага яагаад ийм хариуцлагагүй ажиллав аа гэдэг асуудал ургаж буйг мартахын, анзааралгүй өнгөрөхийн учиргүй.

Яагаад гэвэл прокурорын байгууллага нэгэнтээ “Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа нар С.Зоригийг хөнөөсөн нь хөдөлбөргүй нотлогдсон” хэмээн ил тод ярьж, гурван ч шатны шүүх үүнийг нь албажуулсан үйл явдал 10 жилийн ч нүүрийг үзээгүй, шинэхнээрээ байна.

Гэтэл одоо ялласан нь буруу байж гээд хэргийг хэрэгсэхгүй болгочихлоо. Улс төрийн зүтгэлтэн, Санжаасүрэнгийн Зоригийг хөнөөсөн гэдэг хэрэгт буруутгагдан, цоллуулна, таван жил хоригдоно гэдэг огтхон ч тоглоом биш. Гэтэл хуулийн байгууллага ийм тоглоом тоглосон гэдгээ өнөөдөр, хэргийг хэрэгсэхгүй болгосноороо, өөрсдөө ил тод хүлээн зөвшөөрлөө.  

2.

Гэхдээ тоглоом болж хувирсан шалтгаан нь эрүүдэн шүүсэн гэх асуудалтай холбогддог. Тэднийг удаа дараа дарамталж, биеэ удирдах чадваргүй болгож, хүйтэн өрөөнд хорьж, балмад этгээдээр сүрдүүлүүлж, эрүүдэн шүүж байсан бичлэг, баримтуудыг Монголын ард түмэн үзсэн. Үүнийг шинэ нөхцөл байдал гэж үзсэн учраас эргээд тэднийг суллах, асуудлыг эргэж харах шалтгаан үүдсэн. Буруу явчихсан юмыг залруулах гэж хойноос нь элдсэнээрээ шударга, зөв имиж ч нийт дүр зургаараа яриад буй тоглоомын дүр зургийг үүсгэчихсэн.

Тоглоомыг бүр тоглоом болгож буй асуудал нь, эрүүдэн шүүсэн этгээдүүд нь одоо гудамжинд, эрх чөлөөтэй явж буйг очиж хөндөнө.

“Эрүүдэн шүүгээд хэрэг хүлээлгэчихжээ, энэ буруу” хэмээн эргэж буцан үзэж байгаа юм бол, эрүүдэн шүүсэн этгээдэд нь ч хариуцлага үүрүүлэх учиртай. Эрүүдэн шүүж, хууль шүүхийн байгууллагыг тоглоом болгож тоглосон гол буруутнууд нь хэн юм, яасан юм, хаана явна гэдгийг эргэж харах ёстой. Тэгж гэмээнэ тоглоом болсон хууль шүүхийн байгууллага эргэж хараад залруулахаар оролдож буй ажиллагаандаа хийгүй амжилт олно, шударга ёс тэнцэнэ.

Атал эрүүдэн шүүсэн эзэн нь гэж шүүхээс тогтоосон ТЕГ-ын дарга асан Б.Хурцыг Х.Баттулга Ерөнхийлөгчөөр ажиллах сүүлийнхээ өдөр өршөөчихсөн.

УЕП-ын орлогч асан Г.Эрдэнэбат магадлангаар суллагдчихсан.

Тэдэнд хоёр жил хүрэхгүй хугацааны ял өгсөн байдаг. Өөрөөр хэлбэл Б.Хурц, Г.Эрдэнэбат нарыг бол одоо ял шийтгэлээ эдэлсний адил тооцно.

Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа нарыг хэлмэгдсэн гээд ийн хэргийг хэрэгсэхгүй болгож байгаа шигээ, Б.Хурц, Г.Эрдэнэбат нарыг дутуудуулжээ гээд дахин шүүх боломж бол байхгүй гэсэн үг. Тэгэхээр тоглоом тоглоом чигээрээ л үлдэнэ, залруулах гарц  нэгэнт үгүй.  

3.

За, дахиад нэгэнт ийм дүр зураг үүссэн тул логикоор бодоход, тодорхой хугацааны дараа эргээд “Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа нар хэрэг үйлдсэн нь үнэн байжээ” болоод явчихыг ч үгүйсгэхгүй биз ээ. Ам зураг яв цав таарсан, хавтаст хэрэгтэй танилцсан нэр бүхий хүмүүс “Яах ч аргагүй үнэ юм байна аа” хэмээн дуу алдсан гэгддэг зэргийг бодолцоод үзэх нь ээ, тэднийг буруугүй гэдэгт эргэлзэх эргэлзээ үүсэж л байдаг нь үнэн юм.

Захиалагчийг нь олоогүй мөртлөө “Захиалгаар аллага үйлдсэн” гэж л Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа нарыг буруутгасан билээ. Захиалагчийг олохгүй байгаа болохоор л эрүүдэн шүүхэд хүрсэн мэт. Гэтэл захиалагч гараад ирвэл, тэр захиалгаар тэд С.Зоригийг хөнөөсөн гэдэг нь нотлогдвол Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа нар дахиад л ялтан болох нигууртай.  Товчоор хэлэхэд, эрүүдэн шүүгдсэн гээд л тэдний яллах тогтоолыг хүчингүй болгочихож байгаа болохоос, хэргийг үйлдсэн байж болзошгүй нөхцөл байдал, баримт материал нь бол хэвээрээ билээ.

Одоо шинэ ажлын хэсэг гарч ажиллах нь.

Тэд захиалагчийг хайж таарна. Тэр цагт эргээд Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа нарыг яллагдагчаар татах шаардлага үүсэхийг үгүйсгэхгүй, тэгвээс хууль шүүхийн байгууллага хоёр дахь удаагаа тоглоом болох болно. Энэ эрсдэлээ тооцож, тэдний яллах тогтоолыг хүчингүй болголгүйгээр хэргийг үргэлжлүүлэн шалгах нь эргээд ирэх улс төрийн гал талдаа ч зөв шийдвэр болох байсан болов уу.

Гэвч мөрдөн шалгах ажиллагаанд цугларсан баримт, ялласан шалтгаан, зүйлчлэл зэрэг нь захиалагч гараад ирсэн нөхцөлд өөрчлөгдөх, ядаад хуулийн зүйл заалт нь солигдох учир одоогийн яллах дүгнэлтийг хүчингүй болгохоос өөр аргагүй ч байсан байж болох юм.

4.

Ямартай ч эцэслэн базахад, өдгөө өрнөж буй үйл явдал Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа нар гэмгүй байж, С.Зоригийн  хэрэгт огт оролцоогүй хэмээж буй хэрэг огтхон ч биш юм.

Эрүүдэн шүүлт ашигласан гай хөөт тоглоомын үлдээсэн балаг л энэ. Одоо эрүүдэн шүүсний нь ч, шүүгдсэний нь ч учрыг хуулийн хүрээнд ингээд олсон болж таарч байна. Тэгээд хэргийг дахиад цэгцтэй шалгана. Ингэснээр дахиад л Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа нар холбогдохоос зайлахгүй.

Гашуунаар бол: Үнэн мөнөөр л шийдэгдэж байвал боллоо гээд хууль, шүүхийн байгууллага хоёр дахь удаа Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа нараар тийн тогловол нь нүдээ анихаас өөр яах вэ!

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй