Рио-Тинто Монголын Засгийн газартай үзэлцэнэ

Оюутолгой төслийн хөрөнгө оруулагчид томоохон маргаан үүсэх бүрт “Тэгвэл бид Арбитрт хандана” гэх үгээрээ Засгийн газрыг айлгасаар ирсэн нь нууц биш. Гэвч энэ удаа жинхэнээсээ Арбитрт хандчихаад байна. Энэ талаараа Рио-Тинто сар шинийн баярын өмнөх өдрүүдэд МЭДЭГДСЭН.

-АРБИТР ДЭЭР ТАЛУУД 150.2 САЯ АМ.ДОЛЛАРЫН ТАТВАРЫН АКТААР МАРГААН ҮҮСГЭНЭ-

Мэдэгдэлдээ, Монгол Улсын Татварын ерөнхий газрын тавьсан 155 сая ам.долларын татварын актаас 4.8 сая ам.долларыг нь хүлээн зөвшөөрч, төлөлтийг хийсэн. Актад тусгагдсан үлдэгдлийг төлөх боломжгүй гэдгээ дурджээ. Татварын маргааныг хянан шийдвэрлэх тухай заалтын дагуу Лондонд байрлах "UNCITRAL" арбитрын шүүхэд шийднэ.

Татварын ерөнхий газраас 2018 оны нэгдүгээр сард 2013-2015 онд тус компанийн төлсөн татварт аудитын дүгнэлтэд үндэслэн, Оюутолгойн хөрөнгө оруулагч талд 155 сая ам.долларын татварын акт тавьж байв. Акт тавьсны дараа хоёр талаас 155 сая ам.долларын асуудлыг 25 бүлэг болгон хувааж, хүлээн авах эсэх асуудлаар хэлэлцээрийн ширээний ард суусан.

Хэлцэл эхнээсээ Монголын талд үр ашигтай байдлаар өрнөхгүй нь ч тодорхой байв. Тодруулбал, хэлцэл эхлээд удаагүй байхад, хөрөнгө оруулагч талаас 21 бүлгийг нь огт хүлээн зөвшөөрөхгүй гэдгээ мэдэгдсэн. Эхэндээ тэд 10 сая орчим ам.долларын нэхэмжлэлийг хүлээн зөвшөөрч байв. Харамсалтай нь энэ тоо  буурч явсаар, 4.8 сая ам.доллар дээр зогссон юм.

Тэгэхээр эдүгээ хоёр талаас 150.2 сая ам.долларыг төлнө, төлөхгүй гэдэг асуудлаар Арбитр дээр маргалдана гэсэн үг. Арбитрийн шүүх дээр Манай Засгийн газар ялагдвал 150.2 сая ам.доллараа авна. Ялагдвал татварын актаа хүчингүй болгоно.

-ЗАСГИЙН ГАЗАР ӨМГӨӨЛЛӨӨ ХААНААС АВАХ НЬ ТОДОРХОЙГҮЙ БАЙНА-

Гол нь, татварын актыг манайхан нүдээ аньж сууж байгаад “За, Рио-Тинтогоос ам.доллар салгая” гээд гэнэт нэг өдөр тавьчихаагүй. Хөшигний ард яригддагаар бол, бас л хөөрхөн стратегийн түвшинд ухаж байж, актаа тавьсан гэгддэг. Мэдээж, нөгөө талд Рио-Тинто “Өө, актын дагуу 150 сая ам.доллар төлчихье” гэж шууд дуугаралгүй, хэлэлцээрийн шугамаар навс бууруулж чадсан.

Одоогоор Засгийн газарт Арбитрын шүүхийн албан ёсны мэдэгдэл нь ирээд байгаа аж. Манай талаас өмгөөллөө хаанаас авах, ямар бүрэлдэхүүнтэй ажлын хэсэг гаргах зэрэг асуудал тодорхойгүй байна.

Эрчим хүчний сайд Ц.Даваасүрэн нэг удаа мэдэмхийрэхдээ “Оюутолгойн асуудлаар арбитрт хандвал Монгол найдвартай ялна” гэж байв. Яг ачир дээрээ манай улс Оюутолгой төслийн хөрөнгө оруулагчдад 2009 онд татварын орчноо тогтворжуулан өгч, 2011 онд дахин зөөлрүүлэлт хийчихсэн. Ийм нөхцөлд олон улсын гэрээн дээр ялна гэхэд бэрхтэй билээ.

Нөгөө талд маш их үнээр Засгийн газар Арбитр дээр хүч үзнэ. Ш.Батхүүгийн балгаар “Эрдэнэт” үйлдвэр Арбитрын шүүх дээр маргаантай явах хугацаандаа 37.8 тэрбумыг зарцуулсан бодит жишээ байна. Гэхдээ арбитрын маргаан процессоороо удаан үргэлжилдэг. Тиймээс ч арбитрын маргааны ихэнх хэсэг дээр У.Хүрэлсүхийн Засгийн газар бус 2020 оны сонгуулийн үр дүнгээр бүрдэх шинэ танхим ажиллана гэсэн үг юм.

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй