А.Лукашенко зүгээр ч нэг ирээгүй. Харин бид ТУСГААР УЛС

Бүгд найрамдах Беларусь улсын Ерөнхийлөгч А.Лукашенко манай улсад айлчилж байна. Тэр өнөөдөр буцна. Нөгөө алдарт А.Лукашенко шүү дээ.

Хүүхдийн эрхийг хамгаалах өдрөөр, зургадугаар сарын 1-нд ирсэн ч гол уулзалт, санамж бичиг байгуулах ажлаа өчигдөр амжуулав. Ирснээс нь хоёр өдрийн дараа төв талбайд хүлээн авлаа. Дөрөв хоног багагүй урт хугацааны айлчлалд тооцогдоно.

Хоёр орны төрийн тэргүүн хамтарсан мэдэгдэл хийх үеэр манай Ерөнхийлөгч бэлтгэсэн үг уншсан бол А.Лукашенко эгээ л өөрийн орны ард түмний өмнө илтгэл тавьчих шиг болов. Түүндээ,

• УИХ-ын сонгуулийн өмнө айлчилж таарсан маань нэн чухал
• Танай гадаад бодлогыг бид ойлгодог буюу “Бид ойролцоо”
• Хамтын ажиллагааг бүрэн хэмжээнд өргөжүүлмээр, хөгжүүлмээр байна. Манай Нийслэлийн хүссэн газарт нэрийн барааны дэлгүүрээ нээ. Тоног төхөөрөмж ав, залуусаа манайд сурга
• Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр манай талыг харлуулж буйд эмзэглэж байна. Барууны хэвлэл мэдээлэлд ч тунгааж ханд
• Украины асуудалд баруун буруутай, ОХУ энхийг эрхэмлэсээр өдийг хүрч байна. Үүнийг сайн ойлго
• Бид бол үргэлж ОХУ-ын талд зогсох болно гэсэн түлхүүр өгүүлбэрүүдийг хэлчихлээ.

А.Лукашенкогийн айлчлал тодорхой хүрээнд нэн анхаарал татаж байна. Барууныг дэмждэг “No War” хөдөлгөөн ч Украины туг барьж зогсохоо мартсангүй. Тэдний зүгээс ихээхэн радикал мэдэгдэл хийж, “Дайны гэмт хэрэгтнийг орогнуулснаараа манай улс хоригт орох хэмжээний үйлдэл хийчихлээ” гэж байна.

“Хойноос ирээд хот манайх” гэгчээр аашлав хэмээн дургүйлхэх хэсэг гарч ирж буй.

Тэр бол Беларусийн анхны бөгөөд одоогийн Ерөнхийлөгч (Тэр утгаар Европын сүүлийн дарангуйлагч гэгддэг), хүч хэрэглэх хэлбэрээр асуудлыг шийддэг намтартай, Владимир Путиний ойрын түнш, энэ факт. Фактаа байг гэхэд де-факто юм.

Өмнө нь 1992 онд А.Лукашенко парламентын гишүүн байхдаа манайд ирж байв. Түүнээс хойш 32 жил өнгөрсөн байна. 32 жилийн дараа гэнэт, хөрш орны хэмжээнд жишигдэхүйц олон тооны санамж бичиг “өвөртлөөд” ирсэн нь санамсаргүй хэрэг биш. Энэ хооронд сайд нарын түвшний уулзалт, яриа хэлэлцээр өрнөж байсныг мөн мартаж болохгүй.

Нэгт, саяхан ОХУ-ын Гадаад хэргийн сайд С.Лавров “ШХАБ-д элсэх хамгийн өндөр боломжтой орон бол Монгол” гээд мэдэгдчихсэн. Хоёр долоо хоног хүрэхгүй хугацааны өмнө. ШХАБ-ын гишүүн орнуудын Гадаад хэргийн сайд нарын уулзалтын үеэр. Хойд хөрш Монголыг ШХАБ-д элсүүлэх сонирхолтой байна.

Хоёрт, Орос-Украины асуудалд бид дундын байр суурь баримталдаг. Аль нэг талд ордоггүй. Энэ жил дахиад хоёр талыг хэлэлцээрийн ширээний ард суулгах “Минск-3” уулзалт болох хүлээлттэй. Энэ уулзалт Беларусийн нийслэлд болдог.

Гуравт, Манай УИХ-ын сонгууль болоход сар хүрэхүй хугацаа үлдээд буй. Яг өмнө Беларусийн Ерөнхийлөгч төрийн дээд хэмжээний айлчлал зохион байгуулж буй нь өөрөө илэрхийлэл бүхий. Энэ бол төрийн эрх барих дээд байгууллагаа төвхнүүлэх, бүрдүүлэх үйл явц.

Үүний дээр А.Лукашенкогийн хэлсэн үгсийг эш татаад харвал, манай олон улсын тавцанд илэрхийлэх байр суурь, гадаад бодлогод нөлөөлөх гэсэн оролдлого бийг харж болно. Ер А.Лукашенкогийн ард Владимир Путин бий гэдэг логикоор нөхцөл байдлыг дүгнэвэл, ОХУ-аас парламентын сонгуультай жил ирсэн ээлжит “анхааруулга”.

“Та нар нүүгээд явчхаж чадахгүй шүү!”

Энэ жил Путин өөрөө ч Монголд ирэх сурагтай байгаа.

Гэхдээ эдгээр бүхэн нь хийсвэр гаргалгаа гэдгийг ч дурдах ёстой. Учир нь А.Лукашенко ирснээр биднийг ШХАБ-д элс, Орос-Украины асуудалд хойд хөршийнхөө байр суурийг дага гэж тулгасан байх бодит баримт бөгөөд үндэслэл үгүй. Нөгөө талаар, энэхүү төрийн дээд хэмжээний уулзалт бодит хөрсөн дээрээ ямар хүрээнд болж өнгөрснийг ерөнхий тоймлож харвал зохино.

“Найрсаг харилцаа, хамтын ажиллагааны гэрээ” тэргүүтэй 12 санамж бичгийг үзэглэсэн. Эдгээрийн дийлэнх нь “Хүнсний хувьсгал”, “Эрүүл монгол хүн”, “Тэрбум мод” зэрэг үндэсний хөтөлбөрт уялдах, дэмжих агуулгатай. Манайд ашигтай гэсэн үг. Нөгөө талаар гадаадын улс оронтой найрсаг дипломат харилцааг өргөжүүлэх нь үргэлж сайн зүйл. Бид олон тулгуурт гадаад бодлоготой орон.

Айлчлалын хамгийн бодит бөгөөд албан илэрхийлэл нь “Хоёр орон хамтын ажиллагааг цаашид шинэ шатанд гаргах, хөгжүүлэхэд санал нэгдлээ” гэсэн энгийн өгүүлбэр.

Үүний дараа Беларусь ч, Монгол ч тусгаар тогтносон, бүрэн эрхт орон юм. Өөрсдөө гадаад бодлогоо мэддэг, удирдан явуулдаг. Хэдийгээр манай хоёр орон далайд гарцгүй ижил талтай ч гадаад бодлого нь өөр. Бид бол нэн тэргүүнд хоёр хөршөө чухалчилж, үүнийг гуравдагч хөршийн орнуудтай харилцах замаар тэнцвэржүүлэхийг эрмэлздэг. Харин Беларусь ОХУ-ын талыг шууд баримталдаг, аялдан дагах бодлоготой. Энэ ялгааг аль аль тал нь хүндэтгэх ёстой. Бид ч, тэд ч.

Харин А.Лукашенко “Биднийг дайсан мэт хүлээж авч буйд эмзэглэж байна” хэмээсэн нь дипломат айлчлал хийж буй улс орны иргэдэд, өөрсдийгөө эерэгээр ойлгуулах гэсэн оролдлого байж болно. Магадгүй тэр зургадугаар сарын 1-нд гарсан Баабарын нийтлэлийг уншсан биз. Өөрийг нь “Цуст дарангуйлагч” хэмээсэн байгаа. Харин А.Лукашенко тийм мэдэгдэл хийснээр дипломат ёсыг үл хүндэтгэсэн, зөрчсөн эсэхийг мэргэжлийн хүмүүс хэлнэ биз. Заавал цаас харж унших номтой бол биш. Өөрийн байр суурь, ашиг сонирхлыг илэрхийлэх анхдагч санаа зорилго нь гол.

Олон улсын эрүүгийн шүүх А.Лукашенког баривчлах тушаал гаргаагүй байгаа. Харин түүнийг айлчлахын өмнөхөн "А.Лукашенког ICC баривчлахаар тушаалаа, гишүүн орны хувьд бид ирмэгц нь түүнийг гавлах ёстой" гэсэн хуурамч мэдээлэл түгсэн нь анхаарлын төвд ороод байв.

Нэг үгээр бидэнд туйлшрал л дэмий байна.

Гадаад бодлого мэддэг хүмүүс бол энэ асуудалд хэт хийсвэр хандаж, сүржин прогноз зурахаас татгалзаж буй. Эрх зүйн хүрээнд бүх үйл явц өрнөнө. Манайд тодорхой хэмжээнд тулгалт хийж, эсвэл зарим асуудалд уриалсан байв ч хэрхэхээ бид л шийдэх нь үнэн юм.

Энэ хүрээнд яригдах дэд сэдэв нь, манай Гадаад бодлогын үзэл баримтлалд заасан хоёр хөрштэйгөө үргэлж эвийг эрхэмлэх ойлголт. Заавал хуучин нийгмээ санагалзах, эсвэл шүтэн бишрэх, аялдан дагах тухай мушгин гуйвуулах албагүй. Газар зүйн тэргүүтэй гарцаагүй нөхцөл байдал хийгээд онолоос урган гардаг зүйл бол геополитик. Геополитик эргээд үндэсний ашиг сонирхлыг л хангах, тусгаар тогтнол, аюулгүй байдлаа хамгаалахад чиглэдэг.

Харин ОХУ хийгээд БНХАУ-ын эсрэг гадаад бодлоготой, өрнөдийн орнуудын гол тоглох цэг Монгол болсоор ирсэн. Лав сүүлийн 30 гаруй жил. Энэ өрнөлийг бид хэрсүү ухаанаар, ашигтай болгож хувиргадаг байх ёстой. Харин хоёр хөршийнх нь эсрэг турхирах бодлогын золиос болоод байвал, энэ эргээд аюулгүй байдал, тусгаар тогтнолд халтай. Ингэж турхирдаг хүмүүс бүх шатанд бий нь үнэн.

Ерөнхийлбөл, А.Лукашенко мэдээж зүгээр ч нэг ирээгүй. Үүгээр бид, хойд хөрш бидэнд нөлөөтэй хэвээр гэдгийг ойлгох боломжтой.

Харин ингэлээ гээд мөнхийн хөрш рүүгээ ноцвол эргээд “бариулна”. Олон тулгуурт гадаад бодлоготой, бүрэн эрхт, тусгаар тогтносон улсын хувьд тун мэдрэг ажиллах ёстой. Орос-Украины асуудалд хэрхэхээ, ШХАБ-д элсэх эсэхээ бид л шийднэ. Үүнд манай төрийн тэргүүний, Гадаад хэргийн сайдын, бусад мэргэжлийн зөвлөх хүмүүсийн үүрэг оролцоо л нэн их юм.

М.ТЭНГИС

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй