ШЕЗ Л.Оюун-Эрдэнийг огцруулах агуулгаар хуралдсан нь нүүрсчдийн "захиалга" уу

Шүүхийн Ерөнхий Зөвлөл 2023.04.17-нд Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ, ХЗДХ-ийн сайд Х.Нямбаатар нарыг шүүхийн бие байдал, шүүгчийн хараат бус байдалд удаа дараа халдаж, хэм хэмжээ алдсан тул ҮХЦ-д хандах талаарх тогтоолыг Улсын дээд шүүхэд хүргүүлэхээр хуралдсан байна.

Хуралдаанд ШЕЗ-ийн 9 гишүүн оролцсоноос ЗУРГАА нь уг тогтоолыг батлахыг дэмжсэн бол ГУРАВ нь түдгэлзсэн санал өгсөн гэх мэдээлэл байна. Хөшигний ард яригдаж буйгаар тогтоолын санаачлагаар ШЕЗ-ийн гишүүн Э.Зоригтбаатар нэрлэгдэж байгаа бол тогтоолыг Д.Зүмбэрэлхам боловсруулан, хуралд оруулсан гэгдэж байна.

Албан бус тогтоолын төсөлд Л.Оюун-Эрдэнийг шүүх, шүүгчийн хараат бус байдалд удаа дараа нөлөөлснийг дурджээ

Нэгдүгээрт, Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ нь 2022 оны арванхоёрдугаар сарын 8-нд Сүхбаатарын талбай дээр гарч, жагсагчидтай уулзахдаа “Шүүх засаглал энэ хэргүүдийг хэрхэн шийдэхийг хамтдаа нүд цавчилгүй харцгаая. Засгийн газар шахаж ажиллая. Та бүхэн маань ч шахаарай. Энэ жагсаалыг харж байгаа шүүхийн удирдлагууд өнөөдрийг хүртэл гацсан хэргүүдээ шийд. Хэрвээ шийдэхгүй бол ард түмэн бухимдаж байна” гэх,

Хоёрдугаарт, Монгол Улсын Ерөнхий сайд 2023 оны хоёрдугаар сарын 19-нд МҮОНТ-ээр “Энэ асуудлууд шүүх дээр байгаа. Яаж шийдэхийг нь нүд цавчилгүй харах хэрэгтэй. Мөрдөх байгууллагууд ажлаа хийдэг. Харин шүүх дээр гацдаг. Шүүхийн томилгоо шударга байсан уу. Шүүх томилсон хүмүүсийнхээ эсрэг шийдвэр гаргаж чадах уу. Нэг сонгуулийн дараа банкны захирлууд сууж байгаад шүүгч нарыг хувааж авч болохгүй” гэх,

Гуравдугаарт, ХЗДХ-ийн сайд Х.Нямбаатар нь 2023 оны дөрөвдүгээр сарын 10-нд хэвлэлүүдэд мэдээлэл өгөхдөө “Кёкүшюзан Д.Батбаяртай холбоотой хэргийг шүүх дээр жил гаруйн хугацаанд байлгаж байгаад хэрэгсэхгүй болголоо. Т.Бадамжунайг ирдэг өдөр ингээд хаачихаж байгаа юм. Тэгсэн атлаа Д.Мөнх-Эрдэнийн хэрэгт алх цохидог. Шүүх засаглал цэвэр тунгалаг байхгүйгээр шударга ёс тогтохгүй. Энэ талаар зургаа, долоон жил ярьж байна. Цаашдаа ч ярихгүй бол эздэдээ үйлчилдэг шүүх байсаар байна. Тод жишээ нь Хан-Уул дүүргийн шүүхийн шүүгчид боллоо. Хэргүүдийг Кёкүшюзан Д.Батбаярынх шиг шийдээд байвал бүх зүйл хэцүү болно. Би өөрөө Шүүхийн сахилгын хороонд хандана” гэх,

Дөрөвдүгээрт, 2023 оны дөрөвдүгээр сарын 7-нд нэр бүхий хэвлэлүүдэд Л.Оюун-Эрдэнэ “И-бизнес” платформын нээлтийн үеэр сэтгүүлчдэд “Шүүх дээр байгаа бүх хэргийн он,сар, өдрийг сурвалжлаач та нар. Шилэн болгох хэрэгтэй. Тэгэхээр шүүх Д.Мөнх-Эрдэнэ, Д.Монголхүү нарт гаргасан бяраа жинхэнэ авлигачдад яаж гаргахыг нь харцгаахгүй юу” гэсэн байна. Улмаар “Энэ нь шүүхийн бие даасан, шүүгчийн хараат бус байдалд халдсан тул Үндсэн хуулийн Цэцэд хүсэлт гаргуулахаар Улсын дээд шүүхэд хүргүүлэх хэрэгтэй” гэх зэрэг үйлдлүүд нь шүүхийн ба шүүгчйн хараат бус байдалд нөлөөлж буй тул ҮХЦ-д хүсэлт гаргах саналаа Улсын дээд шүүхэд хүргүүлэх агуулга багтжээ.

Улс төр талаас нь харвал, У.Хүрэлсүх Л.Оюун-Эрдэнэ нар нүүрсчдийн шүүхээр "зодоон" эхлүүлэв үү?

Шүүхийн зөвлөлийн гишүүдийг Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийг Улсын дээд шүүхийн ерөнхий шүүгч толгойлдог бөгөөд нийт 10 гишүүнтэй. Тэд эргэх байдлаар жил тутам даргаа сольдог байхаар хуульчлагдсан. Нийт шүүгчдийн тавыг шүүгчдийн чуулганаас томиолох агаад УИХ-аас нээлттэй санал авах замаар бусад томилгоог хийж буй.

Хэдий тийм ч шүүхийн нөлөөллөөр Төрийн тэргүүн хамгийн их эрх мэдэлтнээр нэрлэгдсэн хэвээр байгаа юм. Эл логикоор авч үзвэл, Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн үед ШЕЗ-ийн өнөөгийн бүрэлдэхүүн 100 хувь бүрдсэнийг харж болно.

Нөгөө талд, нүүрсчдийн хулгайн асуудал шүүхийн шатанд гацах магадлал өндөр гэгдэж буй энэ үед инститүц хоорондын зөрчил хувь улс төрчдийн хамгаалалт болох ч эрсдэлтэй гэж харж болно.

Гүйцэтгэх засгийн тэргүүн нь "Томоохон хэргүүд шүүх дээр гацаж байгааг олон нийт анхааралтай ажиглана уу" гэсэн мессижийг байнга өгсөөр буй. Саяхны Д.Батбаярын хэргийг шүүх "өршөөж" шийдсэн байдал, Д.Эрдэнэбилэг нарт хамаарах хэрэг шүүхийн шатанд удаан гацаж буй кэйс зэргүүд нь шүүхийн байгууллага олон нийтээс шүүмжлэл авах гол пионт болж буй. Мөнхүү С.Зориг агсныг хөнөөсөн хэрэг дээр эрүүдэн шүүсэн гэх агуулгаар өмгөөлөгч нь олон улсад хандана гэх асуудал нь анхаарал татсаар байна.

Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн тухайд Шүүхийн тухай хуулийн 73-р заалтыг баримтлан, шүүгчийн хараат бус байдлыг хангуулахаар УДШ-ээр дамжин, цэцэд хандах хуулийн гаргалгаа бол бий. Үндсэн чиг үүргээрээ шүүгчдийн хараат бус байдлыг хангах учиртай байгууллага тул Цэцэд хандах агуулгаа хуулийн талаас нь тайлбарлах бүрэн боломжтой юм.

Тэднийхээс Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийг огцруулах, хариуцлага тооцуулах агуулгаар албан тоот бэлдэж, хуралдсан эсэх дээрээ яг бодьтой хариулт өгөхгүй байгаа нь анхаарал татав.

Уг өдрийн хуралдааны талаар дотоод бүтэц нь мэдээлэлгүй байгааг харвал ШЕЗ-ийн гишүүдийн хүрээнд нууцаар өрнөсөн асуудал уу гэх хардлага дагуулав.

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй