Т.Мөнхбаяр Чалкогийн өрийн загварыг "Салхит"-д үүсгэж, "Трафигура" баяжмалыг нь ҮНЭГҮЙ ачиж байна

Өнөөдрийн онцлох материалуудаа танилцуулах үеэр сэтгүүлч Ж.Мядагбадам нийтлэлийнхээ тухай ингэж ярилаа.

Цагтаа “Салхит”-ын мөнгөний ордод УИХ-ын дарга нь тусгайгийнхныг дагуулан очиж, ажиллагаа явуулаад, авлигын хэргээр Ерөнхийлөгч асан Х.Баттулга тус ордтой холбоотой 17 шүүгчийн эрхийг хасаж байв. Улмаар нийт 911 тэрбумын хаалттай үнэт цаасны арилжаа хийж, ахмадуудын тэтгэврийн зээлийг тэглэсэн түүхтэй.

Харамсалтай нь, ТӨРД ШИЛЖСЭН гэж олон нийтийн ойлгож буй “Салхит”-ын мөнгөний орд эдүгээ олон улсын сүлжээ бизнес “Трафигура”-д бүх мөнгөний баяжмалаа нийлүүлж байна. Нэг ёсондоо улс төрчдийн сонгуульд зориулсан бэлэн мөнгө тараалтын хэрэгсэл болж, “Чалко”-д нүүрсээ нийлүүлж  байсан “Эрдэнэс Тавантолгой”-гийн араас оржээ.

Эл компанийн удирдлагын багт Ерөнхийлөгч асан Х.Баттулга, өнөөгийн УИХ-ын дарга Г.Занданшатар нарын хүмүүс дараалан байршиж, алдарт Г.Жононбаярт мөнгөний баяжмалаа ачуулах гол лоббиг хэрхэн амжуулсныг доор өгүүлэв.

Үйл явдлын эхэн: Баянхонгорын алтны босс Х.Баттулгатай дотносож, “Эрдэнэс силвер ресурс” руу шилжсэн түүх

Хөгжлийн банкнаас 15 тэрбумын зээл авсан “Империал гоулд майнинг” ХХК-ийг УИХ-ын дарга Г.Занданшатартай холбож хэвлэлүүд бичсэнийг спикер өөрөө үгүйсгэж байв. Түүний зөв. Учир нь, “Империал гоулд майнинг” ХХК-ийг удирдаж байсан Т.Мөнхбаяр нь анх Ерөнхийлөгч Х.Баттулгыг Баянхонгорт ажиллах үеэр нь 400 гр алтан гулдмай бэлэглэн, ойртох гол нюансаа тэнд хийж байсан гэгддэг. Яг Х.Баттулгын саналаар “Эрдэнэс Силвер Ресурс”-ын захирлаар томилогдсон байдаг.

Т.Мөнхбаяр нь Баянхонгорын “Риогийн уурхай” /Хүүшийн ам/ нэртэй баян алтны газрыг Г.Энхтайванбаатар, Н.Батмагнай нартай хамтран эзэмшиж, тэндээс нэлээд хөлжсөн түүхтэй нэгэн юм. Уг уурхайд тэд нутгийн иргэдийг баг болгон, газар доогуурх хүнд нөхцөлд гар аргаар алт олборлуулах замаар пирамид үүсгэж, мөнгөжсөн түүхтэй.

Т.Мөнхбаяр “Рио уурхай”-гаас үлэмж мөнгө хийх явцад Х.Баттулгад гулдмай бэлэглэсэн харилцаагаа улам бэхжүүлж байсан гэгддэг. Тэд ингэж явсаар, Х.Баттулга, Г.Занданшатар нарын хоршил “Салхит”-ын мөнгөний ордыг төрд авах үеэр Т.Мөнхбаяр тус ордыг эзэмшдэг “Эрдэнэс Монгол” ТӨХК-ийн охин компани болох “Эрдэнэс Силвер Ресурс”-ын Гүйцэтгэх захирлаар томилогдсон байна.

“Эрдэнэс Силвер Ресурс”-ын Гүйцэтгэх захирлаар Т.Мөнхбаяр томилогдохдоо ХОМ-тээ “Империал гоулд майнинг” ХХК-ийг бүртгүүлээгүй. Тэрбээр найз М.Энхтайванбаатарт компаниа шилжүүлсэн байдаг. Гэхдээ Хөгжлийн банкнаас тус компани 2019 онд 16 тэрбум төгрөг зээлэхэд Т.Мөнхбаяр Х.Баттулгын сүр хүчээр далайлгаж, тус банкныхныг зээлийн гэрээгээ “Эрдэнэс Монгол”-ын байран дээр авчруулж, гарын үсгээ “хайрлаж” байсан гэгддэг.

Нэг ёсондоо Баянхонгорын гар аргаар олборлолт хийдэг гүний уурхайн эзэн зээлийн гэрээгээ банкан дээр очиж зурахгүй болтлоо, “томорч” дэвшсэн гэсэн үг.

Өрнөл: Т.Мөнхбаярын гол гавьяа ба ял нь “Салхит”-ыг “Трафигура”-ийн Г.Жононбаярт албан бусаар “шилжүүлсэн” түүх

Эдүгээ “Салхит”-ын мөнгөний орд баяжмалаа “Трафигура”-д шууд ачуулж байгаагийн учрыг сонирхсон сэдлээс эл нийтлэл бичигдэж буй юм. “Трафигура” нь олон улс дамнаж, бизнесийн үйл ажиллагаа эрхэлдэг томоохон групп. Эл байгууллагын Монгол дахь нэгжийг 1987 онд төрсөн Г.Жононбаяр гэж залуу удирддаг. Орж ирсэн цагаасаа Монголын нөлөө бүхий улстөрчдийг халаасандаа оруулж, хуурамч шатахууны асуудал дээр “даам” гарсан гэгддэг.

Өдгөө шатахуунд ордог түүхий эдүүдэд татвар ногдуулах асуудал УУХҮЯ, Сангийн яамны хооронд нам, таг гацсан шалтгааныг улс төрийн хүрээлэлдээ “Трафигура”-гийн лоббитой холбон тайлбарладаг. Эл компани яаж яваад Т.Мөнхбаярын удирдаж байсан “Эрдэнэс Силвер Ресурс”-ын баяжмалыг өртөөчлөн ачдаг болчхов гэдэг асуудалд анхаарлаа хандуулцгаая.

Шилэн дансны мэдээллээс харахад, “Трафигура” 2020 оны арванхоёрдугаар сараас өнөөг хүртэл “Эрдэнэс Силвер Ресурс” руу “БАЯМЖАЛЫН УРЬДЧИЛГАА” гэсэн гүйлгээний утгаар нийт зургаан удаагийн 149.4 тэрбум төгрөгийн шилжүүлэг хийгджээ. Голлох дүнгүүд нь 71.2 тэрбумаар 2021 оны 1-4-р сарын хооронд хоёр удаагийн гүйлгээгээр шилжсэн байна.

Хамгийн сонирхолтой нь, “Эрдэнэс Силвер Ресурс”-ын захирлаар эдүгээ Г.Занданшатарын хүн болох, хуучнаар “Сэрүүлэг” сонины эзэн Т.Баярмөнх томилогдсон хойно ч уг шилжүүлэг тасраагүй байна.

Эднийх “Салхит” руу орж ирсэн логик нь, “Эрдэнэс Силвер Ресурс” нийт 911 тэрбумын хоёр удаагийн  үнэт цаасыг хаалттайгаар зах зээлд гаргасан. Тухайн үед үнэт цаасыг арилжааны банкууд авсан талаар мэдээлэгдэж байв. Үнэт цаасын төлөлтийг арилжааны банкуудад төлөх зорилгоор 50 сая ам.долларын зээлээр худалдах, худалдан авах гэрээг тус компани “Трафигура”-тай байгуулсан аж.

Ингэснээр “Асгат” эдүгээ түүхий эдээ тэр чигт нь “Трафигура”-д  үнэгүй нийлүүлдэг хэлбэрт орж, өнөөдүүл нь баяжмалаа Голландад хүргэн арилжиж байгаа аж. Уг зээлийг "Трафигура" хүүгүй олгосон гэх бөгөөд Лондонгийн хөрөнгийн биржийн үнийг хувьсах байдлаар нь авч үзэхээр гэрээлсэн гэгдэв.

Өөрөөр хэлбэл, зөвхөн трейдер болох эрх авахын тулд ийм үйлдэл хийсэн гэж уншигддаг. Гэвчиг “Эрдэнэс Силвер Ресурс” төлөлтөө сунжруулж, баяжмал өнөөг хүртэл үнэгүй ачигдаж буй нь анхаарал татна.

“Салхит”-ын ордыг Чалко лугаа өрийн прамид руу холбосон Т.Мөнхбаярт Х.Баттулга бүрэн эрхээ өгөхөөсөө өмнөхөн “Хөдөлмөрийн баатар” цол тэмдгээр шагнаж, эдүгээ өнөөх нь морь уясан эрхэм болжээ. Уг нь “Хөгжлийн банк”-наас алтны уурхайгаар зээл авсан түүхээрээ бол ноцтой хэмжээнд шалгагдмаар.

Нийтлэлийнхээ төгсөлд “Салхит”-ын мөнгөний орд төрд ирсэн биш эргээд алт, шатахууны наймаачин нөхдүүдийн гараар гадагшаа урсаж, үүнд Х.Баттулга, Г.Занданшатар нарын хүмүүс удирдлагын бүтцээр дамжуулан, голлох ажлыг амжуулж буйг онцлов.

Ж.МЯДАГБАДАМ

Энэ мэдээнд өгөх таны үнэлгээ

Хуваалцаарай Жиргээрэй